Tòa sơ thẩm tuyên án chấp nhận quan điểm của đại diện Viện kiểm sát
Ngày 15/8/2024, TAND quận Hải Châu đưa ra xét xử vụ án dân sự “Tranh chấp đòi tài sản” giữa Công ty CP Đầu tư Xây dựng và Du lịch CIT (Công ty CIT), trụ sở tại huyện Phú Lộc, tỉnh Thừa Thiên Huế và bà Trần Thị Liên Hoa (trú tại quận Hải Châu, TP Đà Nẵng).
Theo đơn khởi kiện, Công ty CIT cho rằng ngày 7/12/2010, công ty đã ký hợp đồng cho bà Trần Thị Liên Hoa vay 1 tỉ đồng, thời hạn vay 2 năm, lãi suất theo ngân hàng, tiền được chi bằng tiền mặt, thể hiện qua phiếu chi số PC 12/12. Tuy nhiên, khi hết hạn hợp đồng, bà Hoa không thanh toán, cũng không liên hệ với công ty để giải quyết. Do đó, Công ty CIT khởi kiện ra TAND quận Hải Châu (TP Đà Nẵng), yêu cầu bà Hoa hoàn trả toàn bộ số tiền nợ.
    |
 |
Quang cảnh phiên tòa phúc thẩm. |
Trong quá trình giải quyết vụ án, phía bị đơn, ông Nguyễn Sơn (chồng bà Hoa và cũng là người đại diện theo ủy quyền) đã phản bác toàn bộ nội dung khởi kiện. Ông Sơn khẳng định, giữa bà Hoa và Công ty CIT không hề tồn tại giao dịch vay tiền thực tế.
Việc ký hợp đồng chỉ là hình thức, được lập theo đề nghị của ông Phạm Văn Hải - khi đó là Tổng Giám đốc Công ty CIT, đồng thời là người có quan hệ thân thiết với gia đình bà Hoa. Ông Hải đề nghị bà Hoa ký giúp hợp đồng để “hợp thức hóa sổ sách” cuối năm, do có một số khoản tài chính nội bộ cần xử lý kế toán.
Theo ông Sơn, không chỉ bà Hoa mà cả chị gái ông là bà Giang và con gái ông Hải là bà Huyền cũng từng ký các hợp đồng vay tiền tương tự, không phát sinh dòng tiền, chỉ nhằm mục đích điều chỉnh báo cáo tài chính. Những giao dịch “giả tạo” này đã được xử lý kế toán xong từ năm 2013–2014, duy chỉ trường hợp của bà Hoa còn tồn tại số dư 300 triệu đồng.
Đáng chú ý, tài liệu quan trọng do TAND quận Hải Châu thu thập từ Cục Thuế tỉnh Thừa Thiên Huế cho thấy, ngày 18/4/2011, Công ty CIT đã lập Phiếu thu số PT 09/04, ghi rõ bà Trần Thị Liên Hoa đã hoàn trả 700 triệu đồng, số tiền còn lại là 300 triệu đồng.
Thông tin này xuất hiện nhất quán trong sổ quỹ tiền mặt, sổ công nợ tài khoản 1388 và được phản ánh xuyên suốt trong các báo cáo tài chính năm 2011, 2012 của Công ty CIT. Các dữ liệu do Tòa thu thập và phía bà Hoa cung cấp đều hoàn toàn trùng khớp.
Đại diện VKSND quận Hải Châu, TP Đà Nẵng phát biểu cho rằng, có đủ căn cứ xác định khoản nợ còn lại của bà Trần Thị Liên Hoa là 300 triệu đồng, phù hợp với chứng cứ đã xác minh và lời khai của các bên. Từ đây, chấp nhận quan điểm của đại diện VKSND quận Hải Châu, bản án sơ thẩm của TAND quận Hải Châu tuyên buộc bà Hoa chỉ còn nghĩa vụ trả 300 triệu đồng.
Đại diện VKSND TP Đà Nẵng giữ quan điểm đồng ý với bản án sơ thẩm
Không đồng ý với phán quyết tại phiên tòa sơ thẩm, Công ty CIT đã kháng cáo bản án sơ thẩm. Ngày 4/4/2025, TAND TP Đà Nẵng đưa vụ án ra xét xử phúc thẩm. Tại phiên xét xử phúc thẩm, HĐXX lại từ chối công nhận Phiếu thu thể hiện bà Trần Thị Liên Hoa đã trả 700 triệu đồng với lý do bà Hoa “không nộp bản gốc”. Tòa cấp phúc thẩm buộc bà Hoa hoàn trả số tiền 700 triệu đồng nói trên.
Tại phiên xét xử phúc thẩm, đại diện VKSND TP Đà Nẵng giữ nguyên quan điểm của bản án sơ thẩm. Kiểm sát viên đại diện VKSND TP Đà Nẵng nhận định, căn cứ vào báo cáo tài chính năm 2011, 2012, các chứng từ kế toán hợp lệ, phiếu thu và sổ quỹ tiền mặt, có đủ cơ sở xác định bà Trần Thị Liên Hoa chỉ còn nợ 300 triệu đồng.
Việc các bên thừa nhận đã thanh toán 700 triệu đồng là yếu tố không cần chứng minh theo quy định tại Điều 92 BLTTDS 2015. Đại diện VKSND TP Đà Nẵng đề nghị HĐXX chấp nhận một phần yêu cầu khởi kiện, bác yêu cầu đòi 700 triệu đồng vì không có căn cứ.
    |
 |
Phòng 9, VKSND TP Đà Nẵng tổ chức Hội nghị triển khai công tác kiểm sát việc giải quyết các vụ việc dân sự, hôn nhân và gia đình năm 2025 (ảnh minh họa). |
Ngoài ra, chứng cứ và diễn biến tại phiên tòa cho thấy, chính ông Phạm Văn Hải - Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc Công ty CIT cho biết, nếu bà Hoa không trả tiền thì bản thân ông đã nộp số tiền 700 triệu đồng vào Công ty. Như vậy, quyền lợi của Công ty CIT đã được đảm bảo, không phát sinh thiệt hại từ số tiền này.
Việc HĐXX từ chối công nhận Phiếu thu nhưng lại không xem xét các báo cáo tài chính do chính Tòa án cấp sơ thẩm thu thập, đồng thời tiếp nhận các báo cáo tài chính điều chỉnh mới do nguyên đơn nộp vào năm 2025 sau thời điểm phát sinh tranh chấp.
Việc cấp phúc thẩm tuyên bà Trần Thị Liên Hoa phải trả 700 triệu đồng cho Công ty CIT là theo lời khai của bà Hoàng Thị Tú - người làm chứng nhưng không có mặt tại các phiên xử sơ thẩm. Trong khi đó, chính lời khai của bà Hoàng Thị Tú cũng không xác định rõ bà Tú đã “chi tiền cho ai” và thừa nhận chứng từ thường có hai liên, nhưng Tòa lại không thu thập bản liên còn lại.
Ngay sau phiên tòa phúc thẩm, bà Trần Thị Liên Hoa cho biết, sẽ gửi đơn đề nghị giám đốc thẩm. Bà Hoa bày tỏ lo ngại khi chứng cứ kế toán rõ ràng, có xác nhận của cơ quan nhà nước lại bị xem nhẹ, trong khi các báo cáo tài chính “điều chỉnh” mới do nguyên đơn nộp sau tranh chấp lại được tiếp nhận mà không có xác minh từ cơ quan thuế.