Hợp đồng thuê tàu lai dắt 10 năm
TAND tỉnh Gia Lai vừa mở phiên tòa sơ thẩm xét xử vụ án kinh doanh thương mại sơ thẩm “tranh chấp hợp đồng cung ứng dịch vụ” giữa nguyên đơn là Công ty Cửu Long và bị đơn là Cảng Quy Nhơn. Đây là vụ án thương mại phức tạp, kéo dài từ năm 2018 đến nay, từng qua nhiều cấp xét xử và bị hủy án theo thủ tục giám đốc thẩm.
Theo hồ sơ vụ án, ngày 12/10/2016, hai bên ký kết Hợp đồng kinh tế số 274/CUULONG/2016/01.02 (gọi tắt là Hợp đồng 274) với nội dung “Thuê tàu lai dắt vào khai thác tại Cảng Quy Nhơn”. Theo đó, Công ty Cửu Long (bên A) đồng ý cho Cảng Quy Nhơn (bên B) thuê tàu lai để thực hiện công tác hỗ trợ tàu thủy của khách hàng bên B ra vào cảng, thời hạn thuê 10 năm.
    |
 |
| Kiểm sát viên đại diện VKSND tỉnh Gia Lai trình bày quan điểm giải quyết vụ án tại phiên xét xử. |
Sau khi ký hợp đồng chính, hai bên tiếp tục ký 4 phụ lục hợp đồng (Phụ lục số 01 ngày 1/1/2017, Phụ lục số 02 ngày 7/7/2017, Phụ lục số 03 ngày 3/4/2018 và Phụ lục số 04 ngày 5/7/2018) nhằm điều chỉnh đơn giá dịch vụ lai dắt theo chiều dài tàu, trọng tải, đặc điểm kỹ thuật và điều kiện khai thác. Việc ký các phụ lục này cho thấy hai bên duy trì hợp tác liên tục, điều chỉnh theo biến động giá dịch vụ trên thị trường hàng hải.
Trong giai đoạn từ ngày 12/10/2016 đến ngày 1/7/2017, hai công ty thường xuyên đối chiếu số liệu, thanh toán tiền dịch vụ đầy đủ, không phát sinh tranh chấp. Tuy nhiên, từ tháng 12/2018, Công ty Cửu Long cho rằng Cảng Quy Nhơn đã vi phạm Hợp đồng 274 khi không thực hiện việc đối chiếu và thanh toán cước dịch vụ theo giá tàu ngoại, làm ảnh hưởng đến quyền lợi hợp pháp của doanh nghiệp.
Ngày 4/12/2018, Công ty Cửu Long ban hành Công văn số 72/CV-CL gửi Cảng Quy Nhơn, thông báo sẽ chấm dứt Hợp đồng 274 từ ngày 5/12/2018 và nêu rõ kể từ thời điểm đó sẽ ký trực tiếp hợp đồng với các chủ tàu hoặc đại lý tàu biển để cung ứng dịch vụ lai dắt vào làm hàng tại Cảng Quy Nhơn. Việc này dẫn đến tranh chấp kéo dài, khiến mối quan hệ hợp tác giữa hai doanh nghiệp bị rạn nứt nghiêm trọng.
Tuyên buộc Cảng Quy Nhơn thanh toán hơn 54 tỉ đồng
Sau khi phát sinh mâu thuẫn, Công ty Cửu Long khởi kiện Cảng Quy Nhơn ra TAND tỉnh Bình Định, yêu cầu thanh toán các khoản nợ dịch vụ lai dắt chưa trả theo đúng thỏa thuận của Hợp đồng 274, đồng thời buộc tiếp tục thực hiện hợp đồng đến hết thời hạn 10 năm.
Tại Bản án sơ thẩm số 05/2022/KDTM-ST ngày 15/7/2022, TAND tỉnh Bình Định tuyên: Chấp nhận một phần yêu cầu của nguyên đơn, buộc Cảng Quy Nhơn thanh toán gần 50 tỉ đồng cho Công ty Cửu Long và tiếp tục thực hiện hợp đồng. Sau khi bản án bị kháng cáo, Bản án phúc thẩm số 31/2022/KDTM-PT ngày 16/12/2022 của TAND cấp cao tại Đà Nẵng tuyên: Buộc Cảng Quy Nhơn phải trả hơn 53 tỉ đồng, đồng thời giữ nguyên nội dung buộc hai bên tiếp tục thực hiện Hợp đồng 274.
Ngày 21/4/2023, Cảng Quy Nhơn đã nộp hơn 53 tỉ đồng cho Cục Thi hành án dân sự tỉnh Bình Định để thi hành bản án phúc thẩm. Số tiền này sau đó được Cục Thi hành án dân sự Bình Định chi trả cho Công ty Cửu Long vào ngày 28/4 và ngày 4/5/2023.
Tuy nhiên, diễn biến vụ việc chưa dừng lại ở đó. Ngày 14/6/2023, VKSND tối cao ra Quyết định kháng nghị giám đốc thẩm số 02/QĐKNGĐT-VKS-KDTM, cho rằng các bản án của TAND tỉnh Bình Định và TAND cấp cao tại Đà Nẵng có dấu hiệu vi phạm trong việc đánh giá chứng cứ.
|
 |
| Công ty Cửu Long và Công ty Cảng Quy Nhơn tranh chấp nhau liên quan đến tiền mua dầu chạy tàu lai dắt. |
Đến ngày 10/1/2024, Hội đồng Thẩm phán TAND tối cao ban hành Quyết định giám đốc thẩm số 05/2024/KDTM-GĐT, chấp nhận toàn bộ kháng nghị của Viện trưởng VKSND tối cao, hủy cả hai bản án sơ thẩm và phúc thẩm, đồng thời giao hồ sơ vụ án cho TAND tỉnh Bình Định (nay là TAND tỉnh Gia Lai) giải quyết lại theo đúng quy định pháp luật.
Sau khi được giao xét xử lại, ngày 22/10/2025, TAND tỉnh Gia Lai mở phiên tòa sơ thẩm xét xử lại bản án. Căn cứ các chứng cứ và ý kiến của đại diện VKSND tỉnh Gia Lai, Hội đồng xét xử tuyên: Chấp nhận một phần yêu cầu của Công ty Cửu Long, buộc Cảng Quy Nhơn thanh toán hơn 54 tỉ đồng và tiếp tục thực hiện Hợp đồng 274 đã ký từ năm 2016.
Trong số tiền hơn 54 tỉ đồng này, 53,4 tỉ đồng là các khoản phí dịch vụ lai dắt, lãi chậm trả và bồi thường thiệt hại mà Cảng Quy Nhơn đã thi hành án xong, không phải thi hành lại; còn hơn 1,1 tỉ đồng là phí 25 lượt lai dắt cùng tiền lãi phát sinh, Cảng Quy Nhơn phải tiếp tục thanh toán.
Đồng thời, Hội đồng xét xử quyết định tách yêu cầu tuyên bố Hợp đồng số 03.2019/QNP-PTL ngày 8/4/2019 giữa Cảng Quy Nhơn và Công ty cổ phần Thương mại Vận tải Phúc Trường Linh là vô hiệu, để giải quyết bằng một vụ án khác. Đây là nội dung phát sinh trong quá trình xét xử, được Tòa án xem xét riêng để bảo đảm khách quan và tuân thủ quy định tố tụng.
Như vậy, sau gần 7 năm tranh chấp và nhiều lần thay đổi thẩm quyền xét xử, Cảng Quy Nhơn tiếp tục thua kiện, phải thanh toán toàn bộ các khoản nghĩa vụ tài chính theo Hợp đồng 274 và duy trì hợp đồng với Công ty Cửu Long đến khi hết hạn.
Đề nghị chuyển hồ sơ vụ án sang Cơ quan điều tra
Một diễn biến gây chú ý đặc biệt trong vụ án là việc Công ty Cửu Long nhiều lần có văn bản đề nghị TAND tỉnh Bình Định (nay là TAND tỉnh Gia Lai) chuyển hồ sơ vụ án sang Cơ quan điều tra VKSND tối cao để làm rõ dấu hiệu giả mạo tài liệu trong quá trình tố tụng.
Theo phản ánh của nguyên đơn, “Tờ trình ngày 24/7/2017” (bút lục số 849) do Cảng Quy Nhơn cung cấp cho Tòa án là tài liệu có dấu hiệu giả mạo, bởi chữ ký trong tài liệu này không phải của bà Nguyễn Thị Nghiệp - Giám đốc Công ty Cửu Long. Đáng nói, tờ trình này còn thể hiện bà Nghiệp giữ chức danh Ủy viên thường trực HĐQT Cảng Quy Nhơn, trong khi bà khẳng định chưa từng có cổ phần, cũng chưa bao giờ là thành viên hay được bầu vào Hội đồng quản trị của Cảng Quy Nhơn.
Các biên bản Đại hội đồng cổ đông thường niên của Cảng Quy Nhơn năm 2017 và 2018 cũng không có nội dung nào liên quan đến việc bầu hoặc miễn nhiệm bà Nghiệp. Theo bà Nghiệp, việc ghi tên và chữ ký của bà trong tờ trình nói trên là hoàn toàn sai sự thật, có dấu hiệu làm giả tài liệu nhằm tác động đến quá trình xét xử.
Trước tình tiết này, TAND tỉnh Bình Định trong quá trình xét xử lại sau giám đốc thẩm đã ban hành Quyết định số 1047/2024/QĐ-CCTLCC ngày 26/3/2024, yêu cầu Cảng Quy Nhơn cung cấp bản gốc “Tờ trình ngày 24/7/2017” để giám định chữ ký. Tuy nhiên, ngày 9/4/2024, đại diện Cảng Quy Nhơn có văn bản trả lời, từ chối cung cấp bản gốc, với lý do “tài liệu nội bộ, phục vụ công tác quản trị, không có giá trị pháp lý bên ngoài”.
|
 |
| Công ty Cảng Quy Nhơn tiếp tục thua kiện. |
Sau khi vụ án được chuyển sang TAND tỉnh Gia Lai giải quyết, Tòa án nhiều lần yêu cầu Cảng Quy Nhơn và bà Phạm Thị Bích Nga - Giám đốc Công ty Phúc Trường Linh (đơn vị có liên quan trong hồ sơ vụ án) cung cấp mẫu chữ ký, chữ viết để trưng cầu giám định, song cả hai đều không thực hiện theo yêu cầu của Tòa án.
Do đó, Hội đồng xét xử nhận định chưa đủ căn cứ để chuyển hồ sơ vụ án sang Cơ quan điều tra VKSND tối cao theo yêu cầu của Công ty Cửu Long, nhưng khẳng định nội dung này cần tiếp tục được xem xét, làm rõ trong quá trình giải quyết các vụ án liên quan.
Theo tìm hiểu của Báo Bảo vệ pháp luật, Tờ trình ngày 24/7/2017 từng được Cảng Quy Nhơn viện dẫn làm chứng cứ quan trọng trong hồ sơ vụ án trước đây, để lập luận rằng hai bên đã đối chiếu và thanh toán xong hơn 24,43 tỉ đồng cước phí lai dắt từ ngày 1/7/2017 đến 5/12/2018. Tuy nhiên, tài liệu này chỉ là bản photocopy tự sao, không có bản gốc và chưa được giám định tính xác thực.
Điều đáng nói, trên bản photocopy thể hiện chữ ký và chức danh không có thật của bà Nguyễn Thị Nghiệp, làm dấy lên nghi vấn: Phải chăng có hành vi làm giả tài liệu, cung cấp chứng cứ không trung thực cho Tòa án?
Báo Bảo vệ pháp luật sẽ tiếp tục phản ánh về sự việc.