Qua thống kê, trong giai đoạn 2016-2021, toàn quốc có trên 4 triệu người được giải quyết hưởng BHXH một lần, chưa tính số lao động do Bộ Quốc phòng, Bộ Công an giải quyết.
Số lượng năm sau luôn cao hơn năm trước, với tốc độ tăng trung bình mỗi năm khoảng 11,6%.
Số người hưởng BHXH một lần theo điều kiện ngừng đóng BHXH sau 1 năm chiếm 98,8% tổng số lượt người hưởng một lần trong giai đoạn 2016-2021.
Số người hưởng một lần theo các điều kiện khác chiếm ít hơn.
Thời gian qua, tốc độ hưởng BHXH một lần có chiều hướng tăng qua các năm.
Đề cập đến nguyên nhân, ông Chu Mạnh Sinh cho hay là do các chính sách hưởng BHXH một lần để tạo điều kiện thuận lợi cho người lao động, đồng thời còn do tác động tiêu cực của dịch bệnh hơn 2 năm qua khiến đời sống của người dân, cũng như người lao động, gặp rất nhiều khó khăn.
Nhiều trường hợp chỉ còn trông chờ vào số tiền rút BHXH một lần để trang trải cuộc sống.
Như vậy, trong 5 năm qua, bình quân mỗi năm có khoảng 800.000 người rút BHXH một lần.
Theo thống kê của BHXH Việt Nam, số người hưởng BHXH một lần ước năm 2022 là 895.500 người, tăng 3,7% so với cùng kỳ năm 2021.
“So với bình quân các năm vừa qua, mức tăng ước của năm 2022 cũng không phải là bất thường,” ông Sinh khẳng định.
Theo Phó Tổng Giám đốc Bảo hiểm Xã hội Việt Nam, việc BHXH lần tăng nhanh liên quan mật thiết đến sự phát triển của kinh tế-xã hội.
Vì vậy, trong thời gian tới, Nhà nước cần có những giải pháp tổng thể mang tính vĩ mô để thúc đẩy sự tăng trưởng kinh tế, mở rộng sản xuất kinh doanh, tạo việc làm, tăng thu nhập, cũng như nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho người lao động.
Đồng thời, khi đề xuất sửa Luật BHXH, cần có những chính sách tăng quyền lợi đối với người lao động có thời gian tham gia BHXH chưa được hưởng một lần, giảm dần số năm đóng BHXH tối thiểu để hưởng chế độ hưu trí, tạo điều kiện thuận lợi cho người lao động có nhiều cơ hội để hưởng lương hưu khi hết tuổi lao động.
    |
 |
| Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Chu Mạnh Sinh báo cáo cụ thể về tình trạng rút BHXH một lần. |
Ông Chu Mạnh Sinh cho hay theo chức năng, nhiệm vụ được giao, BHXH Việt Nam đã tổ chức tuyên truyền sâu rộng, tác động mạnh đến người lao động về những thiệt thòi khi rời khỏi hệ thống BHXH, chỉ đạo BHXH các tỉnh, thành phố đẩy mạnh công tác truyền thông, không nên nhận BHXH một lần.
BHXH Việt Nam phối hợp với các cơ quan thông tấn, báo chí, truyền thông của Trung ương và địa phương khuyến cáo người lao động không nên nhận BHXH một lần.
Tăng cường đẩy mạnh truyền thông về lợi ích của người hưởng lương hưu để vận động người dân tích cực, chủ động tham gia BHXH tự nguyện thay vì hưởng một lần.
Một giải pháp hiệu quả khác mà BHXH Việt Nam áp dụng là đề nghị BHXH các tỉnh, thành phố thực hiện tuyên truyền, vận động ngay tại các bộ phận một cửa khi tiếp nhận hồ sơ.
“Theo thống kê của BHXH Việt Nam, trong 9 tháng (đến ngày 30/9/2022), số người tiếp tục tham gia BHXH sau khi được vận động, thuyết phục của cán bộ BHXH tại bộ phận một cửa là 15.068 người. Có nghĩa là việc thuyết phục rất hiệu quả,” ông Chu Mạnh Sinh cho hay.
Thời gian tới, BHXH Việt Nam tiếp tục phối hợp chặt chẽ, đồng bộ, nâng cao chất lượng, hiệu quả trong việc phối hợp với Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam và các cơ quan có liên quan để tăng cường hơn nữa công tác truyền thông, vận động và sớm nghiên cứu, đề xuất các giải pháp cụ thể, căn cơ, lâu dài để hạn chế nhất tình trạng người lao động thực hiện rút BHXH một lần.
Đề cập đến vấn đề này, Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội của Quốc hội Nguyễn Thúy Anh cho biết trong các báo cáo hàng năm, Ủy ban Xã hội đã thẩm tra các báo cáo của Chính phủ về việc thực hiện các chế độ BHXH và quản lý, sử dụng Quỹ BHXH, trong đó đều có nội dung về vấn đề rút BHXH một lần.
Năm 2022, Ủy ban đã có giám sát chuyên đề về việc thực hiện chính sách BHXH trong giai đoạn 2016-2021.
Bà Nguyễn Thúy Anh cho rằng số lượng người hưởng BHXH một lần có tăng cao so với trước vì nhiều nguyên nhân khác nhau, tuy nhiên chưa có giải pháp hữu hiệu để xử lý.
Vấn đề này cần được quan tâm hơn nữa khi xem xét sửa đổi Luật BHXH trong thời gian tới./.