Ngày 13/6, Tổng thống Mỹ Joe Biden và người đồng cấp Ukraine Volodymyr Zelensky đã ký một thỏa thuận an ninh song phương 10 năm, nhằm tăng cường khả năng phòng thủ của Ukraine.

Thỏa thuận được ký bên lề hội nghị thượng đỉnh nhóm 7 nước công nghiệp phát triển (G7) ở Ý, nhằm cam kết chính quyền Mỹ trong tương lai sẽ hỗ trợ Ukraine, ngay cả khi cựu Tổng thống Donald Trump giành chiến thắng trong cuộc bầu cử vào tháng 11 tới.

“Mục tiêu của chúng tôi là tăng cường khả năng phòng thủ và răn đe đáng tin cậy của Ukraine trong dài hạn.”, ông Biden nói trong cuộc họp báo chung với ông Zelensky.

Nhóm các quốc gia G7 cũng đồng ý cho Ukraine vay 50 tỉ đô la được đảm bảo bằng lợi nhuận từ tài sản bị phong tỏa của Nga.

leftcenterrightdel
 Tổng thống Mỹ Biden (bên phải) và Tổng thống Ukraine Zelensky bắt tay sau khi ký thỏa thuận an ninh bên lề hội nghị thượng đỉnh G7, ngày 13/6 tại Savelletri, Ý. Ảnh: AP.

Theo văn bản, thỏa thuận an ninh Mỹ- Ukraine là khuôn khổ cho nỗ lực lâu dài nhằm giúp phát triển các lực lượng vũ trang lỗi thời của Ukraine và đóng vai trò là một bước tiến tới việc Ukraine cuối cùng sẽ trở thành thành viên NATO.

Ông Zelensky từ lâu đã tìm cách trở thành thành viên NATO. Khối quân sự Bắc Đại Tây Dương coi bất kỳ cuộc tấn công nào nhắm vào một trong các thành viên của mình đều là cuộc tấn công vào tất cả các nước theo Điều 5 của NATO.

Thỏa thuận cho biết, trong trường hợp xảy ra một cuộc tấn công vũ trang hoặc đe dọa như vậy đối với Ukraine, các quan chức hàng đầu của Mỹ và Ukraine sẽ gặp nhau trong vòng 24 giờ để tham khảo ý kiến về phản ứng và xác định những nhu cầu phòng thủ bổ sung nào là cần thiết đối với Ukraine.

leftcenterrightdel
 Hai nhà lãnh đạo Ukraine và Mỹ ký thỏa thuận an ninh / @ZelenskyyUa

Theo thỏa thuận, Mỹ tái khẳng định sự ủng hộ của mình đối với việc bảo vệ chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine.

Thỏa thuận cũng vạch ra kế hoạch phát triển ngành công nghiệp quốc phòng của Ukraine và mở rộng quân đội, trong đó nhấn mạnh Ukraine cần một lực lượng quân sự “đáng kể” và đầu tư bền vững vào cơ sở công nghiệp quốc phòng phù hợp với các tiêu chuẩn của NATO.

Thỏa thuận sẽ cho phép hai nước chia sẻ thông tin tình báo, tổ chức các chương trình huấn luyện và giáo dục quân sự cũng như các cuộc tập trận và quân sự kết hợp.

leftcenterrightdel
 Tổng thống Ukraine Zelensky tham dự Hội nghị thượng đỉnh G7, diễn ra tại Ý từ 13-15/6. Nguồn: @ZelenskyyUa.

Cùng ngày, một thỏa thuận tương tự đã được ký bởi Thủ tướng Nhật Bản Kishida Fumio và Tổng thống Ukraine Zelensky.

Thỏa thuận 10 năm quy định rằng, Nhật Bản sẽ tiếp tục hỗ trợ Ukraine, chẳng hạn như cung cấp thiết bị, hàng hóa phi sát thương và điều trị cho các quân nhân Ukraine bị thương, cùng những nỗ lực khác, phù hợp với hiến pháp.

Trong thỏa thuận, Nhật Bản cam kết làm việc để đóng góp tích cực vào quá trình phục hồi kinh tế và hiện đại hóa công nghiệp của Ukraine, trong khi Ukraine cam kết “tiếp tục con đường cải cách đầy tham vọng” trong các lĩnh vực như hệ thống tư pháp và nỗ lực chống tham nhũng.

leftcenterrightdel
 Thủ tướng Nhật Bản Kishida (bên trái) và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky hội đàm tại Fasano, Ý, ngày 13/6. Ảnh chụp màn hình, nguồn Kyodo.

Theo thỏa thuận, hai chính phủ cũng sẽ tổ chức tham vấn trong vòng 24 giờ, theo yêu cầu của một trong hai bên, trong trường hợp xảy ra một cuộc tấn công vũ trang nhằm vào Ukraine trong tương lai, để “xác định các bước tiếp theo phù hợp”.

Thỏa thuận giữa Nhật Bản và Ukraine tuân theo tuyên bố chung của các nhà lãnh đạo G7 ban hành vào tháng 7/2023, trong đó nhấn mạnh hợp tác với Ukraine về các cam kết an ninh cụ thể, song phương, lâu dài và các biện pháp hỗ trợ khác.

Tổng thống Ukraine gọi các thỏa thuận với Mỹ và Nhật Bản mang tính lịch sử, nói rằng đây là cầu nối dẫn tới việc nước ông cuối cùng trở thành thành viên NATO.

Theo ông Zelensky, đến nay Ukraine đã ký thỏa thuận an ninh với tất cả 7 nước G7 và tổng cộng có 17 thỏa thuận đã được ký kết, trong khi 10 thỏa thuận khác đang được xúc tiến.

Văn Phong/Reuters, Kyodo