Các ngoại trưởng EU hôm 18/5 đã không đạt được lập trường thống nhất về các cuộc xung đột quân sự giữa Israel và Palestine gần đây, buộc người đứng đầu chính sách an ninh và đối ngoại của khối, Josep Borrell, phải tự mình đưa ra lời kêu gọi không chính thức để chấm dứt bạo lực.
Trong khi 26 trong số 27 quốc gia EU nhất trí về nội dung tuyên bố của ông, Hungary đã ngăn EU đưa ra tuyên bố chính thức, bởi các quyết định và tuyên bố về chính sách đối ngoại của khối phải đạt được đồng thuận tuyệt đối.
“Ưu tiên là chấm dứt ngay lập tức mọi bạo lực và thực hiện một lệnh ngừng bắn. Mục đích là để bảo vệ dân thường được tiếp cận nhân đạo đầy đủ ở Gaza ”, ông Borrell nói với truyền thông sau cuộc họp trực tuyến của các ngoại trưởng khi ông đọc một tuyên bố cá nhân với tư cách là đại diện cấp cao của EU về chính sách đối ngoại. Ông Borrell lưu ý, tuyên bố được tất cả các quốc gia thành viên của khối ủng hộ, ngoại trừ Hungary, một đồng minh thân cận của Israel.
    |
 |
| Xung đột Israel- Palestine vẫn căng thẳng với những cuộc không kích tại Gaza, bất chấp những kêu gọi ngừng bắn. AFP |
Việc Hungary không muốn đồng hành cùng với một tuyên bố chung đã cho thấy những bất đồng nội bộ lâu đời giữa các nước EU về cuộc xung đột giữa Israel và Palestine, và khả năng gây ảnh hưởng hạn chế của châu Âu trong khu vực.
Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden, người có quan hệ gần gũi với Israel hơn nhiều so với các nhà lãnh đạo châu Âu, đã đưa ra lời kêu gọi ngừng bắn, vào ngày 18/5.
Bạo lực gần đây nổ ra sau những tranh cãi về nỗ lực của những người định cư Israel nhằm trục xuất người Palestine khỏi một khu vực lân cận ở Jerusalem và sự can thiệp mạnh tay của cảnh sát Israel vào nhà thờ Hồi giáo Al-Aqsa. Hamas, nhóm chiến binh kiểm soát lãnh thổ Gaza của người Palestine, đã phản ứng bằng loạt tên lửa vào các thành phố của Israel. Israel đã đáp trả bằng việc ném bom hạng nặng vào dải Gaza.
|
 |
| Ngôi nhà trong khu dân cư ở Gaza bị trúng bom. Ảnh: Getty/Dailysabah. |
Ông Borrell gọi "số lượng thương vong dân sự cao" do bạo lực gia tăng là "không thể chấp nhận được," lưu ý rằng đã có một "số lượng lớn trẻ em và phụ nữ" bị giết.
Kể từ khi giao tranh bắt đầu tối 10/5, 218 người Palestine đã thiệt mạng trong hàng trăm cuộc không kích ở Gaza, trong đó có ít nhất 63 trẻ em, 36 phụ nữ, ngoài ra có hơn 1.500 người bị thương, theo các quan chức y tế địa phương. Tại Israel, ít nhất 12 người đã thiệt mạng, trong đó có 2 trẻ em và khoảng 300 người bị thương, sau hàng nghìn quả rocket được bắn từ Gaza, theo các nhà chức trách Israel.
Cùng với việc lên án các cuộc tấn công bằng tên lửa của Hamas, ông Borrell tuyên bố ủng hộ “quyền tự vệ” của Israel; đồng thời lời cảnh báo Israel: “Chúng tôi cũng đã xem xét và tuyên bố rằng việc này (bạo lực- PV) phải được thực hiện một cách tương xứng và tôn trọng luật nhân đạo quốc tế”.
|
 |
| Một quả bom chưa nổ do máy bay chiến đấu F-16 của Israel thả xuống khu phố Rimal, Gaza ngày 18/5/2021. Ảnh: Dailysabah. |
Người đứng đầu chính sách đối ngoại tiếp tục thúc giục Israel “không tiến hành trục xuất (người Palestine- PV) ở Sheikh Jarrah,” một khu phố ở Đông Jerusalem nơi các gia đình Palestine đang phải đối mặt với việc bị buộc phải trục xuất để nhường chỗ cho những người Do Thái định cư.
Nhà ngoại giao EU lưu ý, việc đạt được một lệnh ngừng bắn trong khu vực sẽ là một bước đi tạm thời. Ông nhấn mạnh rằng "một giải pháp chính trị thực sự" phải được tìm ra để bảo đảm an ninh cho cả hai bên, cho phép "khả năng khởi động lại tiến trình hòa bình, vốn đã bị bế tắc quá lâu".
Nhà ngoại giao hàng đầu của EU cho biết, ông đã thảo luận vấn đề này với Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken vào ngày 17/5 và cũng bày tỏ hy vọng rằng Bộ tứ Trung Đông - bao gồm LHQ, EU, Hoa Kỳ và Nga - có thể giúp đàm phán đưa ra giải pháp cho cuộc khủng hoảng.
|
 |
| Lực lượng an ninh Israel bắn hơi cay để giải tán những người biểu tình ủng hộ người Palestine gần biên giới Israel-Lebanon ngày 18/5. Ảnh: AFP. |
Ông Borrell bày tỏ “khá hài lòng” với nội dung tuyên bố của chính mình, vốn nhận được “sự ủng hộ quan trọng” của hầu hết các quốc gia EU; tuy nhiên, ông cảm thấy “khó hiểu” và thừa nhận có thất vọng vì thất bại trong việc thuyết phục Hungary đồng thuận.
Trong một diễn biến liên quan, sau rất nhiều áp lực từ trong nước và quốc tế, ngày 18/5, Tổng thống Mỹ Biden đã có cuộc điện đàm với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu kể từ khi bạo lực bùng phát vào ngày 10/5, bày tỏ sự ủng hộ đối với một lệnh ngừng bắn.
Trong khi đó, Hội đồng Quan hệ Hồi giáo- Mỹ (CAIR) đang thúc giục Tổng thống Mỹ Joe Biden dừng kế hoạch bán vũ khí trị giá 735 triệu USD cho Israel. Giám đốc điều hành CAIR, Nihad Awad, cho biết hôm 18/5, thương vụ bao gồm "cùng một loại tên lửa đã được sử dụng để giết hơn 200 người ở Gaza".
Bất chấp những kêu gọi ngừng bắn, ngày 18/5, Israel đã thực hiện hàng chục cuộc không kích vào Gaza. Tại Bờ Tây bị chiếm đóng, lực lượng Israel đã giết chết 4 người Palestine trong các cuộc biểu tình, theo Aljazeera. Trong khi Dailysabah dẫn thông tin từ Quân đội Israel hôm 18/5, cho biết, 60 máy bay chiến đấu của lực lượng này đã bắn hơn 100 quả đạn vào 65 mục tiêu ở Gaza, bao gồm cả nhà của các thủ lĩnh Hamas.