Tòa chấp nhận kháng nghị phúc thẩm của Viện kiểm sát, hủy toàn bộ bản án sơ thẩm để xét xử lại

Trước đó, ngày 30/9/2021, TAND huyện Bình Sơn (Quảng Ngãi) đưa ra xét xử sơ thẩm và tuyên bản án số 33/2021/DS-ST về "Tranh chấp hợp đồng dân sự" giữa nguyên đơn là bà Võ Thị Viễn (SN 1982, trú xã Bình Hòa, huyện Bình Sơn Quảng Ngãi) và bị đơn là vợ chồng ông Tô Ngọc Lý (SN 1958) và bà Phạm Thị Dung (SN 1963 trú cùng địa phương). Sau khi TAND huyện Bình Sơn tuyên án sơ thẩm, VKSND huyện Bình Sơn nhận thấy bản án số 33/2021/DS-ST ngày 30/9/2021 TAND huyện Bình Sơn có nhiều tình tiết chưa làm rõ nên đơn vị đã có kháng nghị phúc thẩm số 325-QĐKNPT/VKS-DS ngày 14/10/2021, kháng nghị bản án nói trên.

Nội dung vụ án cho biết, bà Võ Thị Viễn có đơn khởi kiện vợ chồng ông Tô Ngọc Lý và bà Phạm Thị Dung ra tòa án yêu cầu giao đất cho bà. Theo đơn khởi kiện, ngày 21/3/2017, ông Tô Ngọc Lý ký tên trong Hợp đồng chuyển nhượng (giấy nhận tiền) cho bà Viễn 2 thửa đất (thửa 33, diện tích 595 m2 và thửa 34, diện tích 1.449 m2) tại xã Bình Hòa, huyện Bình Sơn, Quảng Ngãi với số tiền là 980 triệu đồng. Thời điểm này, ông Lý chưa làm được Giấy chứng nhận Quyền sử dụng đất (GCN QSDĐ) nên các bên chưa thể ra thủ tục công chứng. Bà Viễn đặt cọc cho ông Lý 280 triệu đồng, sau đó bà san lấp mặt bằng, xây dựng hàng rào quanh thửa đất. Còn lại 700 triệu đồng khi ông Lý hoàn thành chuyển nhượng cho bà Viễn thì bà sẽ giao đủ cho ông Lý.

Thửa đất liên quan đến vụ án.

Ông Lý làm thủ tục ra giấy chứng nhận QSDĐ cho 2 thửa đất đứng tên ông, sau đó bà Viễn nhờ ông Lý xin chuyển mục đích sử dụng 200m2 đất của thửa đất số 33, rồi bà Viễn tự đến Văn phòng Đăng ký đất đai nhận GCN QSDĐ và giữ luôn giấy mang tên ông Lý. Nhưng rồi ông Lý cũng không thực hiện chuyển nhượng 2 lô đất trên cho bà Viễn. Do vậy, bà Viễn khởi kiện vợ chồng ông Lý yêu cầu tòa công nhận Hợp đồng chuyển nhượng lập ngày 21/3/2017, công nhận quyền sử dụng của bà đối với 2 lô đất nêu trên, bà Viễn sẽ trả số tiền 700 triệu đồng còn lại cho vợ chồng ông Lý, bà Dung.

Tại phiên xét xử sơ thẩm, VKSND Bình Sơn đề nghị HĐXX TAND huyện Bình Sơn bác yêu cầu khởi kiện của bà Viễn, tuyên Hợp đồng chuyển nhượng lập ngày 21/3/2017 là vô hiệu. Tuy nhiên, HĐXX TAND huyện Bình Sơn đã tuyên chấp nhận yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn. HĐXX cấp sơ thẩm nhận định, Hợp đồng chuyển nhượng lập ngày 21/3/2017 là đúng sự thật với sự chứng kiến của nhiều người có liên quan; đảm bảo các nội dung cơ bản của Bộ luật Dân sự, là giao kết về chuyển nhượng đất, không phải giao kết đặt cọc để đảm bảo việc chuyển nhượng đất.

Bà Viễn cũng đã tự bỏ tiền đi làm giấy tờ thủ tục 2 lô đất, xây hàng rào trên đất. Do đó, HĐXX xác định bà Viễn đã tiếp nhận, sử dụng 2 lô đất và tuyên chấp nhận yêu cầu khởi kiện, tuyên bà Viễn có quyền sử dụng 2 lô đất trên và bà trả cho ông Lý số tiền 700 triệu đồng còn lại cộng với lãi suất phát sinh.

Sau khi bản án được tuyên, nhận thấy bản án sơ thẩm nói trên còn có nhiều tình tiết chưa làm rõ nên VKSND huyện Bình Sơn đã có kháng nghị phúc thẩm số 325-QĐKNPT/VKS-DS ngày 14/10/2021, kháng nghị bản án. Kháng nghị của VKSND huyện Bình Sơn cho biết, xét thấy Hợp đồng chuyển nhượng đất lập ngày 21/3/2017 chưa được công chứng, chứng thực.

Bên cạnh đó, quá trình thực hiện hợp đồng bà Viễn mới thực hiện nghĩa vụ hợp đồng là 280 triệu đồng (chưa được 2/3 nghĩa vụ hợp đồng). Bên chuyển nhượng là ông Lý cho rằng chưa giao đất và thực tế cũng không có biên bản giao đất. Do đó về hình thức hợp đồng của giao dịch nói trên chưa đảm bảo theo quy định tại Điều 502 Bộ luật Dân sự. Từ đó cho thấy, Hợp đồng chuyển nhượng đất lập ngày 21/3/2017 vi phạm quy định của Luật Dân sự, Luật Đất đai. Vì vậy, VKSND huyện Bình Sơn kháng nghị toàn bộ đối với bản án số 33/2021/DS-ST ngày 30/9/2021 TAND huyện Bình Sơn theo hướng hủy bản án nói trên để xét xử lại.

Ngày 13/9/2022, TAND tỉnh Quảng Ngãi mở phiên xét xử phúc thẩm. Tại phiên xét xử phúc thẩm xuất hiện tình tiết mới là ngày 20/5/2019, vợ chồng ông Lý bà Dung lập hợp đồng chuyển nhượng thửa đất số 34 tại Văn phòng Công chứng Thuỷ Tùng cho vợ chồng ông Đỗ Thi và bà Tô Thị Cam (thị xã Phú Mỹ, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu). Theo trình bày của ông Thi, vào khoảng năm 2005 – 2006, vợ chồng ông có mong muốn về quê sinh sống lúc tuổi già nên nhờ ông Lý đứng tên thủ tục pháp lý thửa đất số 33 và 34 thay mặt vợ chồng ông Thi chứ không có ý định bán cho người khác.

Bên cạnh đó, xét thấy kháng nghị phúc thẩm của VKSND huyện Bình Sơn là phù hợp nên HĐXX cấp phúc thẩm TAND tỉnh Quảng Ngãi đã quyết định hủy toàn bộ bản án sơ thẩm số 33/2021/DS-ST ngày 30/9/2021 của TAND huyện Bình Sơn để xét xử lại theo thủ tục sơ thẩm.