Bản án có nhiều quan điểm ... mâu thuẫn
Ngày 15/7/2022, TAND tỉnh Hà Nam mở phiên tòa xét xử sơ thẩm vụ án hành chính trong việc cấp Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh, liên quan đến việc tăng vốn điều lệ của Công ty Cổ phần cảng Thái Hà (Công ty cảng Thái Hà). Theo nội dung vụ án, Công ty cảng Thái Hà được cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp lần đầu năm 2017, người đại diện theo pháp luật là ông Nguyễn Văn Bình - Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Giám đốc Công ty. Theo nội dung của Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh lần 3 năm 2020, Công ty có vốn điều lệ là 5,65 tỉ đồng, gồm các cổ đông: Nguyễn Văn Bình 3,6 tỉ đồng (63,72%), Lê Thị Thanh Huyền 1,4 tỉ đồng (24,78%), Đinh Văn Ninh 450 triệu đồng (7,96%) và Lương Tuấn Anh 200 triệu đồng (3,54%).
Ngày 13/10/2020, Công ty cảng Thái Hà họp Đại hội cổ đông bất thường, thống nhất nội dung: Thông qua phương án tăng vốn điều lệ từ 5,65 tỉ đồng lên 50,8 tỉ đồng bằng hình thức chào bán cổ phần cho cổ đông hiện hữu. Tuy nhiên, theo tài liệu của Công ty, chỉ có ông Nguyễn Văn Bình thực hiện việc nộp tiền mua cổ phần với số tiền 15,4 tỉ đồng (tương ứng 1.541.800 cổ phần). Ngày 20/1/2021, Phòng đăng ký kinh doanh, Sở KH- ĐT tỉnh Hà Nam cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp thay đổi lần thứ 4 cho Công ty CP Cảng Thái Hà, số vốn điều lệ được thay đổi lên đến 21,068 tỉ đồng.
    |
 |
| Viện trưởng VKSND tỉnh Hà Nam Quyết định kháng nghị phúc thẩm Bản án số 08 do có nhiều vi phạm tố tụng nghiêm trọng. |
Nhận thấy việc tăng vốn điều lệ của Công ty không đúng quy định, bà Lê Thị Thanh Huyền là cổ đông của Công ty khởi kiện, yêu cầu TAND tỉnh Hà Nam: Hủy Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh thay đổi lần thứ 4 cấp cho Công ty cổ phần cảng Thái Hà. Đơn khởi kiện của bà Huyền cũng cho rằng, tại các phiếu thu thể hiện việc ông Nguyễn Văn Bình góp tiền tăng vốn điều lệ của Công ty số tiền 15,4 tỉ đồng có nhiều nghi ngờ. Vì vậy, cần giám định tư pháp về kế toán của Công ty CP cảng Thái Hà từ ngày thành lập 15/11/2017 đến hết ngày 20/012021.
Ngày 15/7/2022, TAND tỉnh Hà Nam mở phiên tòa xét xử sơ thẩm vụ án. Tại phiên xét xử, mặc dù Sở KH&ĐT tỉnh Hà Nam xác định các phiếu thu tiền không có chữ ký của kế toán và thủ quỹ (chỉ có chữ ký của người nộp tiền và người đại diện theo pháp luật ký xác nhận). Công ty mới khắc phục bổ sung chữ ký của Kế toán trưởng, Thủ quỹ và người lập phiếu vào các phiếu thu trên. Tuy nhiên, Sở KH&ĐT tỉnh Hà Nam vẫn bảo lưu quan điểm Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp thay đổi lần thứ 4 cho Công ty CP Cảng Thái Hà là đúng quy định (?).
Đại diện VKSND tỉnh Hà Nam nêu quan điểm, đề nghị Hội đồng xét xử tạm ngừng phiên tòa để người khởi kiện thực hiện quyền tự yêu cầu giám định tư pháp về kế toán của Công ty Cảng Thái Hà, nếu người khởi kiện không thực hiện thì yêu cầu Tòa án thực hiện việc giám định để bảo đảm căn cứ giải quyết vụ án khách quan và đúng pháp luật. Tuy nhiên, quan điểm của đại diện VKS lại không được Hội đồng xét xử chấp nhận.
HĐXX TAND tỉnh Hà Nam tuyên: Bác yêu cầu khởi kiện của bà Lê Thị Thanh Huyền. Ngoài ra, tại Bản án sơ thẩm số 08/2022/HC-ST ngày 15/7/2022 của TAND tỉnh Hà Nam cũng tuyên về án phí, quyền kháng cáo của đương sự.
Bản án có vi phạm nghiêm trọng quy định của pháp luật
Ngày 29/7/2022, Viện trưởng VKSND tỉnh Hà Nam đã ban hành Quyết định số 1469/QĐ-VKS-HC về việc kháng nghị phúc thẩm đối với Bản án hành chính sơ thẩm của TAND tỉnh Hà Nam. Theo nội dung kháng nghị, Bản án sơ thẩm số 08 vi phạm nghiêm trọng về thủ tục tố tụng, vi phạm nghiêm trọng quy định của pháp luật về bảo đảm quyền tự yêu cầu giám định của đương sự. Cụ thể, ngày 18/4/2022, ông Nguyễn Anh Tuấn (đại diện cho người khởi kiện) có văn bản đề nghị TAND tỉnh trưng cầu giám định tư pháp về kế toán của Công ty cảng Thái Hà từ ngày thành lập (15/11/2017) đến hết ngày 20/01/2021.
Tuy nhiên, TAND tỉnh Hà Nam ban hành văn bản cho rằng, việc trưng cầu giám định tư pháp về kế toán của Công ty CP cảng Thái Hà là không cần thiết, đồng thời ban hành Quyết định đưa vụ án ra xét xử sơ thẩm.
|
 |
| Dự án cảng Thái Hà đang được triển khai xây dựng. |
Kháng nghị nhận định, theo quy định tại khoản 1 Điều 89 Luật Tố tụng hành chính (TTHC) 2015, sau khi Tòa án từ chối yêu cầu của đương sự thì người khởi kiện có quyền tự mình yêu cầu giám định trước khi Tòa án ra Quyết định đưa vụ án ra xét xử, nhưng ở thời điểm ông Nguyễn Anh Tuấn nhận được thông báo từ chối giám định của Tòa án thì Tòa án đã ban hành Quyết định đưa vụ án ra xét xử sơ thẩm nên ông Tuấn không thực hiện được quyền tự yêu cầu giám định của mình.
Trong trường hợp này, Tòa án phải xem xét tạm ngừng phiên tòa để đương sự thực hiện quyền tự yêu cầu giám định nhưng Tòa án vẫn tiến hành xét xử và tuyên án là không bảo đảm cho đương sự được thực hiện đầy đủ các quyền và nghĩa vụ trong tố tụng hành chính theo quy định tại Điều 55, Điều 89 Luật TTHC.
Tòa án chưa thu thập đầy đủ tài liệu, chứng cứ đã giải quyết vụ án
Bên cạnh đó, nội dung kháng nghị của Viện trưởng VKSND tỉnh Hà Nam cũng nhấn mạnh, việc Tòa án chưa thu thập đầy đủ tài liệu, chứng cứ đã giải quyết vụ án là chưa có căn cứ. Trong vụ án này, phía người khởi kiện cho rằng, việc nộp tiền mua cổ phần của ông Bình không bảo đảm tính hợp pháp.
Các tài liệu có trong hồ sơ vụ án cũng thể hiện, trước khi khởi kiện ông Nguyễn Anh Tuấn đã có đơn kiến nghị đến Sở KH&ĐT tỉnh Hà Nam về việc cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp thay đổi lần thứ 4 của Công ty cổ phần cảng Thái Hà. Sở KH&ĐT tỉnh Hà Nam đã ban hành Thông báo, nội dung xác định: ...tại các phiếu thu ngày 30/10/2020, số tiền là 9,5 tỉ đồng, ngày 24/11/2020, số tiền là 2,5 tỉ đồng; ngày 27/11/2020, số tiền là 2,5 tỉ đồng; ngày 02/12/2020, số tiền là 400 triệu đồng, (tổng số tiền của các phiếu thu là 14,9 tỉ đồng –PV) . Các phiếu thu nêu trên không có chữ ký của kế toán và thủ quỹ (chỉ có chữ ký của người nộp tiền và người đại diện theo pháp luật ký xác nhận)...”. Sau khi có Thông báo của Sở KH&ĐT tỉnh, Công ty cổ phần cảng Thái Hà mới khắc phục bổ sung chữ ký của Kế toán trưởng, Thủ quỹ và người lập phiếu vào các phiếu thu trên.
Kháng nghị nhận định, tại thời điểm Công ty CP cảng Thái Hà làm thủ tục và được Phòng Đăng ký kinh doanh - Sở KH&ĐT tỉnh Hà Nam cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp thay đổi lần thứ 4 thì các phiếu thu tiền mua cổ phần tăng thêm của ông Nguyễn Văn Bình do Công ty cổ phần cảng Thái Hà thiết lập không bảo đảm về hình thức chứng từ kế toán theo quy định tại Điều 16, 19 Luật Kế toán 2015 và Điều 118 Thông tư 200/2014 TT-BTC ngày 22/12/2014 của Bộ Tài chính hướng dẫn về chế độ kế toán doanh nghiệp.
Để có cơ sở xem xét đánh giá việc ông Nguyễn Văn Bình đã nộp đủ số tiền mua cổ phần là 15,4 tỉ đồng hay chưa thì Tòa án cần phải thu thập các tài liệu chứng cứ khác như: Sổ quỹ tiền mặt, Nhật ký chứng từ kế toán, tài liệu kê khai báo cáo thuế của Công ty CP cảng Thái Hà liên quan đến các khoản tiền nêu trên, đồng thời, trưng cầu giám định tư pháp về kế toán của Công ty CP cảng Thái Hà để xác định việc kê khai làm thủ tục đề nghị cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp thay đổi lần thứ 4 của Công ty CP cảng Thái Hà (thay đổi vốn điều lệ từ 5,6 tỉ đồng lên 21 tỉ đồng) có đảm bảo tính hợp pháp, trung thực, chính xác hay không mới có đầy đủ căn cứ để giải quyết vụ án theo đúng quy định của pháp luật.
Tiếp đó, Kháng nghị nhấn mạnh, tại phiên tòa, đại diện Viện kiểm sát đã phát biểu quan điểm đề nghị tạm ngừng phiên tòa để đương sự thực hiện quyền tự yêu cầu giám định tư pháp vì đây là nguồn chứng cứ cần thiết để bảo đảm đầy đủ căn cứ giải quyết vụ án khách quan, đúng pháp luật. Tuy nhiên, Hội đồng xét xử không chấp nhận quan điểm của đại diện Viện kiểm sát mà chỉ dựa vào các phiếu thu tiền đã được bổ sung hợp pháp hóa chữ ký của kế toán, thủ quỹ sau này và lời khai của ông Nguyễn Văn Bình (Giám đốc Công ty cổ phần cảng Thái Hà), bà Bích (Kế toán trưởng), bà Thúy (Thủ quỹ Công ty) về việc thu, nộp tiền mua cổ phần để nhận định Công ty cổ phần cảng Thái Hà đã cung cấp được các tài liệu, chứng cứ chứng minh ông Nguyễn Văn Bình đã nộp đủ tiền mua 1.541.800 cổ phần, từ đó quyết định bác yêu cầu của người khởi kiện là chưa thực hiện hết trách nhiệm của Tòa án trong việc thu thập chứng cứ và chưa đủ căn cứ để giải quyết vụ án.
Theo đó,Viện kiểm sát kháng nghị toàn bộ Bản án số 08 của TAND tỉnh Hà Nam, đề nghị TAND cấp cao tại Hà Nội xét xử phúc thẩm theo hướng hủy bản án sơ thẩm, giao hồ sơ vụ án cho TAND tỉnh Hà Nam thụ lý giải quyết lại theo thủ tục sơ thẩm, đúng quy định của pháp luật.