Đây là một trong những điển hình tiêu biểu của Điện Biên trong xây dựng sinh kế bền vững cho đồng bào dân tộc.
Từ người cán bộ gần dân đến tấm gương đổi mới tư duy sản xuất
Năm 2014, sau khi nghỉ hưu, ông Nguyễn Đình Kiên trở về đảm nhiệm vai trò Bí thư Chi bộ bản Na Hai. Đây là bản có đa số đồng bào dân tộc Thái sinh sống, đời sống kinh tế còn nhiều khó khăn, sản xuất nông nghiệp chủ yếu manh mún, dựa vào kinh nghiệm truyền thống. Một bộ phận người dân có tư duy trông chờ, không dám đổi mới mô hình kinh tế.
Trước thực trạng đó, ông Kiên xác định muốn người dân tin, làm theo và thay đổi lối nghĩ phải bắt đầu từ chính sự gương mẫu của người đứng đầu. Từ việc “đi từng nhà, gặp từng hộ”, lắng nghe tâm tư, ông lựa chọn việc xây dựng mô hình kinh tế hộ gia đình như một minh chứng thực tiễn để bà con nhìn thấy hiệu quả.
Ban đầu, ông phát triển mô hình nuôi gà đẻ ấp trứng. Thế nhưng, qua nhiều năm triển khai, điều kiện chăn nuôi của gia đình không phù hợp khiến hiệu quả kinh tế không cao. Không nản chí, ông tiếp tục tìm một hướng đi mới phù hợp hơn, bền vững hơn.
Dũng cảm đổi mới: Từ bỏ mô hình cũ để mở đường cho hướng đi mới
Qua tìm hiểu thực tế tại các địa phương được coi là “thủ phủ nuôi Hươu” như Hà Tĩnh, Ninh Bình, ông Kiên nhận thấy Hươu là vật nuôi có sức đề kháng tốt, dễ chăm sóc, nguồn thức ăn phong phú và đặc biệt phù hợp với điều kiện khí hậu ở Điện Biên. Cùng với đó, giá trị kinh tế từ nhung hươu và con giống luôn ổn định, có thị trường tiêu thụ rộng.
Năm 2017, sau nhiều chuyến đi học tập kinh nghiệm, ông mạnh dạn đầu tư 60 triệu đồng mua 3 cặp Hươu giống, cải tạo chuồng trại theo đúng hướng dẫn kỹ thuật và bắt đầu hành trình nuôi Hươu theo hướng bài bản.
    |
 |
| Ông Nguyễn Đình Kiên đang chăm sóc đàn Hươu. Ảnh: Phan Quân - TTXVN |
Nhờ tinh thần chịu khó, ham học hỏi, áp dụng kỹ thuật mới, đàn Hươu phát triển đều qua từng năm. Từ 6 con ban đầu, đến nay gia đình ông sở hữu đàn Hươu lên tới 32 con, trong đó có 5 con đực cho khai thác nhung thường xuyên.
Thu nhập từ nhung hươu dao động 30 - 40 triệu đồng/năm, còn doanh thu từ bán hươu giống mang lại 120 - 140 triệu đồng mỗi năm. Tổng thu trung bình đạt 150 - 180 triệu đồng, giúp gia đình ông có cuộc sống ổn định, vững vàng.
Lan tỏa mô hình kinh tế: Thành lập Hợp tác xã Mùa Ban Điện Biên
Không giữ riêng hiệu quả cho gia đình, ông Kiên mong muốn mô hình này trở thành hướng phát triển chung của người dân trong bản. Tháng 4/2025, ông sáng lập Hợp tác xã Mùa Ban Điện Biên với 15 thành viên, tập trung phát triển đàn Hươu, hỗ trợ kỹ thuật và chia sẻ giống chất lượng.
Hợp tác xã nhanh chóng trở thành điểm tựa sinh kế mới cho bà con. Ngoài việc nhân giống, ông Kiên còn hỗ trợ vốn cho các hộ khó khăn, hướng dẫn tận tay cách nhận diện bệnh, cách phối giống, cách chăm sóc đúng quy trình để đảm bảo hươu sinh trưởng tốt.
Nhờ đó, hàng chục hộ dân đã mạnh dạn vay vốn, mua con giống để phát triển đàn Hươu. Một số hộ ban đầu còn bỡ ngỡ, đến nay đã có đàn Hươu sinh sản ổn định, tạo nguồn thu đáng kể.
Ông Lò Văn Thu, người dân bản Na Có chia sẻ: “Gia đình tôi được bác Kiên hỗ trợ 1 con đực, 2 con cái. Nhờ làm đúng hướng dẫn, Hươu phát triển tốt, 2 con cái đã có chửa. Giá mỗi con giống từ 10 đến 15 triệu đồng giúp gia đình tôi có thêm thu nhập, yên tâm cho các con đi học.”
Đó chính là giá trị của sự lan tỏa: một mô hình nhỏ được nhân rộng, trở thành động lực phát triển cả cộng đồng.
Hoàn thiện chuỗi giá trị: Đưa sản phẩm lên OCOP, nâng tầm thương hiệu vùng cao
Không dừng lại ở việc chăn nuôi, ông Kiên nhìn xa hơn: muốn sản phẩm Hươu có giá trị cao phải xây dựng chuỗi sản xuất, chế biến, thương mại. Hợp tác xã đã đầu tư máy sấy, máy xay bột, thiết bị nấu cao để chế biến nhung hươu tươi thành các sản phẩm đa dạng như: Bột nhung hươu, Cao nhung hươu, Rượu nhung hươu
Những sản phẩm này nhanh chóng tạo được thị trường ổn định. Tháng 5/2025, cả ba sản phẩm của hợp tác xã được công nhận OCOP 3 sao, bước ngoặt quan trọng nâng cao thương hiệu nông sản địa phương.
Việc đạt OCOP không chỉ giúp tiêu thụ ổn định mà còn đưa sản phẩm của bản Na Hai tiếp cận thị trường rộng lớn, tạo thêm động lực cho người dân nâng cao chất lượng chăn nuôi.
Người Bí thư Chi bộ: Tấm gương để dân tin, dân làm theo
Trong mọi hoạt động, ông Kiên luôn giữ phong thái khiêm nhường, nhưng quyết đoán. Ông gắn bó với bản làng từ những việc nhỏ nhất: vận động bà con làm vệ sinh môi trường, chỉnh trang đường làng, tu sửa nhà văn hóa; đến những việc lớn hơn như đưa dân ra khỏi tư duy sản xuất cũ, mạnh dạn thử nghiệm mô hình mới.
Phó Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Sam Mứn, ông Phạm Thiết Chùy nhận xét: “Đồng chí Kiên là cán bộ gương mẫu, nhiệt tình, trách nhiệm. Mô hình kinh tế của đồng chí không chỉ mang lại hiệu quả kinh tế cao mà còn là động lực để bà con thay đổi cách nghĩ, cách làm. Vai trò nêu gương của đồng chí đã góp phần quan trọng vào sự thay đổi diện mạo các bản vùng cao.”
Tinh thần đi đầu ấy phù hợp với yêu cầu của thời kỳ mới: cán bộ phải tiên phong hành động để tạo niềm tin, lan tỏa cách làm hay đến cộng đồng.
Mô hình nuôi hươu của ông Kiên phù hợp với chủ trương giảm nghèo bền vững của tỉnh Điện Biên. Với chi phí đầu tư vừa phải, kỹ thuật không quá phức tạp, giá trị kinh tế ổn định, mô hình này giúp nhiều hộ nghèo có thêm sinh kế lâu dài.
Các hộ tham gia hợp tác xã đều có thu nhập tăng lên, thoát nghèo bền vững, mở rộng đàn và chuyển từ sản xuất tự phát sang sản xuất theo chuỗi.
Đó cũng là minh chứng rõ nét của hướng đi mà tỉnh Điện Biên đang thực hiện: đưa khoa học - công nghệ vào nông nghiệp, lấy mô hình kinh tế cộng đồng làm nền tảng kéo người dân ra khỏi đói nghèo.
|
 |
| Nhờ áp dụng khoa học kỹ thuật vào chăn nuôi nên đàn hươu của bà con phát triển tốt. |
Từ một cá nhân, thắp lên ngọn lửa cho cả cộng đồng
Với những đóng góp lớn lao cho cộng đồng, ông Kiên nhiều lần được ghi nhận: Bằng khen “Người cao tuổi tiêu biểu làm kinh tế giỏi toàn quốc” lần thứ IV (2018 - 2023); Bằng khen của Chủ tịch UBND tỉnh Điện Biên năm 2025 về thành tích xuất sắc trong sản xuất kinh doanh góp phần phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn tỉnh; Cùng nhiều giấy khen của xã, huyện và các đoàn thể.
Những phần thưởng ấy không chỉ là vinh dự của cá nhân ông mà còn là niềm tự hào của nhân dân bản Na Hai nói riêng, xã Sam Mứn nói chung.
Câu chuyện của ông Nguyễn Đình Kiên không phải là chuyện giàu có của một hộ gia đình. Đó là minh chứng cho sức mạnh của tấm gương người đảng viên mẫu mực, của vai trò nêu gương cán bộ cơ sở, và của tinh thần đổi mới sáng tạo trong xây dựng nông thôn mới.
Từ mô hình nhỏ, ông đã: Góp phần chuyển đổi tư duy sản xuất của người dân, lan tỏa kinh nghiệm và hỗ trợ kỹ thuật, tạo thêm sinh kế bền vững cho nhiều hộ nghèo, đưa bản Na Hai có thêm sản phẩm OCOP đặc trưng, đồng thời góp phần thay đổi diện mạo kinh tế - xã hội của xã Sam Mứn
Đây chính là giá trị lớn nhất khi một cán bộ cơ sở biết gương mẫu đi đầu, cả cộng đồng sẽ thay đổi theo.