Điều 8 Luật Phòng, chống bệnh truyền nhiễm năm 2007 nghiêm cấm các hành vi như:
- Cố ý làm lây lan tác nhân gây bệnh truyền nhiễm.
- Che giấu, không khai báo hoặc khai báo không kịp thời các trường hợp mắc bệnh truyền nhiễm theo quy định của pháp luật.
- Cố ý khai báo, thông tin sai sự thật về bệnh truyền nhiễm.
- Không triển khai hoặc triển khai không kịp thời các biện pháp phòng, chống bệnh truyền nhiễm.
- Không chấp hành các biện pháp phòng, chống bệnh truyền nhiễm theo yêu cầu của cơ quan, tổ chức có thẩm quyền.
Việc thực hiện các hành vi trên hoặc các hành vi khác làm tăng nguy cơ lây nhiễm dịch bệnh cho cộng đồng sẽ bị xử lý theo quy định của pháp luật. Tùy mức độ nghiêm trọng của hành vi mà người thực hiện hành vi vi phạm sẽ bị xử phạt hành chính hoặc xử lý hình sự. Cụ thể như sau:
Xử phạt hành chính:
- Hành vi không khai báo khi phát hiện người mắc bệnh truyền nhiễm thuộc nhóm A sẽ bị cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 200.000 đồng đến 500.000 đồng theo quy định tại Khoản 1 Điều 6 Nghị định 176/2013/NĐ-CP.
- Thực hiện một trong các hành vi: Che giấu hiện trạng bệnh truyền nhiễm thuộc nhóm A của bản thân hoặc của người khác mắc bệnh truyền nhiễm thuộc nhóm A; không thực hiện việc xét nghiệm phát hiện bệnh truyền nhiễm thuộc nhóm A theo yêu cầu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền sẽ bị phạt tiền từ 500.000 đồng đến 1.000.000 đồng theo khoản 2 Điều 6 Nghị định 176/2013/NĐ-CP.
- Thực hiện một trong các hành vi: Không khai báo hoặc khai báo không trung thực, kịp thời diễn biến bệnh truyền nhiễm của bản thân với thầy thuốc, nhân viên y tế được giao nhiệm vụ; không tuân thủ chỉ định, hướng dẫn phòng, chống lây nhiễm bệnh truyền nhiễm của thầy thuốc, nhân viên y tế và nội quy, quy chế của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh; không đăng ký theo dõi sức khỏe với trạm y tế xã, phường, thị trấn (sau đây gọi tắt là trạm y tế xã) nơi cư trú của người mắc bệnh truyền nhiễm thuộc nhóm A sau khi ra khỏi cơ sở khám bệnh, chữa bệnh sẽ bị Cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 100.000 đồng đến 300.000 đồng theo quy định tại Khoản 1 Điều 9 Nghị định 176/2013/NĐ-CP.
- Hành vi từ chối hoặc trốn tránh việc áp dụng quyết định cách ly y tế, cưỡng chế cách ly y tế của cơ quan nhà nước có thẩm quyền đối với người mắc bệnh truyền nhiễm thuộc nhóm A sẽ bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng, đồng thời bị buộc thực hiện việc cách ly y tế, cưỡng chế cách ly y tế theo quy định tại Điểm b Khoản 2 và Khoản 3 Điều 10 Nghị định 176/2013/NĐ-CP.
- Thực hiện một trong các hành vi: Không thực hiện biện pháp bảo vệ cá nhân đối với người tham gia chống dịch và người có nguy cơ mắc bệnh dịch theo hướng dẫn của cơ quan y tế; không thông báo Ủy ban nhân dân và cơ quan y tế dự phòng trên địa bàn về các trường hợp mắc bệnh dịch theo quy định của pháp luật sẽ bị cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 100.000 đồng đến 300.000 đồng theo quy định tại Khoản 1 Điều 11 Nghị định 176/2013/NĐ-CP.
-Thực hiện một trong các hành vi: Che dấu tình trạng bệnh của mình hoặc của người khác khi mắc bệnh truyền nhiễm đã được công bố là có dịch; Không thực hiện hoặc từ chối thực hiện các biện pháp vệ sinh, diệt trùng, tẩy uế trong vùng có dịch sẽ bị phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng theo quy định tại Khoản 2 Điều 11 Nghị định 176/2013/NĐ-CP, đồng thời bị buộc thực hiện các biện pháp vệ sinh, diệt trùng, tẩy uế trong vùng có dịch.
- Thực hiện một trong các hành vi: Không tham gia chống dịch theo quyết định huy động của Ban Chỉ đạo chống dịch; thực hiện việc thu phí khám và điều trị đối với trường hợp mắc bệnh truyền nhiễm thuộc nhóm A sẽ bị phạt tiền từ 2.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng theo quy định tại Điểm a, b Khoản 3 Điều 11 Nghị định 176/2013/NĐ-CP, đồng thời bị buộc hoàn trả số tiền đã thu không đúng quy định của pháp luật.
- Thực hiện một trong các hành vi: Không thực hiện quyết định áp dụng biện pháp tạm đình chỉ hoạt động của cơ sở dịch vụ ăn uống công cộng có nguy cơ làm lây truyền bệnh dịch tại vùng có dịch; không thực hiện quyết định áp dụng biện pháp cấm kinh doanh, sử dụng loại thực phẩm là trung gian truyền bệnh;không thực hiện quyết định áp dụng biện pháp hạn chế tập trung đông người hoặc tạm đình chỉ hoạt động kinh doanh, dịch vụ tại nơi công cộng sẽ bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng theo quy định tại Khoản 4 Điều 11 Nghị định 176/2013/NĐ-CP.
- Thực hiện một trong các hành vi: Không thực hiện yêu cầu kiểm tra và xử lý y tế đối với phương tiện vận tải trước khi ra khỏi vùng có dịch trong tình trạng khẩn cấp về dịch; không thực hiện quyết định cấm tập trung đông người tại vùng đã được ban bố tình trạng khẩn cấp về dịch; đưa người, phương tiện không có nhiệm vụ vào ổ dịch tại vùng đã được ban bố tình trạng khẩn cấp về dịch sẽ bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng theo quy định tại Điểm a, b, c Khoản 6 Điều 11 Nghị định 176/2013/NĐ-CP.
Mức phạt tiền đối với các hành vi trên là phạt tiền đối với cá nhân. Đối với cùng một hành vi vi phạm hành chính thì mức phạt tiền đối với tổ chức bằng 02 lần mức phạt tiền đối với cá nhân.
Xử lý hình sự:
Bên cạnh các biện pháp xử lý hành chính, nếu hành vi làm lây lan dịch bệnh cho người khác ở mức độ phải chịu trách nhiệm hình sự thì người thực hiện hành vi đó sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định tại Điều 240 Bộ luật Hình sự năm 2015. Cụ thể:
Phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng hoặc bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm đối với người thực hiện một trong các hành vi sau:
- Đưa ra hoặc cho phép đưa ra khỏi vùng có dịch bệnh động vật, thực vật, sản phẩm động vật, thực vật hoặc vật phẩm khác có khả năng lây truyền dịch bệnh nguy hiểm cho người, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.
- Đưa vào hoặc cho phép đưa vào lãnh thổ Việt Nam động vật, thực vật hoặc sản phẩm động vật, thực vật bị nhiễm bệnh hoặc mang mầm bệnh nguy hiểm có khả năng lây truyền cho người.
- Hành vi khác làm lây lan dịch bệnh nguy hiểm cho người.
Trong đó, hành vi khác có thể là các hành vi như: biết mình bị nhiễm bệnh mà làm lây lan bệnh đến người khác,….
Phạt tù từ 05 năm đến 10 năm khi phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau:
- Dẫn đến phải công bố dịch thuộc thẩm quyền của Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh hoặc Bộ trưởng Bộ Y tế.
- Làm chết người.
Phạt tù từ 10 năm đến 12 năm khi phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau:
- Dẫn đến phải công bố dịch thuộc thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ.
- Làm chết 02 người trở lên.
Ngoài việc phải chịu hình phạt tương ứng với các hành vi phạm tội trên, người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.