Liên minh châu Âu (EU) đang có ý tưởng mua các hệ thống tên lửa phòng không S-400 của Nga từ Thổ Nhĩ Kỳ và chuyển giao chúng cho Ukraine, đồng thời cho phép Ankara mua lại tiêm kích F-35 của Mỹ, mà Washington từ chối cung cấp do Thổ Nhĩ Kỳ sở hữu S-400 - một nguồn tin ngoại giao hiểu biết tình hình tiết lộ với hãng tin Sputnik.
“Gần đây, trong các cuộc thảo luận không chính thức, đã nảy sinh ý tưởng giúp Thổ Nhĩ Kỳ giải quyết một cách khéo léo xung đột với Mỹ, vốn rất không hài lòng vì nước này, một đồng minh NATO đã mua vũ khí của Nga. Ý tưởng này là Liên minh châu Âu mua lại S-400 từ Thổ Nhĩ Kỳ.”, truyền thông Nga dẫn nguồn tin cho biết.
Nguồn tin nhấn mạnh, EU đang và sẽ tiếp tục hỗ trợ Ukraine trong cuộc xung đột với Nga; và, ý tưởng mua lại S-400 từ Thổ Nhĩ Kỳ rồi chuyển giao cho Kyiv đang được xem xét trong khuôn khổ chương trình hỗ trợ Ukraine.
    |
 |
| Mùa hè 2019, Thổ Nhì Kỳ nhận lô hàng S-400 đầu tiên từ Nga. Ảnh: BQP Thổ Nhĩ Kỳ. |
Ý tưởng mua lại S-400 từ Thổ Nhĩ Kỳ sẽ sử dụng nguồn ngân sách chung đã dự kiến để mua vũ khí cho Ukraine.
Nguồn tin cũng lưu ý, việc điều chuyển S-400 sẽ giúp Thổ Nhĩ Kỳ nối lại đàm phán với Mỹ về mua tiêm kích tối tân F-35, vốn bị đình chỉ với lý do Ankara sở hữu hệ thống phòng không của Nga.
“Dù sao, Thổ Nhĩ Kỳ cũng phải xử lý theo một cách nào đó với S-400. Vì vậy, ý tưởng là lấy tiền từ việc bán, cải thiện quan hệ với Mỹ và quay lại vấn đề mua F-35.”, nguồn tin tin nói.
Tổng thống Mỹ Donald Trump từng tuyên bố vào tháng 9 rằng, Mỹ có thể chấp thuận bán F-35 cho Ankara nếu Tổng thống Erdogan “làm điều gì đó” cho Mỹ.
Đại sứ Mỹ tại Thổ Nhĩ Kỳ, đồng thời là Đặc phái viên về Syria, Thomas Barrett, bày tỏ hy vọng vấn đề cung cấp F-35 sẽ được giải quyết trước cuối năm.
|
 |
| Thổ Nhĩ Kỳ triển khai bắn thử S-400 tại trường bắn Sinop tháng 10/2020. Ảnh: c4defence. |
Năm 2017, Thổ Nhĩ Kỳ ký hợp đồng với Nga mua một lô S-400 cấp trung đoàn và đã nhận chúng vào mùa Hè 2019.
Mỹ yêu cầu Thổ Nhĩ Kỳ từ bỏ hệ thống Nga để mua Patriot, nhưng Ankara từ chối.
Washington cho rằng, các hệ thống phòng thủ tên lửa này gây rủi ro cho máy bay chiến đấu tiên tiến của Mỹ và phương Tây, do khả năng lộ các bí mật công nghệ, trong khi Ankara khẳng định S-400 sẽ không được tích hợp vào các hệ thống của NATO.
Đáp lại, Washington loại Thổ Nhĩ Kỳ khỏi chương trình cung cấp F-35 và áp dụng lệnh trừng phạt với các quan chức quốc phòng theo luật CAATSA (Chống các đối thủ của Mỹ bằng các biện pháp trừng phạt).
Mỹ cũng hủy bỏ bản ghi nhớ chung về F-35 với Thổ Nhĩ Kỳ và ký lại với bảy đối tác còn lại trong dự án F-35, gồm Anh, Ý, Hà Lan, Australia, Đan Mạch, Canada và Na Uy.