Qua công tác kiểm sát việc giải quyết vụ án hành chính theo thủ tục phúc thẩm về “Khiếu kiện quyết định hành chính, hành vi hành chính trong lĩnh vực quản lý đất đai”, giữa người khởi kiện là ông L.Q. với người bị kiện là Chủ tịch UBND TP QN, tỉnh Q. tại Bản án hành chính sơ thẩm số 15/2022/HC-ST ngày 22/6/2022 của TAND tỉnh Q. có vi phạm, VKSND cấp cao tại Đà Nẵng đã ra thông báo rút kinh nghiệm.
Theo nội dung vụ án, ngày 12/12/2019, bà N.T.L. là người sử dụng đất liền kề với hộ ông L.Q. có đơn gửi đến UBND TP QN. về hành vi lấn chiếm đất đường hẻm để xây dựng nhà ở trái phép của ông L.Q.. Ngày 20/12/2019, Chủ tịch UBND TP QN. ban hành Công văn 6854/UBND-TCD chỉ đạo Đội Quản lý trật tự đô thị TP QN. phối hợp với UBND phường H. kiểm tra làm rõ việc xây dựng nhà ở trái phép, lấn chiếm đất đường đi của ông L.Q.
    |
 |
| Tháng 10/2023, VKSND cấp cao tại Đà Nẵng tổ chức hội nghị rút kinh nghiệm một số vụ án hành chính. |
Ngày 6/1/2020, Đội Quản lý trật tự đô thị TP QN. có Báo cáo số 01/BC-ĐQLTTĐT gửi UBND TP QN. về việc kiểm tra xây dựng nhà ở trái phép, lấn chiếm đất đường đi của ông L.Q. Ngày 9/1/2020, Chủ tịch UBND TP QN. ban hành Công văn số 117/UBND-TCD chỉ đạo UBND phường H. làm việc với ông L.Q. để vận động yêu cầu tháo dỡ nhà cửa, vật liệu kiến trúc.
Ngày 17/9/2020, UBND TP QN. có Công văn số 4607/UBND-NC chỉ đạo UBND phường H. xử lý hành vi lấn chiếm đất của ông L.Q. Ngày 23/9/2020, cán bộ địa chính phường H. lập Biên bản hành vi vi phạm hành chính đối với ông L.Q. với hành vi lấn chiếm đất đường đi và đất vỉa hè đường Phan Bội Châu để xây dựng nhà tạm với diện tích lấn chiếm là 18,8m2. Quy mô tường xây gạch bao quanh, đà gỗ, mái lợp tôn. Ngày 23/9/2020, UBND phường H. có Tờ trình số 59/TTr-UBND và Đội Quản lý trật tự đô thị TP QN. có Tờ trình số 35/TTr-ĐQLTTĐT ngày 28/9/2020, đề nghị Chủ tịch UBND TP QN. xử phạt vi phạm hành chính đối với ông L.Q.
Ngày 19/10/2020, Phó Chủ tịch UBND TP QN. ký Quyết định số 348/QĐ-XPVPHC về việc xử phạt vi phạm hành chính đối với ông L.Q. về hành vi lấn, chiếm đất phi nông nghiệp với hình phạt chính: phạt tiền 30 triệu đồng và áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả. Buộc ông L.Q. tháo dỡ toàn bộ công trình xây dựng vi phạm trên đất lấn, chiếm, khôi phục lại trình trạng ban đầu của đất trước khi vi phạm, trả lại đất lấn, chiếm để sử dụng vào mục đích giao thông công cộng.
Ông L.Q. khiếu nại Quyết định số 348/QĐ-XPVPHC về việc xử phạt vi phạm hành chính đối với ông đến Chủ tịch UBND TP QN. Ngày 28/4/2021, Chủ tịch UBND TP QN. ban hành Quyết định số 1766/QĐ-UBND về việc giải quyết khiếu nại lần đầu có nội dung không chấp nhận khiếu nại của ông L.Q. và giữ nguyên Quyết định số 348/QĐ-XPVPHC ngày 19/10/2020 về việc xử phạt vi phạm hành chính đối với ông L.Q..
Nhận thấy quyền lợi của mình bị ảnh hưởng nên ông L.Q. khởi kiện vụ án hành chính đến TAND tỉnh Q. Bản án hành chính sơ thẩm số 15/2022/HC-ST ngày 22/6/2022 của TAND tỉnh Q. đã bác toàn bộ yêu cầu khởi kiện của ông L.Q. Sau khi xét xử sơ thẩm, ông L.Q. có kháng cáo.
Ngày 21/7/2022, VKSND cấp cao tại Đà Nẵng có Quyết định kháng nghị số 14/QĐ-VC2-HC đối với Bản án hành chính sơ thẩm số 15/2022/HC-ST ngày 22/6/2022 của TAND tỉnh Q. đề nghị TAND cấp cao tại Đà Nẵng xét xử phúc thẩm vụ án theo hướng sửa một phần Bản án hành chính sơ thẩm số 15/2022/HC-ST ngày 22/6/2022 của TAND tỉnh Q. theo hướng chấp nhận một phần yêu cầu khởi kiện của người khởi kiện, hủy một phần Quyết định số 348/QĐ-XPVPHC ngày 9/10/2020 của Chủ tịch UBND TP QN. về việc xử phạt vi phạm hành chính đối với ông L.Q.
Hủy một phần Quyết định số 1766/QĐ-UBND ngày 28/4/2021 của Chủ tịch UBND TP QN. về việc giải quyết khiếu nại lần đầu của ông L.Q. tại phần quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với hình phạt chính bằng tiền là 30 triệu đồng đối với ông L.Q. do quá thời hạn ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính theo quy định tại khoản 1 Điều 66 Luật Xử lý vi phạm hành chính.
Tại Bản án hành chính phúc thẩm số 182/2023/HC-PT ngày 13/6/2023 của TAND cấp cao tại Đà Nẵng đã chấp nhận Kháng nghị số 14/QĐ-VC2-HC ngày 21/ 7/2022 của VKSND cấp cao tại Đà Nẵng. Chấp nhận một phần yêu cầu kháng cáo của người khởi kiện ông L.Q., sửa một phần Bản án sơ thẩm.
Hủy một phần Quyết định số 348/QĐ-XPVPHC ngày 19/10/2020 về việc xử phạt vi phạm hành chính đối với ông L.Q.; hủy một phần Quyết định số 1766/QĐ-UBND ngày 28/4/2021 của Chủ tịch UBND TP QN. về việc giải quyết khiếu nại lần đầu của ông L.Q. tại phần quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với hình phạt chính bằng tiền là 30 triệu đồng do quá thời hạn quy định tại khoản 1 Điều 66 Luật Xử lý vi phạm hành chính.
Từ vụ án, VKSND cấp cao tại Đà Nẵng đưa ra những vấn đề cần rút kinh nghiệm. Theo thông báo rút kinh nghiệm, thời điểm bà N.T.L. phát sinh đơn khiếu nại là ngày 12/12/2019, thời điểm phát hiện hành vi vi phạm hành chính của ông L.Q. là ngày 6/1/2020. Như vậy, tính từ ngày 6/1/2020 thì UBND TP QN. đã phát hiện và biết được hành vi vi phạm hành chính của ông L.Q. Tuy nhiên, đến ngày 23/9/2020, cán bộ địa chính phường H. mới lập biên bản vi phạm hành chính đối với ông L.Q. theo chỉ đạo của UBND TP QN. tại Công văn số 4607/UBND-NC ngày 17/9/2020 là không kịp thời theo quy định tại khoản 1 Điều 58 Luật Xử lý vi phạm hành chính.
|
 |
| Đầu năm 2023, VKSND cấp cao tại Đà Nẵng tổ chức hội nghị chuyên đề “Nhận diện vi phạm trong lĩnh vực quản lý đất đai thông qua công tác kiểm sát việc giải quyết các vụ án hành chính của TAND tại khu vực miền Trung – Tây Nguyên”. |
Ngày 28/9/2020, Đội Quản lý trật tự đô thị TP QN. có Tờ trình số 35/TTr-ĐQLTTĐT đề nghị Chủ tịch UBND TP QN. xử phạt vi phạm hành chính đối với ông L.Q. Trong khoản thời gian này, Chủ tịch UBND TP QN. không có văn bản chỉ đạo xác minh thêm hay có văn bản gia hạn thời hạn việc xử phạt vi phạm hành chính. Đến ngày 19/10/2020, Chủ tịch UBND TP QN. mới ban hành Quyết định số 348/QĐ-XPVPHC về việc xử phạt vi phạm hành chính đối với ông L.Q. là quá thời hạn ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính theo quy định tại khoản 1 Điều 66 Luật Xử lý vi phạm hành chính.
Tính từ thời điểm phát hiện và biết được hành vi vi phạm hành chính của ông L.Q. đến thời điểm lập Biên bản vi phạm hành chính là 8 tháng 17 ngày (6/1/2020 - 23/9/2020). Tính từ thời điểm lập Biên bản vi phạm hành chính ngày 23/9/2020 đến khi Phó Chủ tịch UBND TP QN. ký Quyết định số 348/QĐ-XPVPHC ngày 19/10/2020 về xử phạt vi phạm hành chính đối với ông L.Q. là 27 ngày.
Theo quy định tại khoản 2 Điều 66 Luật Xử lý vi phạm hành chính thì nếu quá thời hạn 7 ngày sau khi lập Biên bản vi phạm hành chính mà chưa ban hành quyết định xử phạt thì không ra quyết định xử phạt mà chỉ được áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả. Như vậy, việc Chủ tịch UBND TP QN. ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với ông L.Q. là không đúng quy định của Luật Xử lý vi phạm hành chính. Trong trường hợp này chỉ áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả tháo dỡ công trình vi phạm.
Trong vụ án hành chính này, Tòa án cấp sơ thẩm áp dụng căn cứ pháp luật không chính xác, đã bác toàn bộ yêu cầu khởi kiện của ông L.Q. là không đúng. VKSND tỉnh Q. cũng không phát hiện vi phạm của Tòa án cấp sơ thẩm để thực hiện quyền kháng nghị phúc thẩm hoặc thông báo bản án sơ thẩm có vi phạm để VKSND cấp cao tại Đà Nẵng kháng nghị phúc thẩm. Quá trình kiểm sát bản án sơ thẩm, VKSND cấp cao tại Đà Nẵng đã phát hiện vi phạm của Tòa án cấp sơ thẩm nên đã kháng nghị phúc thẩm và Tòa án cấp phúc thẩm đã chấp nhận toàn bộ kháng nghị của Viện kiểm sát, sửa một phần Bản án sơ thẩm.