leftcenterrightdel
 Khu đất liên quan đến các Quyết định hành chính của UBND TP Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận. (Ảnh:NT)

Theo nội dung vụ án, bà Nguyễn Thị Kim Cúc (SN 1966, trú TP Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận) khởi kiện UBND TP Phan Thiết trong việc ban hành quyết định hành chính trong lĩnh vực quản lý đất đai.

Theo đó, ông Nguyễn Văn Khôi (mất năm 2014) và bà Nguyễn Thị Hai (mất năm 1984) có 7 người con chung gồm: Nguyễn Văn Nhung, Nguyễn Thị Liễu, Nguyễn Thị Thêu, Nguyễn Thị Kim Mai, Nguyễn Thị Hơn, Nguyễn Quang Chiêu, Nguyễn Thị Kim Cúc. Khi còn sống, ông Khôi, bà Hai có tạo dựng được diện tích đất 7,428ha tọa lạc tại thôn Tân An, xã Tân Phú Xuân, huyện Hàm Thuận (nay là xã Phong Nẫm, TP Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận).

Năm 1979, UBND tỉnh Thuận Hải (nay là tỉnh Bình Thuận) đã trưng thu toàn bộ diện tích nêu trên của gia đình ông Khôi giao cho Ty Xây dựng Thuận Hải để xây dựng xí nghiệp gạch ngói nhưng UBND tỉnh chưa thực hiện chính sách bồi thường cho gia đình ông Khôi.

Sau khi bị trưng thu đất, gia đình ông Khôi liên tục khiếu nại đến các cơ quan chức năng có thẩm quyền để được giải quyết. Trong quá trình khiếu nại, ngày 6/10/2010 ông Khôi ủy quyền cho bà Cúc được thay mặt đại diện cho gia đình thực hiện việc đòi đền bù đất bị Nhà nước thu hồi. Năm 2014 ông Khôi chết.

leftcenterrightdel
 Quyết định Kháng nghị giám đốc thẩm của Viện trưởng VKSND tối cao trước đó. (Ảnh:NT)

Ngày 25/10/2014, các người con của ông Khôi gồm ông Nhung, ông Chiều bà Liễu, Thêu, Mai, Hơn và bà Cúc lập văn bản thỏa thuận, theo đó “Các ông, bà đồng ý giao cho bà Cúc được toàn quyền sử dụng quyền lợi và nghĩa vụ (nếu nhận được hỗ trợ) từ UBND tỉnh Bình Thuận sau khi vụ khiếu nại chấm dứt”. Văn bản này không được chứng thực.

Sau đó, khiếu nại của gia đình ông Khôi được chấp nhận. Theo đó, ngày 7/6/2017 Văn phòng Chính phủ có Công văn thông báo ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ, trong đó có nội dung: “đề nghị giao cho 5 người con của ông Nguyễn Văn Khôi, mỗi người 01 lô đất tại khu tái định cư Đông Xuân An thuộc TP Phan Thiết…”.

Ngày 9/11/2017, UBND tỉnh Bình Thuận ban hành Quyết định 3184/QĐ-UBND về việc thu hồi 5 lô đất ở đô thị giao cho UBND TP Phan Thiết để quyết định giao đất cho hộ gia đình ông Khôi.

Ngày 22/12/2017, UBND TP Phan Thiết đã ban hành 5 Quyết định (số 8805, 8806, 8807, 8808 và 8809/QĐ-UBND) về việc giao đất ở cho bà Nguyễn Thị Kim Cúc.

Tuy nhiên, sau khi UBND ban hành quyết định giao đất nêu trên thì các bà: Mai, Hơn, Liễu, Thêu đã làm đơn tố cáo, cho rằng bà Cúc đã giả mạo văn bản thỏa thuận để chiếm đoạt toàn bộ 5 lô đất nêu trên.

Ngày 22/5/2018, UBND TP Phan Thiết ban hành Quyết định số 3783/QĐ-UBND hủy bỏ 5 Quyết định về việc giao đất cho bà Cúc với lý do hồ sơ pháp lý để ban hành 5 quyết định nêu trên chưa đảm bảo theo quy định pháp luật.

Sau đó, ngày 1/6/2018 bà Cúc khởi kiện UBND TP Phan Thiết, yêu cầu hủy bỏ Quyết định số 3783/QĐ-UBND và phải ban hành lại 5 quyết định về việc giao đất cho bà.

Tại Bản án sơ thẩm số 29/2018/HC-ST ngày 23/10/2018, TAND tỉnh Bình Thuận tuyên xử: Không chấp nhận yêu cầu khởi kiện của bà Nguyễn Thị Kim Cúc.

Bà Cúc sau đó kháng cáo, tại Bản án phúc thẩm số 436/2019/HC-PT ngày 10/7/2019, TAND cấp cao tại TP HCM tuyên: Chấp nhận kháng cáo của bà Nguyễn Thị Kim Cúc; hủy Quyết định 3783/QĐ-UBND ngày 22/5/2018 của UBND TP Phan Thiết.

Ngày 22/7/2019, bà Nguyễn Thị Kim Mai có đơn đề nghị xem xét theo thủ tục giám đốc thẩm đối với bản án hành chính phúc thẩm nêu trên.

Ngày 20/2/2020, Viện trưởng VKSND tối cao ban hành Quyết định kháng nghị giám đốc thẩm số 01/QĐKNGĐT-VKS-HC kháng nghị đối với Bản án hành chính phúc thẩm số 436/2019/HC-PT ngày 10/7/2019 của TAND cấp cao tại TP HCM. Đề nghị Hội đồng thẩm phán TAND tối cao xét xử giám đốc thẩm, hủy toàn bộ Bản án hành chính phúc thẩm nêu trên, giữ nguyên Bản án sơ thẩm.

Tại Quyết định kháng nghị giám đốc thẩm, VKSND tối cao nhận thấy các Quyết định giao đất ở cho Cúc là trái thực tế bởi lẽ không có bất cứ tài liệu nào thể hiện những người thừa kế của ông Khôi đồng ý nhượng phần thừa kế của mình cho bà Cúc mà chỉ có Văn bản thỏa thuận ngày 25/10/2014. Văn bản này không phải là văn bản về thừa kế và nội dung thỏa thuận cho phép bà Cúc được “toàn quyền sử dụng quyền và nghĩa vụ (nếu nhận được hỗ trợ) từ UBND tỉnh Bình Thuận” không đồng nghĩa với việc bà Cúc được thừa kế toàn bộ 5 lô đất trên.

VKSND tối cao cũng nhận định do 5 Quyết định giao đất cho cá nhân bà Cúc là không đúng với đối tượng được giao đất và UBND TP Phan Thiết ban hành Quyết định số 3783/QĐ-UBND ngày 22/5/2018 về việc hủy bỏ 5 Quyết định giao đất cho bà Cúc là đúng pháp luật.

Tại Quyết định giám đốc thẩm số 15/2020/HC-GĐT ngày 15/7/2020, Hội đồng thẩm phán TAND tối cao nhận định Quyết định kháng nghị của Viện trưởng VKSND tối cao là có căn cứ pháp luật.

Vì vậy, Hội đồng thẩm phán TAND tối cao Quyết định chấp nhận kháng nghị giám đốc thẩm số 01/QĐKNGĐT-VKS-HC ngày 20/2/2020 của Viện trưởng VKSND tối cao đối với Bản án hành chính phúc thẩm số số 436/2019/HC-PT ngày 10/7/2019 của TAND cấp cao tại TP HCM. Hủy toàn bộ Bản án phúc thẩm nêu trên, giữ nguyên Bản án hành chính sơ thẩm số 29/2018/HC-ST ngày 23/10/2018 của TAND tỉnh Bình Thuận.

Được biết, sau khi có Quyết định Giám đốc thẩm, UBND TP Phan Thiết đã nhiều lần làm việc với 7 người con của hộ ông Nguyễn Văn Khôi để giải thích, đề nghị gia đình cử người đại diện để lập thủ tục cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đối với 5 lô đất được giao theo diện đồng sử dụng nhưng các con ông Khôi không có sự thỏa thuận thống nhất.

Theo UBND TP Phan Thiết cho biết, việc bà Nguyễn Thị Kim Mai đại diện cho các chị em là Nguyễn Thị Liễu, Nguyễn Thị Hơn đề nghị UBND TP Phan Thiết giải quyết giao 4 lô đất cho 4 chị em của bà là chưa có cơ sở để xem xét, giải quyết do không có sự thỏa thuận thống nhất.

Nho Thanh