Tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XV, vào chiều 27/5 tại Nhà Quốc hội, dưới sự chủ trì của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, Quốc hội đã tiến hành phiên thảo luận toàn thể về một số nội dung còn có ý kiến khác nhau trong dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) sửa đổi. Phiên họp được điều hành bởi Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định.
Một trong những điểm đáng chú ý trong thảo luận là điều kiện hưởng BHXH một lần đối với những người chưa đủ tuổi hưởng lương hưu, không tiếp tục tham gia BHXH và có yêu cầu nhận BHXH một lần. Đại biểu Đỗ Thị Việt Hà từ Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Giang đã góp ý rằng nên quy định theo phương án 1: “Người lao động có thời gian đóng BHXH trước ngày Luật có hiệu lực thi hành, sau 12 tháng không thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc, không tham gia BHXH tự nguyện và có thời gian đóng BHXH chưa đủ 20 năm”.
    |
 |
| Đại biểu Đỗ Thị Việt Hà từ Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Giang đóng góp ý kiến vào dự thảo Luật BHXH (sửa đổi). |
Đại biểu nhấn mạnh rằng quy định này sẽ bảo đảm kế thừa các quy định hiện hành, tránh gây xáo trộn cho gần 18 triệu người đang tham gia BHXH, đồng thời hướng tới tiêu chuẩn và thông lệ quốc tế về BHXH. Để đảm bảo thực hiện tốt quy định này sau khi Luật được thông qua, đại biểu đề nghị Chính phủ cần tăng cường truyền thông để người lao động hiểu rõ và đầy đủ về mục đích cũng như nội dung của BHXH một lần. Đồng thời, cần theo dõi chặt chẽ quá trình thực hiện Luật để kịp thời xử lý các vấn đề phát sinh.
Về trách nhiệm giải quyết khiếu nại và tố cáo liên quan đến BHXH, đại biểu Đỗ Thị Việt Hà bày tỏ quan ngại rằng việc xử lý những vấn đề này, đặc biệt là đối với khiếu nại của người tham gia BHXH trước năm 1995, khá phức tạp. Việc mâu thuẫn trong hồ sơ và sự tham gia của nhiều cơ quan có thể khiến người lao động phải chờ đợi lâu để nhận quyền lợi.
Đại biểu dẫn chứng rằng số người được giải quyết hưởng BHXH hàng tháng trước năm 1995 là gần 1,2 triệu, và hiện còn khoảng gần 2 triệu lao động có thời gian công tác trước năm 1995. Do đó, bà đề nghị cần quy định rõ ràng về hai vấn đề: Thứ nhất, tại khoản 1 và 2 Điều 130, cần làm rõ việc giải quyết khiếu nại đối với quyết định xử phạt vi phạm hành chính của cơ quan BHXH theo quy định của pháp luật về khiếu nại, ngoại trừ khiếu nại trong hoạt động thanh tra về BHXH.
Thứ hai, tại khoản 2 Điều 132, cần quy định rõ rằng cơ quan quản lý nhà nước về lao động cấp tỉnh sẽ chịu trách nhiệm giải quyết các tố cáo về vi phạm pháp luật của cơ quan, tổ chức, cá nhân liên quan đến BHXH trước năm 1995. Bà đề nghị không quy định cơ quan BHXH cấp tỉnh là cơ quan tham mưu, vì theo Thông tư số 11/2021/TT-BLĐTBXH, Sở Lao động, Thương binh và Xã hội mới là cơ quan tham mưu cho UBND tỉnh trong việc quản lý nhà nước về lao động và BHXH.
Trong khi góp ý về cơ quan quản lý và trách nhiệm quản lý nhà nước của UBND các cấp về BHXH, đại biểu Đỗ Thị Việt Hà cho rằng luật hiện hành và dự thảo luật chưa xác định rõ cơ quan nào là cơ quan tham mưu giúp UBND cấp tỉnh thực hiện trách nhiệm quản lý nhà nước về BHXH. Bà nhấn mạnh rằng có rất nhiều luật chuyên ngành hiện tại quy định trách nhiệm quản lý nhà nước của UBND và cũng quy định rõ cơ quan nào là cơ quan tham mưu.
Từ những phân tích này, đại biểu đã đề xuất cần bổ sung một khoản vào Điều 139 để quy định rõ ràng một cơ quan thuộc UBND cấp tỉnh là cơ quan tham mưu giúp UBND cấp tỉnh thực hiện trách nhiệm quản lý nhà nước về BHXH, có thể là Sở Lao động, Thương binh và Xã hội. Điều này nhằm làm rõ vai trò và trách nhiệm trong việc thực hiện quản lý nhà nước về BHXH, đảm bảo tính hiệu quả và minh bạch trong hoạt động của hệ thống BHXH.
Bên cạnh đó, các đại biểu cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc cải cách quy trình giải quyết khiếu nại, tố cáo trong lĩnh vực BHXH, bởi đây là một trong những yếu tố quyết định đến sự hài lòng của người dân về chính sách BHXH. Cải cách này không chỉ giúp nâng cao hiệu quả quản lý mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho người lao động trong việc tiếp cận và thực hiện quyền lợi của mình.
Trên cơ sở những ý kiến đóng góp này, Quốc hội sẽ tiếp tục thảo luận và hoàn thiện dự thảo Luật BHXH sửa đổi, nhằm đảm bảo các quy định được đưa ra phù hợp với thực tiễn và đáp ứng nhu cầu của người dân. Việc ban hành luật này không chỉ giúp nâng cao chất lượng dịch vụ BHXH mà còn góp phần ổn định đời sống cho hàng triệu người lao động và gia đình họ.