Sớm ngày 18/1 (giờ Sanaa), thông báo của Bộ Tư lệnh trung tâm (CENTCOM) của quân đội Mỹ cho biết, trước đó vào khoảng 23h59’ ngày 17/1, hải quân nước này đã phóng tên lửa Tomahawk từ các chiến hạm và tàu ngầm mang tên lửa dẫn đường USS Florida, nhắm vào 14 bệ phóng tên lửa trong lãnh thổ Yemen do lực lượng Hồi giáo vũ trang Houthi kiểm soát.

Các bệ phóng này được Houthi sử dụng để tấn công các tàu hàng liên quan đến Israel lưu thông qua Biển Đỏ và vịnh A Đen.

CENTCOM giải thích, những tên lửa của Houthi làm gián đoạn và gây ra mối đe dọa cho hoạt động hàng hải, bao gồm với cả tàu chiến của Hải quân Mỹ trong khu vực, buộc lực lượng Mỹ phải tự vệ. Các hoạt động của Mỹ sẽ được tiếp tục để bảo vệ mạng sống của những thủy thủ và công dân Mỹ, cũng như nhằm làm suy giảm khả năng của Houthi trong việc tấn công nhằm vào hoạt động vận tải thương mại quốc tế ở Biển Đỏ, Eo biển Bab-el-Mandeb và Vịnh Aden.

Vài giờ trước đó, lực lượng Houthi đã lần thứ hai trong tuần tấn công một tàu hàng do Mỹ sở hữu và điều hành. Theo CENTCOM, Houthi đã sử dụng máy bay không người lái tấn công một chiều để nhắm vào tàu Genco Picardy ở Vịnh Aden. 

Cùng ngày, Houthi tuyên bố đã tấn công tên lửa trực tiếp vào tàu hàng Genco Picardy của Mỹ và đó là hành động sát cánh với những người anh em ở Gaza và phản ứng với việc người Palestine bị áp bức.

leftcenterrightdel
 Lực lượng Houthi bắt giữ tàu hàng Galaxy Leader ở Biển Đỏ trong bức ảnh này phát hành ngày 20/11/2023. Nguồn: Houthi/Reuters.

Nhà điều hành tàu Genco xác nhận vụ tấn công và cho biết tàu của họ đã bị trúng đạn khi đang di chuyển qua Vịnh Aden.

Genco cho biết thủy thủ đoàn không bị thương và con tàu chỉ bị hư hại nhẹ ở cầu tàu và đang trên đường rời khỏi khu vực.

Trước đó hôm 15/1, Houthi đã tấn công tàu hàng Gibraltar Eagle do Mỹ sở hữu và điều hành, bằng tên lửa đạn đạo chống hạm. Đây được coi là cuộc tấn công thành công đầu tiên nhằm vào tài sản của Mỹ kể từ khi Houthi tấn công các tuyến đường vận chuyển quốc tế ở Biển Đỏ vào giữa tháng 11 năm ngoái.

Cũng trong ngày 17/1, Mỹ đã tái chỉ định lực lượng Houthi là tổ chức khủng bố toàn cầu được chỉ định đặc biệt (SDGT), biện pháp nhằm mục đích cắt nguồn tài trợ và vũ khí mà phong trào này sử dụng để tấn công hoặc bắt giữ tàu hàng.

“Những cuộc tấn công này thể hiện rõ ràng hành động khủng bố và vi phạm luật pháp quốc tế, đồng thời là mối đe dọa nghiêm trọng đối với nhân mạng, thương mại toàn cầu và chúng gây nguy hiểm cho việc cung cấp hỗ trợ nhân đạo.”, một quan chức cấp cao của Mỹ nói.

leftcenterrightdel
 Các cuộc tấn công của Houthi làm gián đoạn một trong những tuyến hàng hải quan trọng nhất toàn cầu (màu xanh), buộc các hãng vận tải biển phải chọn phương án đi vòng (màu cam). Nguồn: Reuters.

Người phát ngôn quân sự của Houthi, Yahya Sarea, tuyên bố, lực lượng này sẽ tiếp tục nhắm mục tiêu vào tất cả các tàu hàng liên quan hoặc hướng tới Israel cho đến khi các hoạt động quân sự của Tel Aviv ở Gaza chấm dứt; và việc Mỹ liệt nhóm này là tổ chức khủng bố sẽ không ảnh hưởng đến sự tồn tại của nhóm.

Ngoại trưởng Iran Hossein Amirabdollahian, quốc gia ủng hộ lực lượng Hồi giáo vũ trang Palestine Hamas trong cuộc chiến với Israel, cho biết, việc chấm dứt chiến sự ở Gaza là cần thiết để loại bỏ mối đe dọa đối với vận tải biển.

“An ninh của Biển Đỏ gắn liền với những diễn biến xung đột ở Gaza và tất cả sẽ chịu tổn thất nếu tội ác của Israel ở Gaza không dừng lại… Tất cả các mặt trận kháng chiến sẽ tiếp tục chiến đấu.”, ông Amirabdollahian nói tại Diễn đàn Kinh tế thế giới ở Davos.

Các cuộc tấn công của Houthi đã buộc một số hãng vận tải biển lớn nhất thế giới phải né tuyến Biển Đỏ, chuyển hướng tàu của họ quanh Mũi Hảo Vọng ở cực nam châu Phi, làm gián đoạn nghiêm trọng thương mại toàn cầu.

Giao thông hàng hải qua Biển Đỏ, một trong những huyết mạch quan trọng chiếm khoảng 15% lưu lượng vận tải biển toàn cầu, nơi có lượng hàng hóa trị giá 3-9 tỉ USD lưu thông mỗi ngày, đã giảm hơn 40% kể từ khi xảy ra các cuộc tấn công của Houthi. Tình hình cũng đã khiến giá cước vận tải tăng hơn gấp đôi kể từ đầu tháng 12 năm ngoái; trong khi phí bảo hiểm rủi ro chiến tranh đối với các chuyến hàng qua Biển Đỏ cũng đang tăng.

Văn Phong/CNN, Reuters