Con đường duy nhất là giải pháp 2 nhà nước!

Hôm 22/1, trong cuộc gặp ở Brussels, Bỉ để thảo luận về cuộc chiến Gaza, các Ngoại trưởng của Liên minh châu Âu (EU) lập luận rằng, việc thành lập một nhà nước Palestine độc lập là giải pháp đáng tin cậy duy nhất để đạt được hòa bình ở Trung Đông; đồng thời bày tỏ lo ngại về việc Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã bác bỏ ý tưởng này.

Nói với truyền thông tại cuộc thảo luận, Ngoại trưởng Pháp Stephane Sejourne, cho rằng, sẽ cần một nhà nước Palestine để đảm bảo an ninh cho cả hai bên.

Trước đó, Thủ tướng Netanyahu nói, ông đã kiên trì trong nhiều năm trong việc ngăn cản việc thành lập nhà nước Palestine, điều theo ông sẽ gây ra mối đe dọa hiện hữu đối với Israel và ông sẽ tiếp tục giữ vững lập trường này.

leftcenterrightdel
 Binh sĩ Israel tiếp tục chiến dịch quân sự trên bộ ở Dải Gaza ngày 22/1. Nguồn: IDF.

“Gaza phải được phi quân sự hóa và đặt dưới sự kiểm soát an ninh hoàn toàn của Nhà nước Israel. Tôi sẽ không thỏa hiệp trong vấn đề đặt quyền kiểm soát an ninh toàn diện của Israel đối với toàn bộ lãnh thổ phía tây Jordan. Với tư cách là Thủ tướng Israel, tôi giữ vững lập trường này khi đối mặt với áp lực trong nước và quốc tế rất lớn. Sự kiên trì của tôi trong nhiều năm đã ngăn cản việc thành lập nhà nước Palestine, điều sẽ gây ra mối đe dọa hiện hữu đối với Israel. Chừng nào tôi còn là Thủ tướng, tôi sẽ vẫn kiên định lập trường của mình.”, ông Netanyahu nói.

Phát biểu trong một cuộc họp báo sau những tuyên bố của ông Netanyahu, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Matthew Miller cho biết, không có giải pháp nào khả dĩ để giải quyết các thách thức an ninh lâu dài của Israel trong khu vực, cũng như những thách thức ngắn hạn trong việc tái thiết Gaza mà không thành lập một nhà nước Palestine.

Ông Miller nhấn mạnh, hiện Israel đang có cơ hội khi các nước trong khu vực sẵn sàng cung cấp sự đảm bảo an ninh cho Israel.

Cơ quan Y tế Gaza cho biết, số người Palestine thiệt mạng trong cuộc chiến giữa Israel và Hamas đã vượt quá 25.000 người. 

Ngoại trưởng Bỉ Hadja Lahbib, quốc gia giữ chức Chủ tịch luân phiên EU, cho biết, Gaza đang ở trong tình trạng cực kỳ khẩn cấp, có nguy cơ xảy ra nạn đói, dịch bệnh. Bạo lực do vậy phải được chấm dứt.

leftcenterrightdel
 Người Palestine chạy trốn khỏi Khan Younis ngày 22/1, do hoạt động quân sự trên bộ của Israel vẫn diễn ra khốc liệt. Ảnh: Reuters/Ibraheem Abu Mustafa Acquire.

“Chúng tôi yêu cầu ngừng bắn ngay lập tức, phóng thích con tin, tôn trọng luật pháp quốc tế và quay trở lại tiến trình hòa bình, điều này phải dẫn đến việc thành lập hai quốc gia cùng chung sống hòa bình.”, ông Lahbib nói, nhấn mạnh, giải pháp hai nhà nước là cách duy nhất để thiết lập hòa bình một cách lâu dài trong khu vực.

Hôm 20/1, Tổng Thư ký LHQ Antonio Guterres bày tỏ, quan điểm từ chối chấp nhận giải pháp hai nhà nước cho người Israel và người Palestine, cũng như việc từ chối quyền thành lập nhà nước đối với người dân Palestine là không thể chấp nhận được.

“Quyền của người dân Palestine được xây dựng nhà nước riêng của mình phải được toàn thể công nhận.”, người đứng đầu LHQ nói.

Liên quan đến xung đột Gaza, cuộc đàm phán thả con tin Israel đã rơi vào bế tắc. Trong một tuyên bố hôm 21/1, ông Netanyahu bác bỏ hoàn toàn các điều kiện của phong trào Hồi giáo vũ trang Palestine Hamas, trong đó yêu cầu chấm dứt chiến sự, rút lực lượng Israel khỏi Gaza, thả tất cả tù nhân người Palestine trong nhà tù Israel.

Ông Netanyahu tuyên bố không thỏa hiệp về quyền kiểm soát an ninh toàn diện của Israel đối với toàn bộ khu vực phía tây Jordan.

leftcenterrightdel
 Toàn cảnh một khu lều trại của người Palestine ở Khan Younis, nam Dải Gaza, sau khi họ bị buộc phải rời bỏ nhà cửa ở bắc Gaza. Ảnh: Reuters/Ibraheem Abu Mustafa.

Ngày 23/1, quân đội Israel (IDF) cho biết, trước đó trong ngày 22/1, 24 binh sĩ lực lượng này đã thiệt mạng khi tiến hành các hoạt động quân sự chống lại Hamas ở miền Nam Gaza.

Thủ tướng Israel Netanyahu bày tỏ đây là một ngày khó khăn nhất kể từ khi xung đột tái bùng phát ngày 7/10/2023.

Trong khi Tel Aviv tỏ ra quyết tâm xóa sổ Hamas để lực lượng này không còn là mối đe dọa đối với an ninh Israel, thì nhiều nhà quan sát cho rằng, điều này là khó có thể; đồng thời cảnh báo việc tiếp tục leo thang bạo lực ở Gaza đang khiến xung đột lan rộng trong khu vực.

Israel đề xuất tạm dừng giao tranh 2 tháng

Diễn biến mới nhất, ngày 23/1, tờ Timesofisrael cho biết, Israel được cho là đã đưa ra một đề xuất thông qua các nhà hòa giải Qatar và Ai Cập, trong đó nước này sẽ đồng ý tạm dừng cuộc tấn công quân sự chống lại Hamas trong vòng 2 tháng, để đổi lấy việc thả 136 con tin còn lại ở Gaza theo từng giai đoạn, trong đó 28 người được cho đã chết.

Trang tin Axios (Mỹ) dẫn lời các quan chức Israel cho biết, đề xuất này không đáp ứng yêu cầu trước đó của Hamas về chấm dứt hoàn toàn chiến tranh, nhưng đã có những nhượng bộ đáng kể.

Một quan chức Mỹ tiết lộ, đề nghị này được công bố khi ông Brett McGurk, cố vấn hàng đầu của Tổng thống Mỹ Joe Biden về Trung Đông đang có mặt trong khu vực để gặp gỡ những người đồng cấp Ai Cập và Qatar nhằm thúc đẩy một thỏa thuận về con tin.

leftcenterrightdel
 Thân nhân các con tin tụ tập trước Dinh Thủ tướng Israel ở Jerusalem ngày 22/1. Ảnh: Ahmad Gharabli/AFP.

Các quan chức Israel nói, Israel hiện đang chờ phản hồi của Hamas đối với đề xuất mới và lạc quan một cách thận trọng về cơ hội đạt được tiến bộ trong những ngày tới.

Theo đề xuất của Israel, trong đó giai đoạn đầu Hamas sẽ thả những trẻ em và những người trên 60 tuổi, cũng như các con tin bị bệnh nặng.

Các giai đoạn tiếp theo sẽ thả các nữ quân nhân và các thường dân nam dưới 60 tuổi, tiếp theo là các nam quân nhân và thi thể của các con tin đã chết.

Đề nghị của Tel Aviv nêu rõ, Israel và Hamas sẽ đồng ý trước về số lượng tù nhân Palestine sẽ được thả trong mỗi giai đoạn.

Đề nghị này cũng sẽ bao gồm việc rút lực lượng Israel khỏi các trung tâm dân cư chính ở Dải Gaza và từng bước đưa người Palestine quay trở lại quê hương ở phía bắc dải đất, nơi họ được lệnh sơ tán.

Đề xuất lưu ý, Israel sẽ không đồng ý chấm dứt hoàn toàn chiến sự, cũng như không thả toàn bộ 6.000 tù nhân Palestine, nhưng sẵn sàng thả một số lượng đáng kể.

leftcenterrightdel
 Thủ tướng Israel Netanyahu trong cuộc gặp với thân nhân các con tin ở Jerusalem ngày 22/1. Nguồn: Văn phòng Thủ tướng Israel.

Mặt khác, các hoạt động của IDF ở Gaza sẽ giảm quy mô đáng kể sau khi thời gian ngừng bắn kết thúc.

Đề xuất này khá giống với những đề xuất đã được đưa ra khi một thỏa thuận ngừng bắn kéo dài 7 ngày đạt được hai tháng trước. Hamas khẳng định sẽ không đồng ý thả bất kỳ con tin nào, trừ khi giao tranh ở Gaza chấm dứt hoàn toàn.

Thông tin về đề xuất của Israel được đưa ra sau cuộc gặp hôm 22/1 giữa Thủ tướng Netanyahu với gia đình các con tin. 

Trước đó vào tối 21/1, gia đình các con tin đã tụ tập bên ngoài dinh thự riêng của ông Netanyahu ở Jerusalem, yêu cầu ông nhanh chóng đạt được thỏa thuận thả con tin. 

Hôm 22/1, thân nhân của các con tin đã xông vào một phiên họp của Quốc hội Israel, giương cao các biểu ngữ “Bạn đừng ngồi đây trong khi họ đang chết ngoài kia”.

Hơn 250 người ở mọi lứa tuổi đã bị Hamas bắt cóc vào ngày 7/10/2023 trong một cuộc tấn công xuyên biên giới vào miền Nam Israel, giết chết gần 1.200 người, chủ yếu là dân thường. 

Vào cuối tháng 11, 105 con tin đã được thả trong một thỏa thuận ngừng bắn nhân đạo kéo dài một tuần do Mỹ và Qatar làm trung gian, nhưng các cuộc đàm phán về một thỏa thuận tiếp theo đã bị trì hoãn kể từ khi lệnh ngừng bắn này sụp đổ.

Văn Phong/Dailysabah, Sputnik, Reuters, Timesofisrael