Theo Thông báo trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia; báo Đấu thầu số 84 ngày 9/5/2018 và trong HSMT phát hành ngày 14/5/2018 thì thời gian đóng thầu là 08h00 ngày 15/6/2018 và thời gian mở thầu là 8h30 ngày 15/6/2018. Tuy nhiên, ngay khi phát hành hồ sơ gói thầu Dự án Nâng cấp đường vào Khu di tích Sở Chỉ huy Chiến dịch Điện Biên Phủ ở Mường Phăng có mức đầu tư gần 170 tỷ đồng, nhiều nhà thầu đã có văn bản kiến nghị cho rằng, hồ sơ có quá nhiều tiêu chí oái oăm, có dấu hiệu thông thầu, trái với tiêu chí đưa ra của nhà tài trợ Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB), vi phạm khoản 2 Điều 12 Nghị định số 63/2014/NĐ-CP ngày 26/3/2014 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đấu thầu cũng như vi phạm Điểm a, khoản 5, mục I Chỉ thị số 47/CT-TTg ngày 27/12/2017 của Thủ tướng Chính phủ về việc chấn chỉnh công tác đấu thầu trong các dự án đầu tư phát triển và hoạt động mua sắm thường xuyên sử dụng vốn nhà nước. Sau đó, Ban thực hiện dự án du lịch tỉnh Điện Biên đã buộc phải tiếp thu và ban hành Phụ lục sửa đổi HSMT đã ban hành. Tuy nhiên, sau khi nhận được văn bản trả lời từ phía Ban thực hiện dự án du lịch tỉnh Điện Biên, các nhà thầu tham gia mua hồ sơ vẫn tiếp tục đề nghị làm rõ một số điểm bất cập còn tồn tại trong HSMT. Một lần nữa, Ban thực hiện dự án du lịch tỉnh Điện Biên đã phải ban hành văn bản trả lời trên cơ sở tiếp thu chỉnh sửa một số tiêu chí còn bất cập mà phía doanh nghiệp chỉ ra.

leftcenterrightdel
Tuyến đường từ xã Tà Lèng TP Điện Biên Phủ đi khu di tích Sở Chỉ huy Chiến dịch Điện Biên Phủ ở Mường Phăng 

Không chỉ dừng lại việc nhiều lần sửa đi sửa lại với hàng chục lỗi trong hồ sơ mời thầu, trước những kiến nghị của nhà thầu về các tiêu chí trong hồ sơ mời thầu (HSMT) còn chưa phù hợp với quy định của Luật Đấu thầu, Ban thực hiện dự án du lịch tỉnh Điện Biên đã có văn bản chính thức lùi thời gian đóng, mở thầu để xem xét lại các nội dung kiến nghị.

Theo Văn bản số 277/BTHDADL-BPĐP về việc gia hạn thời gian đóng, mở gói thầu xây lắp nâng cấp đường vào khu di tích Sở Chỉ huy Chiến dịch Điện Biên Phủ ở Mường Phăng, tỉnh Điện Biên, thì Ban thực hiện dự án du lịch tỉnh Điện Biên vẫn tiếp tục nhận được văn bản đề nghị làm rõ một số nội dung trong HSMT. Để bên mời thầu có thời gian nghiên cứu, xem xét lại nội dung do các nhà thầu đề nghị và tạo điều cho các nhà thầu hoàn thiện hồ sơ tham dự gói thầu, bên mời thầu gia hạn thời gian đóng, mở thầu. Cụ thể, thời gian đóng thầu gia hạn sẽ là vào hồi 8 giờ ngày 25/6/2018.

Tuy nhiên, sau đó các nhà thầu lại tiếp tục phát hiện rất nhiều lỗi cơ bản mang tính thiếu thống nhất của Hồ sơ mời thầu như tại trang 49 của HSMT thì sơn sắt thép các loại 2 nước nhưng hồ sơ Thiết kế bản vẽ thi công (TKBVTC) do bên mời thầu cung cấp lại thể hiện sơn đỏ, sơn trắng cột km; trang 57 của HSMT là sơn kẻ đường bằng sơn nhiệt phản quang, chiều dày lớp sơn 1,5mm. Cùng một cung đường nhưng từ Km0+507-Km7+500 HSMT lại yêu cầu chiều dày vạch sơn dày 2mm (?!!). Theo HSMT là bê tông dầm cầu đúc sẵn, đá 1x2, mác 400 nhưng hồ sơ  TKBVTC lại thể hiện bê tông dầm cầu 40Mpa; theo HSMT là bê tông lót móng mố đá 4x6, mác 150 nhưng TKBVTC lại thể hiện bê tông lót móng mố 15 Mpa…Cực chẳng đã, Ban thực hiện dự án du lịch tỉnh Điện Biên lại phải ban hành văn bản số 282/BTHDADL-BPĐP gia hạn thời gian đóng, mở thầu. Theo đó, thời gian đóng thầu là 08h00 ngày 2/7/2018 và thời gian mở thầu là 8h30 ngày 2/7/2018.

leftcenterrightdel
Dấu hỏi lớn về năng lực quản lý của BQL Dự án khi phát hành HSMT liên tục dính lỗi phải chỉnh sửa? 

Có thể nhận thấy, bên cạnh việc áp dụng các tiêu chí vượt khung quy định để đánh giá nhà thầu tham gia đấu thầu đạt, hoặc không đạt về năng lực và kinh nghiệm thi công công trình, bên mời thầu còn đưa ra những hạng mục hết sức mập mờ, khó hiểu trong HSMT, nhằm “bẫy” các nhà thầu. Khi được nhà thầu phản ánh, chủ đầu tư đã sửa sai bằng cách liên tiếp đính chính sửa lỗi, gia hạn thời gian đóng, mở thầu.

Vì thế, các nhà thầu tham gia đấu thầu gói thầu trên cho rằng, việc một số nội dung mời thầu không nhất quán, không đúng Luật Đấu thầu đã làm mất đi tính cạnh tranh lành mạnh và sự bình đẳng giữa các nhà thầu. Bên cạnh đó, việc chủ đầu tư đưa ra các tiêu chí nêu trên trong HSMT đã hạn chế sự tham gia của một số nhà thầu có năng lực tham gia đấu thầu. Những bất thường trong quá trình lập HSMT gói thầu trên, tạo ra nghi vấn việc tự ý nâng cao tiêu chí mời thầu so với quy định nhằm mang lại lợi thế cho một nhà thầu tham gia.

Theo Tiến sỹ Phạm Sĩ Liêm, Phó Chủ tịch Tổng hội Xây dựng Việt Nam, “thông thầu” hay nói rộng hơn là gian lận bằng nhiều chiêu trò ma lanh trong đấu thầu để kiếm lợi bất chính, thực chất là hành vi tham nhũng. Tội danh này đã được quy định trong Bộ luật Hình sự. Ai cũng hiểu, “thông thầu” là thỏa thuận ngầm giữa một nhóm người trong một đường dây, lại được che giấu kỹ cho người tham gia đấu thầu, nên việc phát hiện với đầy đủ nhân chứng, vật chứng là không dễ dàng. Hơn thế, ma trận đấu thầu còn được sắp đặt ngay từ giai đoạn thiết kế kỹ thuật, hồ sơ mời thầu, xác định giải pháp thi công và xây dựng công trình.

Đồng tình quan điểm đó, TS Trần Du Lịch, Thành viên tổ tư vấn kinh tế của Thủ tướng Chính phủ  cho rằng, vấn nạn “thông thầu” đã quá rõ ràng từ nạn “quân xanh, quân đỏ”, đến rút ruột công trình... Do vậy, tất cả các hành vi thông đồng giữa chủ đầu tư, nhà thầu và đơn vị thi công, dù gây hậu quả nặng hay nhẹ, đều phải bị truy cứu trách nhiệm hình sự, có vậy mới hạn chế được tình trạng “thông thầu” đang rất nhức nhối hiện nay.

leftcenterrightdel
Cần xem xét trách nhiệm và năng lực của Ban thực hiện dự án du lịch tỉnh Điện Biên khi để xảy ra quá nhiều sai sót tại gói thầu này 

Theo  một chuyên gia kinh tế, đối với gói thầu này, Chủ đầu tư cần tăng cường công tác giám sát công tác đấu thầu và thi công, thậm chí cần cân nhắc giao cho đơn vị có năng lực chuyên môn hơn như Ban Quản lý dự án các công trình giao thông hoặc thuê đơn vị mời thầu độc lập sẽ đảm bảo khách quan và chuyên môn hơn. Đồng thời cũng phải xem xét trách nhiệm của Ban thực hiện dự án du lịch tỉnh Điện Biên trong việc để xảy ra quá nhiều sai sót tại HSMT gói thầu hàng trăm tỷ này. Sau này, trong quá trình thi công kéo dài, liệu Ban thực hiện dự án du lịch tỉnh Điện Biên có đủ trình độ và năng lực để giám sát thi công hay không cũng là một câu hỏi lớn chưa có lời giải gửi đến lãnh đạo UBND tỉnh Điện Biên.

Báo BVPL sẽ tiếp tục thông tin về vụ việc trên.

Hoàng Long