Xét xử không đúng tội danh, VKS kháng nghị vụ đánh tráo xe tang vật vụ án

Xe tang vật bị đánh tráo

Nội dung vụ án thể hiện, ngày 10/5/2018, Cơ quan CSĐT Công an huyện I, tỉnh K, cùng lực lượng liên ngành tổ chức khám nghiệm hiện trường vụ án “Vi phạm quy định về khai thác, bảo vệ rừng và lâm sản” tại các tiểu khu 739, 744, 749 thuộc lâm phần Công ty TNHH MTV lâm nghiệp Ia ..., huyện I, tỉnh K, (gọi tắt là Công ty) thuộc địa giới hành chính xã Ia, huyện I, tỉnh K,. 

Trong quá trình khám nghiệm, lực lượng chức năng đã thu giữ tang vật gồm 1 xe máy cày hiệu Komasu, 2 rơ mooc trong trạng thái không hoạt động được và 296 lóng, hộp gỗ. Sau khi khám nghiệm, CQĐT giao cho Công ty bảo quản toàn bộ vật chứng nêu trên nhằm tránh bị mất mát, hư hỏng, tránh bị tráo đổi.

Sau khi được giao bảo quản tang vật, Công ty đã phân công cho nhân viên của Công ty, gồm Trương Xuân Phương cùng 12 thành viên khác bảo quản tang vật. Quá trình bảo quản, do tang vật ở sâu trong rừng, thời tiết không thuận lợi nên Công ty đã xin ý kiến cấp có thẩm quyền và được đồng ý cho di chuyển tang vật là chiếc máy cày và 2 rơ mooc về bảo quản tại tổ liên ngành thuộc thôn 9, xã I, huyện I,. Do xe máy cày bị hư hỏng không di chuyển được nên Trương Xuân Phương được giao nhiệm vụ tìm người sửa chữa máy cày, rồi phối hợp với lực lượng chức năng di chuyển xe tang vật về địa điểm bảo quản.

Ngày 14/6/2018, Trương Xuân Phương liên lạc và nhờ Lê Văn Ngọc sửa chữa xe máy cày. Khi Ngọc lên hiện trường thì thấy xe máy cày to và đường đi khó, không thể kéo đi được nên Ngọc bàn với Phương tìm người có máy cày giống máy cày tang vật để sửa, Phương đồng ý. Ngọc điện thoại cho anh Hồ Quang Sáng để hỏi, anh Sáng cho biết Trần Hữu Nam có xe máy cày giống như xe tang vật và cho số điện thoại của Nam để liên lạc. Ngọc điện thoại cho Nam để hỏi thì Nam đồng ý sửa xe máy cày tang vật. Sau đó, Nam bảo Trần Hữu Quốc là em ruột Nam và đối tượng tên Hùng lên kiểm tra tình trạng xe máy cày tang vật, rồi báo lại cho Nam.

Ngày 16/6/2018, Nam hẹn gặp Phương theo sự giới thiệu của Ngọc. Khoảng 11 giờ cùng ngày, Phương, Nam và Ngọc gặp nhau tại quán cà phê Thanh Hà tại thôn 3, xã Ia Grai, huyện Ia Grai. Sau khi uống cà phê, cả ba đến nhậu tại quán Bảo Long ở cùng thôn. Tại đây, Phương và Nam bàn bạc về việc Nam đưa xe máy cày của Nam lên để tráo đổi với xe máy cày tang vật nhưng Phương nói: “Để về bàn với mấy anh em trong tổ công tác”. Lúc này, Nam đưa cho Phương số tiền 2 triệu đồng thì Phương đồng ý cho Nam tráo đổi xe tang vật, sau đó cả ba ra về.

Đến 15 giờ cùng ngày, Phương điện thoại cho Ngọc nói: “Bảo thằng Nam sau khi xong việc thì đưa thêm 20 triệu nữa để bồi dưỡng cho mấy anh em tổ công tác”, Ngọc điện thoại cho Nam nói lại nội dung Phương đã nói, thì Nam đồng ý đưa thêm 20 triệu đồng sau khi xong việc, Ngọc điện thoại cho Phương biết Nam đồng ý với yêu cầu của Phương.

Viện kiểm sát kiểm sát tiêu hủy vật chứng trong các vụ án hình sự. (Ảnh minh hoạ)

Khoảng 20 giờ ngày 17/6/2018, Nam và Phương thống nhất đưa xe máy cày đi tráo đổi. Nam gọi điện bảo Quốc và Hùng đang có mặt tại nơi bảo quản xe tang vật điều khiển xe máy cày tang vật hiệu Komasu, kéo theo 1 rơ mooc ra khỏi hiện trường đi về hướng tỉnh Gia Lai, còn Nam điều khiển xe máy cày của mình vào tổ liên ngành tại thôn 9, xã Ta Tơi để tráo đổi theo kế hoạch. Khi đi được một đoạn thì xe máy cày của Nam bị thủng lốp nên Nam nhờ anh Thạch đến sửa. Sau khi sửa xong, Nam nhờ anh Thạch chạy xe vào tổ liên ngành, còn Nam đi xe máy đến chỗ hẹn với Phương, và được Phương hướng dẫn Nam và anh Thạch điều khiển xe máy cày của Nam vào tổ liên ngành.

Khi đến đến chốt liên ngành thuộc xã Ia Tơi thì ông A Mỹ là cán bộ Công an huyện Ia ..., đang làm nhiệm vụ tuần tra, kiểm soát chặn lại không cho vào vì không phải là xe tang vật. Nam bảo anh Thạch điều khiển xe máy cày quay lại nhưng khi đến lô cao su thì xe bị hỏng nên Thạch đưa xe đi cất giấu. Sau khi sự việc bị phát hiện, Phương báo cho anh Tống Tấn Lực là Phó Giám đốc Công ty tổ chức truy tìm xe máy cày tang vật, đến 6 giờ ngày 18/6/2018 thì phát hiện, thu giữ xe máy cày tang vật tại khu vực Nông trường 705, xã Ia Krái, huyện Ia Grai, tỉnh Gia Lai.

Tại bản kết luận định giá tài sản số 07, ngày 24/6/2018 của Hội đồng định giá trong tố tụng hình sự huyện huyện I, tỉnh K, kết luận: Chiếc xe máy cày hiệu Komasu trị giá 157.300.000 đồng, 1 rơ mooc trị giá 10.500.000 đồng. Tổng giá trị là 167.800.000 đồng.

Kháng nghị huỷ án để điều tra lại

Bản án hình sự sơ thẩm số 02/2019/HS-ST ngày 18/4/2019 của TAND huyện I, tỉnh K, tuyên phạt bị cáo Trương Xuân Phương 18 tháng tù, bị cáo Trần Hữu Nam 14 tháng tù, bị cáo Lê Văn Ngọc 12 tháng tù cùng về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ” quy định tại Khoản 1 Điều 356 Bộ luật Hình sự. Ngoài ra, bản án tuyên xử lý vật chứng, án phí, quyền kháng cáo theo quy định của pháp luật.

Trong hạn luật định, các bị cáo Trương Xuân Phương, Trần Hữu Nam, Lê Văn Ngọc kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt và hưởng án treo. Trước khi xét xử phúc thẩm, các bị cáo tự nguyện rút đơn kháng cáo nên TAND tỉnh K. ra quyết định đình chỉ xét xử phúc thẩm.

VKSND tỉnh K. có báo cáo đề nghị xem xét lại bản án hình sự sơ thẩm nêu trên.

Ngày 16/1/2020, Viện trưởng VKSND cấp cao tại Đà Nẵng ban hành Quyết định kháng nghị giám đốc thẩm số 09/QĐ-VC2, đề nghị Uỷ ban Thẩm phán TAND cấp cao tại Đà Nẵng xét xử giám đốc thẩm, huỷ Bản án hình sự sơ thẩm số 02/2019/HS-ST ngày 18/4/2019 của TAND huyện I, tỉnh K, và các quyết định đình chỉ xét xử phúc thẩm của TAND tỉnh K. để điều tra lại.

Tại Quyết định giám đốc thẩm số 05/2020/HS-GĐT ngày 16/4/2020, Ủy ban thẩm phán TAND cấp cao tại Đà Nẵng, chấp nhận kháng nghị của Viện trưởng VKSND cấp cao tại Đà Nẵng.

Theo VKSND cấp cao tại Đà Nẵng, trong vụ án trên có những vấn đề cần rút kinh nghiệm. Cụ thể, bị cáo Trương Xuân Phương là người có trách nhiệm, được giao nhiệm vụ bảo quản tang vật là xe máy cày Komasu, nhưng vì động cơ vụ lợi cá nhân đã nhận 2 triệu đồng của bị cáo Trần Hữu Nam, để đồng ý cho Nam đánh tráo xe tang vật vụ án. Sau đó, bị cáo Phương tiếp tục thông qua bị cáo Lê Văn Ngọc đòi bị cáo Nam phải đưa thêm 20 triệu đồng sau khi xong việc. Hành vi của bị cáo Phương đủ yếu tố cấu thành tội: “Nhận hối lộ” theo quy định tại Điều 354 Bộ luật Hình sự năm 2015.

Bị cáo Trần Hữu Nam và Lê Văn Ngọc không có chức vụ, quyền hạn trong việc bảo quản xe tang vật, nên không thỏa mãn điều kiện về chủ thể của tội: “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”. Bị cáo Nam thấy xe tang vật có giá trị cao hơn, nên đã đưa 2 triệu đồng cho bị cáo Phương và hứa hẹn sẽ đưa thêm 20 triệu đồng cho bị cáo Phương sau khi xong việc. Hành vi của bị cáo Nam đủ yếu tố cấu thành tội: “Đưa hối lộ” theo quy định tại Điều 364 Bộ luật Hình sự năm 2015.

Bị cáo Lê Văn Ngọc là người môi giới để bị cáo Phương và bị cáo Nam gặp nhau, trao đổi với nhau, đưa và nhận hối lộ số tiền 2 triệu đồng. Sau khi bị cáo Phương điện thoại cho bị cáo, bảo bị cáo Nam phải đưa thêm 20 triệu đồng thì bị cáo đã điện thoại thông báo ý kiến của bị cáo Phương cho bị cáo Nam. Khi bị cáo Nam đồng ý thì bị cáo điện thoại báo cho bị cáo Phương biết. Hành vi của bị cáo Ngọc đủ yếu tố cấu thành tội “Môi giới hối lộ” theo quy định tại Điều 365 Bộ luật Hình sự năm 2015.

VKSND cấp cao tại Đà Nẵng cho rằng, Tòa án cấp sơ thẩm xét xử các bị cáo về tội: “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ” là không đúng tội danh của các bị cáo.