Viện cấp cao 1 thông báo rút kinh nghiệm vụ án hình sự

Nội dung vụ án

Thông qua vụ án Lê Tuấn Anh, phạm tội “Cố ý gây thương tích” và “Cố ý làm hư hỏng tài sản”; do Ủy ban Thẩm phán TAND cấp cao tại Hà Nội xét xử giám đốc thẩm tuyên hủy Bản án hình sự sơ thẩm số 61/2019/HSST ngày 23/8/2019 của TAND ĐT, QN để điều tra lại. Viện cấp cao 1 thấy có một số nội dung cần thông báo để rút kinh nghiệm.

Nội dung và quá trình giải quyết vụ án thể hiện, từ tháng 3/2018 Lê Tuấn Anh vay anh Nguyễn Hải Long 5.000.000 đồng. Trưa ngày 17/11/2018, Long gọi điện yêu cầu Tuấn Anh phải trả số tiền 5.000.000 đồng, dẫn đến hai bên cãi nhau. Tuấn Anh điều khiển xe ô tô nhãn hiệu HYUNDAI I10 biển kiểm soát 34A-233.30 mang theo súng, hẹn Long đến ngã tư Bến Cân.

Khoảng 13 giờ ngày 17/11/2018, tại khu vực ngã tư Bến Cân thuộc khu phố 2, phường MK, ĐT, tỉnh QN, Tuấn Anh dùng súng bắn vào xe ô tô nhãn hiệu MAZDA3 BKS 34A - 262.83 do anh Ngô Thanh Tùng điều khiển, Nguyễn Hải Long ngồi bên ghế phụ, làm đạn xuyên qua thành xe trúng người anh Nguyễn Văn Hiếu ngồi ghế sau, làm xe bị hư hỏng gây thiệt hại xe trị giá 4.500.000 đồng, anh Hiếu bị thương tổn hại sức khỏe 13%. Sau khi gây án không thu được súng Tuấn Anh dùng gây án.

Kết quả giám định xe ô tô nhãn hiệu MAZDA3 biển kiểm soát 34A 262.83 xác định: Tại cung trước hốc chắn bùn phía sau bên phải có vết thủng chắn bùn hướng từ sau về trước, từ ngoài vào trong kích thước (1,6 x 0,5) cm, tâm vết thủng cách sườn xe bên phải 18,5 cm, cách mặt đất 62,5 cm; nhựa tiếp giáp tay ghế phía sau bên phải có vết thủng nhựa hướng từ sau về trước, từ trái sang phải; dây bảo hiểm của ghế sau bên phải có một vết thủng dài 1,2 cm, ghế sau bên phải rách thủng da và đệm mút; gác trước bên trái ghế sau bên phải rách thủng da và mút đệm; mặt ghế sau bên phải và ghế giữa sau dính chất màu nâu.

Kết quả khám nghiệm hiện trường xác định: Tại khu vực ngã 4 đường nội thị thuộc tổ 5, khu phố 2, phường MK, thị xã ĐT, trên mặt đường nhựa, cách vị trí cột đèn giao thông bên phải (theo hướng ĐT đi UB) 13,7m về hướng Đông Nam và cách mép đường 1,55m về phía nam có 1 vỏ đạn bằng kim loại màu đồng kích thước (01 x 2,5) cm; cách cột đèn giao thông 1,4m về phía Nam có 1 viên đạn màu đồng có kích thước (01 x 3,5) cm.

Quá trình cấp cứu, bác sỹ đã lấy từ cẳng chân trái anh Nguyễn Văn Hiếu 1 đầu đạn màu nâu đồng có kích thước (1,5 x 0,7) cm.

Tại bản kết luận giám định số 02/QĐSĐ ngày 30/11/2018 của Phòng kỹ thuật hình sự - Công an tỉnh QN kết luận: 1 vỏ đạn và 1 đầu đạn cần giám định là của loại đạn cỡ (7,62 x 25) mm; 1 viên đạn cần giám định là loại đạn cỡ (7,62 x 25) mm; đạn cỡ (7,62 x 25) mm thuộc vũ khí quân dụng, được sử dụng cho súng K54, K50...

Tại bản kết luận giám định số 1285/C09 (P3) ngày 18/3/2019 của Viện khoa học hình sự, Bộ công an xác định: 1 viên đạn, 1 vỏ đạn, 1 đầu đạn gửi giám định là đạn, vỏ đạn và đầu đạn của loại đạn cỡ (7,62 x 25) mm sử dụng để bắn cho các loại súng thuộc vũ khí quân dụng và các loại súng tự tạo có ổ chứa lắp đạn lắp vừa đạn cỡ (7,62 x 25) mm không thuộc vũ khí quân dụng.

Theo bệnh án và các bản kết luận giám định pháp y về thương tích số 618/18/TgT ngày 26/11/2018 và Bản kết luận giám định pháp y về thương tích bổ sung số 163/19/TgT ngày 1/4/2019 của Trung tâm pháp y, Sở y tế QN, đối với thương tích của anh Nguyễn Văn Hiếu, xác định, tổng tỉ lệ tổn thương cơ thể do thương tích gây nên hiện tại là 13%.

Bản án hình sự sơ thẩm số 61/2019/HS-ST ngày 23/8/2019, của TAND Thị xã ĐT, quyết định: Tuyên bố bị cáo Lê Tuấn Anh phạm tội “Cố ý gây thương tích” và “Cố ý làm hư hỏng tài sản”. Áp dụng: điểm đ khoản 2 Điều 134 (với tình tiết định khung hình phạt quy định tại điểm a, i khoản 1 Điều 134); điểm d khoản 2 Điều 178; điểm b, s khoản 1,2 Điều 51; điểm a khoản 1 Điều 55 BLHS. Xử phạt bị cáo Lê Tuấn Anh: 27 tháng tù về tội “Cố ý gây thương tích”; 24 tháng tù về tội “Cố ý làm hư hỏng tài sản”. Tổng hợp hình phạt của hai tội buộc bị cáo phải chấp hành hình phạt chung là 51 tháng tù, thời hạn tù tính từ ngày 8/12/2018.

Bản án hình sự sơ thẩm không có kháng cáo, không bị kháng nghị theo thủ tục phúc thẩm nên đã có hiệu lực pháp luật.

Quang cảnh phiên tòa xét xử lưu động vụ án hình sự cố ý gây thương tích tại xã Văn Học, huyện Na Rì, tỉnh Bắc Kạn. (Ảnh minh hoạ)

Tại Quyết định kháng nghị giám đốc thẩm số 23/QĐ-VC1-HS ngày 21/8/2020, Viện trưởng Viện cấp cao 1 kháng nghị Bản án hình sự sơ thẩm số 61/2019/HSST ngày 23/8/2019 của TAND thị xã ĐT, tỉnh QN về bỏ lọt tội “Tàng trữ trái phép vũ khí quân dụng”, xác định không đúng tội danh của bị cáo Lê Tuấn Anh, bỏ lọt đồng phạm phạm tội cùng Lê Tuấn Anh và phần quyết định hình phạt đối với bị cáo Lê Tuấn Anh đối với tội “Cố ý gây thương tích”; đề nghị Ủy ban Thẩm phán TAND cấp cao tại Hà Nội xét xử giám đốc thẩm hủy Bản án hình sự sơ thẩm nêu trên để điều tra lại.

Quyết định Giám đốc thẩm số 10/2021/HS-GĐT ngày 5/3/2021 của Ủy ban thẩm phán TAND cấp cao tại Hà Nội, quyết định: Chấp nhận toàn bộ kháng nghị Giám đốc thẩm của VKSND cấp cao tại Hà Nội; huỷ bản án hình sự sơ thẩm số 61/2019/HSST ngày 23/8/2019 của TAND thị xã ĐT, tỉnh QN để điều tra lại.

Những vấn đề cần rút kinh nghiệm

Về những vấn đề cần rút kinh nghiệm, theo Viện cấp cao 1, đối với việc truy tìm khẩu súng là tang vật của vụ án: Tại biên bản khám xe ô tô HYUNDAI i10 BKS 34A-233.30 vào 10h ngày 19/11/2018, CQĐT Công an thị xã ĐT khám nghiệm bên ngoài xe như đuôi xe, cụm đèn sau bên trái, bên phải, ba đo xóc phía trước bên trái không tiến hành khám nghiệm bên trong xe, gầm ghế lái...

Đến 9h10 ngày 8/12/2018 Lê Tuấn Anh ra đầu thú và khai nhận sau khi gây án giấu súng ở gầm ghế lái xe ô tô HYUNDAI i10 BKS 34A-233.30 (chìa khóa vẫn cắm ở ổ xe). Nhưng CQĐT không thực hiện khám xe lại, truy tìm tang vật. Đến 10h ngày 28/12/2018 đã xử lý tang vật, trả xe trên cho anh Nguyễn Văn Mạnh (là chủ sở hữu xe).

Hồ sơ không có tài liệu nào thể hiện việc CQĐT hoặc Viện kiểm sát yêu cầu điều tra, Tòa án trả hồ sơ điều tra bổ sung để truy tìm tang vật gây án, rà soát nhân chứng biết tang vật là khẩu súng Lê Tuấn Anh dùng để bắn, là vi phạm nghiêm trọng quy định tại Điều 88, 89 Bộ Luật Tố tụng hình sự về thu thập chứng cứ và vật chứng vụ án.

Về nội dung, đối với việc bỏ lọt tội “Tàng trữ trái phép vũ khí quân dụng”: CQĐT Công an thị xã ĐT có công văn số 335 ngày 15/2/2019 yêu cầu phòng Kỹ thuật hình sự công an tỉnh QN có văn bản trả lời bổ sung nội dung: “Đạn và vỏ đạn thu giữ chỉ sử dụng được cho vũ khí quân dụng hay cả loại súng khác (như súng không phải là vũ khí quân dụng hoặc súng không có tính năng tác dụng như vũ khí quân dụng)”.

Căn cứ bản kết luận giám định số 1285/C09 (P3) ngày 18/3/2019 của Viện khoa học hình sự, Bộ công an. Công an thị xã ĐT, VKSND thị xã ĐT và TAND thị xã ĐT cùng nhận định, do không thu giữ được khẩu súng; cùng viên đạn, vỏ đạn và đầu đạn của loại đạn cỡ (7,62x25) mm sử dụng để bắn cho các loại súng tự tạo có ổ chứa lắp đạn lắp vừa đạn cỡ (7,62x25) mm không thuộc vũ khí quân dụng, nên không có căn cứ xử lý bị can Tuấn Anh về tội Tàng trữ trái phép vũ khí quân dụng.

CQĐT Công an thị xã ĐT đã ra Quyết định xử phạt hành chính số 122 ngày 3/5/2019 phạt tiền 3 triệu đồng đối với Lê Tuấn Anh về hành vi dùng súng bắn vi phạm trong lĩnh vực trật tự an toàn xã hội.

Theo Viện cấp cao 1, mặc dù không thu giữ được khẩu súng mà Tuấn Anh dùng gây án, nhưng căn cứ vào đầu đạn thu giữ, bản vẽ mô tả súng của bị cáo, lời khai nguồn gốc mua súng của bị cáo, biên bản khám xe và thương tích trên người bị hại Hiếu, đặc biệt lời khai của bị cáo đều thừa nhận dùng súng K54 để bắn và mua súng K54 ở cửa khẩu Lạng Sơn với giá 20.000.000 đồng. Lời khai của bị cáo phù hợp bản kết luận giám định số 02/QĐSĐ ngày 30/11/2018 của Phòng kỹ thuật hình sự - Công an tỉnh QN.

Viên đạn bắn vào chắn bùn xe ô tô có hướng từ sau về trước, từ trái sang phải ngược với hướng bắn ở vết thương gây cho bị hại Hiếu là trên xuống dưới, hướng từ phải sang trái... Người bắn súng đi trên xe Huyndai I10, ngồi ghế sau ghế phụ, dùng súng bắn 2 phát cách nhau 30-40 giây.

Đủ cơ sở khẳng định: Có hai phát súng liên thanh và phù hợp với lượng viên đạn, vỏ đạn, đầu đạn thu tại hiện trường, trong người bị hại và chứng thương của bị hại, biên bản khám xe.

Điều này cũng khẳng định yêu cầu giám định bổ sung của Công an thị xã ĐT là chưa đầy đủ bởi chưa làm rõ được các nội dung: Hai viên đạn trên có phải bắn ra từ 1 khẩu súng hay không? Đối với súng tự tạo có bắn được liên thanh hay không? Và súng tự tạo có đủ hỏa lực gây sát thương xuyên thấu vật kim loại cứng là cánh cửa xe và tiếp tục gây sát thương như thương tích của bị hại Hiếu không?

Do đó không có cơ sở khẳng định khẩu súng Tuấn Anh sử dụng là súng tự tạo, và việc yêu cầu giám định bổ sung của Công an thị xã ĐT là chưa có căn cứ do yêu cầu giám định bổ sung không đầy đủ và không khẳng định tính cá biệt của khẩu súng trong vụ án này, cũng như giám định bổ sung của Bộ Công an không phải là cơ sở khẳng định khẩu súng Tuấn Anh gây án là súng tự tạo. Việc không xử lý hành vi tàng trữ vũ khí quân dụng của Tòa sơ thẩm là bỏ lọt tội đối với Lê Tuấn Anh.

Về xác định sai tội danh: Tuấn Anh chủ động hẹn Long đến ngã tư Bến Cân, khi đi Tuấn Anh chủ động mang theo súng K54 nhằm mục đích sử dụng súng bắn Long. Phát hiện xe anh Long, Tuấn Anh đã hạ kính, rút súng K54 từ trong người thò qua cửa kính ở ghế phụ phía sau xe của anh Long và bắn 1 phát.

Bị cáo khai nhận dùng súng bắn vào lốp xe nhằm mục đích để xịt lốp xe cho xe dừng lại nhưng thực tế thấy rằng bị cáo Lê Tuấn Anh là người chủ động rượt đuổi theo xe của Long, trên xe có 3 người, và chủ động dùng súng bắn vào phía sau xe anh Long làm đạn xuyên qua cánh cửa xe ô tô và gây thương tích cho bị hại Hiếu. Bị cáo phải biết được việc dùng súng đó bắn vào xe anh Long dễ dẫn đến chết người nhưng bị cáo vẫn thực hiện và để mặc hậu quả xảy ra. Hành vi của Tuấn Anh là phạm tội giết người với lỗi cố ý gián tiếp. Việc Hiếu bị thương là ngoài ý muốn của Tuấn Anh.

Việc Tòa án cấp sơ thẩm kết án bị cáo về tội “Cố ý gây thương tích” là chưa đánh giá đúng tính chất, mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi phạm tội của bị cáo.

Về bỏ lọt người phạm tội: Theo lời khai của những người liên quan, người làm chứng, bị hại đều khai nhận trên xe Lê Tuấn Anh có 2-3 người khác và Lê Tuấn Anh không phải một mình lái xe mà có người khác lái xe, Lê Tuấn Anh ngồi ghế phụ, bên cạnh. Mặc dù Công an thị xã ĐT đã thực nghiệm điều tra thể hiện Lê Tuấn Anh lái ô tô một mình nhưng cần làm rõ hơn liệu 1 người vừa lái xe, vừa hạ kính, vừa dùng tay phải đưa súng ra ngoài kính bên ghế lái phụ để bắn 2 phát liên tiếp như vậy được không? Và ngồi từ ghế lái để bắn thì vỏ đạn rơi ra tại hiện trường hay ở trong xe.

Cơ quan điều tra cần tiến hành truy xét, khai thác Lê Tuấn Anh để làm rõ việc còn có những đồng phạm khác tham gia thực hiện tội phạm với Lê Tuấn Anh hay không từ đó mới giải quyết triệt để vụ án. Đồng thời đánh giá tính thành khẩn của bị can Tuấn Anh.

P.V