    |
 |
| Đại diện VKSND huyện Vân Đồn tại một phiên tòa xét xử vụ án dân sự. |
Thực hiện Chỉ thị số 07/CT-VKSTC ngày 6/8/2021 của Viện trưởng VKSND tối cao về tăng cường công tác kháng nghị phúc thẩm, giám đốc thẩm, tái thẩm các vụ việc dân sự, vụ án hành chính và Kế hoạch công tác số 01/KH-VKS ngày 11/1/2022 của VKSND huyện Vân Đồn năm 2022, ngay từ đầu năm công tác, VKSND huyện Vân Đồn đã tích cực triển khai thực hiện công tác kháng nghị phúc thẩm án dân sự.
Thông qua công tác kiểm sát đối với Bản án dân sự sơ thẩm của TAND huyện Vân Đồn giải quyết vụ án: “Yêu cầu tuyên hủy hợp đồng ủy quyền; hủy hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất; hủy giấy chứng nhận QSDĐ”, giữa nguyên đơn ông Phạm Thanh Dũng, bà Đào Thị Thắng và bị đơn là anh Phạm Gia Phú. VKSND huyện Vân Đồn đã phát hiện Tòa án đã giải quyết vụ án không đúng, không đầy đủ trình tự thủ tục, đánh giá chứng cứ không khách quan, điển hình là những vi phạm sau:
Thứ nhất: Nguyên đơn đề nghị giám định tuổi mực tại Trung tâm tư vấn giám định dân sự (viết tắt CCCA) để chứng minh quan điểm khẳng định: anh Phong đưa nhiều tài liệu cho ông Dũng, bà Thắng ký cùng một lúc. Tòa án sơ thẩm không chấp nhận là không đảm bảo quyền lợi của đương sự, vi phạm Điều 102 BLTTDS.
Cụ thể: Tòa án không chấp nhận vì cho rằng: CCCA không phải là tổ chức giám định tư pháp ngoài công lập; tổ chức giám định tư pháp ngoài công lập không có chức năng giám định tư pháp kỹ thuật hình sự. Quan điểm này không đúng vì: CCCA là tổ chức giám định tư pháp theo vụ việc được quy định tại Chương IV Luật giám định tư pháp. Tổ chức này có chuyên môn giám định dân sự, đặc biệt là giám định tuổi mực trong các tài liệu, được Bộ Khoa học và Công nghệ cấp Chứng nhận hoạt động khoa học và công nghệ, được Nhà nước cho phép “đánh giá, kiểm chứng, xác định tiêu chí vào xây dựng tiêu chuẩn, quy phạm về giám định dân sự”.
Theo Chứng nhận đăng ký số A-979 ngày 7/7/2011, tổ chức này có đủ các điều kiện theo Điều 19, Điều 20 Luật Giám định tư pháp. Người đứng đầu tổ chức là Giám định viên đã trải qua kinh nghiệm thực tế trên 5 năm, đủ điều kiện theo Điều 18 Luật Giám định tư pháp.
Tòa án bị nhầm lẫn sang trình tự tố tụng hình sự, trong khi đây là trình tự giám định tài liệu trong vụ án dân sự. Tại Điều 102 BLTTDS quy định về trình tự, thủ tục trưng cầu giám định, chỉ quy định: Thẩm phán xác định rõ tên, địa chỉ của người giám định…mà không quy định bắt buộc lựa chọn tổ chức giám định.
Trước đó, kết luận của CCCA đã được TAND tỉnh Quảng Ninh sử dụng làm chứng cứ trong quá trình xét xử vụ án tranh chấp dân sự.
Thứ hai: Về thu thập chứng cứ: Không tiến hành đo đạc, thẩm định thửa đất là đối tượng của hợp đồng đang bị khởi kiện là vi phạm Điều 97, 101 BLTTDS. Ngoài yêu cầu tuyên hủy Hợp đồng ủy quyền và Hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất, nguyên đơn còn khởi kiện yêu cầu: hủy giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đối với thửa đất đang tranh chấp.
Như vậy, để giải quyết được yêu cầu khởi kiện, Tòa án cần thiết phải thẩm định tại chỗ để xem xét việc UBND huyện Vân Đồn cấp GCNQSDĐ có đúng đối tượng, ranh giới sử dụng đất hay không? có vi phạm pháp luật về đất đai hay không? đồng thời, phải xác định được người đang chiếm hữu, quản lý sử dụng thửa đất là ai (bên mua, bên bán hay người thứ ba) để xem xét việc thực hiện hợp đồng trên thực tế.
Chính vì vậy, tại phiên tòa, nguyên đơn yêu cầu Hội đồng xét xử ngừng phiên tòa để tiến hành thẩm định tại chỗ, nhưng Hội đồng xét xử sơ thẩm không chấp nhận ngừng phiên tòa để thực hiện việc thẩm định, bản án vẫn tuyên xử bác yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn là thiếu sót.
Tại phiên toà, đại diện Viện kiểm sát đã phát biểu đề nghị Toà án ngừng phiên toà; bổ sung tài liệu, chứng cứ và tiến hành đo đạc, thẩm định thửa đất là đối tượng của hợp đồng để có căn cứ giải quyết đúng đắn vụ án. Tuy nhiên, Hội đồng xét xử cho rằng, quan hệ pháp luật được xác định là “Tranh chấp hợp đồng dân sự” là loại tranh chấp về hợp đồng, không phải tranh chấp Quyền sử dụng đất nên không có căn cứ chấp nhận đề nghị của Viện kiểm sát.
Những vi phạm nêu trên của TAND huyện Vân Đồn là nghiêm trọng, ảnh hưởng đến quyền lợi và nghĩa vụ của đương sự, VKSND huyện Vân Đồn đã ban hành Quyết định kháng nghị phúc thẩm đối với toàn bộ bản án sơ thẩm; đề nghị TAND tỉnh Quảng Ninh xét xử phúc thẩm vụ án, hủy toàn bộ bản án sơ thẩm; chuyển hồ sơ vụ án cho Tòa án cấp sơ thẩm giải quyết lại vụ án.