Ngày 2/9, Ngoại trưởng Anh David Lammy tuyên bố, London sẽ đình chỉ lập tức 30 trong số 350 giấy phép xuất khẩu vũ khí sang Israel.
Ông Lammy giải thích, quyết định đình chỉ không phải là lệnh cấm toàn diện hay cấm vận vũ khí, chỉ liên quan đến những loại vũ khí có thể được sử dụng tại Gaza, vì có nguy cơ chúng có thể được sử dụng để vi phạm nghiêm trọng luật nhân đạo quốc tế.
“Tất nhiên, chúng tôi thừa nhận Israel có quyền tự vệ trước các mối đe dọa an ninh, nhưng chúng tôi quan ngại sâu sắc về cách thức mà họ thực hiện, cũng như các báo cáo về thương vong của dân thường Palestine và đặc biệt là việc phá hủy cơ sở hạ tầng dân sự.”, ông Lammy nói trước Quốc hội.
    |
 |
| Những người biểu tình Israel xuống đường vào ngày 2/9 để gây sức ép buộc Chính phủ đạt được thỏa thuận trao trả các con tin với Hamas. Ảnh: Reuters. |
“Tôi rất tiếc phải thông báo với Hạ viện hôm nay rằng, đánh giá mà tôi nhận được khiến tôi không thể không kết luận việc một số vũ khí xuất khẩu của Anh sang Israel tồn tại nguy cơ rõ ràng là chúng có thể được sử dụng để thực hiện hoặc tạo điều kiện cho hành vi vi phạm nghiêm trọng luật nhân đạo quốc tế.”, người đứng đầu Bộ Ngoại giao Anh nói.
Trong số các thiết bị quân sự mà Anh đình chỉ xuất khẩu có các bộ phận của máy bay chiến đấu, trực thăng và máy bay không người lái, ngoại trừ phụ tùng của máy bay chiến đấu F-35.
Ngay sau khi Công Đảng giành chiến thắng trong cuộc bầu cử vào tháng 7, Lammy cho biết, ông sẽ cập nhật đánh giá về việc bán vũ khí cho đồng minh Israel để đảm bảo những giao dịch này tuân thủ luật pháp quốc tế.
|
 |
| Một phụ nữ giương cao tấm biển mang hình ảnh các con tin Israel với dòng chữ “Hãy đưa họ trở về lập tức” trong cuộc biểu tình ở Tel Aviv, ngày 2/9. Ảnh: Reuters/Florion Goga. |
Lượng vũ khí xuất khẩu của Anh chỉ chiếm chưa đến 1% tổng số vũ khí mà Israel nhận được, do vậy ông Lammy cho biết, quyết định của London sẽ không tác động đáng kể đến an ninh của Israel.
Phản ứng trước động thái của Anh, Ngoại trưởng Israel, Israel Katz, cho biết quyết định này là “đáng thất vọng”.
Trong khi ông Sam Perlo-Freeman, Điều phối viên nghiên cứu tại Chiến dịch chống buôn bán vũ khí (CAAT ), có trụ sở tại Anh, hoan nghênh quyết định của London.
|
 |
| Một người đeo mặt nạ hóa trang Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu với bàn tay sơn đỏ, trong cuộc biểu tình ở Tel Aviv, Israel, ngày 1/9. Ảnh: Reuters/Florion Goga. |
“Tuyên bố hôm nay của Chính phủ Anh về việc đình chỉ 30 giấy phép xuất khẩu vũ khí sang Israel là một động thái muộn màng nhưng đáng hoan nghênh, cuối cùng cũng hành động dựa trên bằng chứng rõ ràng về tội ác chiến tranh của Israel ở Gaza.”, ông Perlo-Freeman bày tỏ.
Phó giáo sư tại Đại học Qatar, Luciano Zaccara, cho biết, lệnh cấm một phần giấy phép xuất khẩu vũ khí của Anh mang tính biểu tượng nhiều hơn là thực tế, nhưng vẫn là một bước đi đúng đắn.
Đầu tháng này, Mỹ đã chấp thuận bán máy bay chiến đấu và các thiết bị quân sự khác trị giá 20 tỉ đô la cho Israel.
|
 |
| Trong một cuộc họp báo ở Jerusalem ngày 2/9, ông Netanyahu đứng trước bản đồ Dải Gaza, tuyên bố, Israel phải giữ quyền kiểm soát hành lang Philadelphia. Ảnh: Ohad Zwigenberg / Reuters. |
Quyết định của Anh diễn ra trong bối cảnh giao tranh giữa Israel và Hamas ở Dải Gaza vẫn diễn ra khốc liệt với hàng chục người Palestine thiệt mạng mỗi ngày.
Ngày 3/9, Cơ quan Y tế Gaza cho biết, ít nhất 40.819 người Palestine đã thiệt mạng và 94.291 người khác bị thương trong các cuộc tấn công quân sự của Israel vào Gaza kể từ ngày 7/10 năm ngoái.
Trong 24 giờ qua, 33 người Palestine đã thiệt mạng và 67 người khác bị thương.
|
 |
| Người Palestine thực hiện nghi lễ cầu nguyện trước thi thể những người thiệt mạng ở Khan Yunis vào sớm ngày 3/9. Ảnh: Abed Rahim Khatib/Anadolu. |
Israel cũng tuyên bố sẽ đáp trả việc 6 con tin nước này mới bị giết hại ở Gaza. Vụ việc đang gây phản ứng dữ dội của người Israel với các cuộc biểu tình quy mô lớn cáo buộc Chính phủ không thực hiện các biện pháp cần thiết để đưa con tin sớm trở về an toàn.
Trong khi đó, Thủ tướng Israel Netanyahu cho biết ông sẽ không khuất phục trước áp lực khi hàng chục nghìn người Israel biểu tình phản đối chính phủ của ông, yêu cầu một thỏa thuận ngừng bắn và trả tự do cho những con tin còn đang bị giam giữ ở Gaza.
Ông Netanyahu cũng tuyên bố Israel phải kiểm soát Hành lang Philadelphi trên biên giới Gaza- Ai Cập trong bất kì thỏa thuận ngừng bắn nào, trái với yêu cầu cốt lõi của Hamas là Israel phải rút quân hoàn toàn.