Một số công ty khởi nghiệp Ukraine đang phát triển các hệ thống AI để hỗ trợ hoạt động của phi đội drone vũ trang quy mô lớn, khi các bên tham chiến đều nỗ lực triển khai công nghệ trong chiến đấu, bao gồm tác chiến điện tử.
Ukraine hi vọng việc triển khai drone tích hợp AI trên tiền tuyến sẽ giúp nước này khắc phục tình trạng gây nhiễu tín hiệu ngày càng gia tăng bởi lực lượng Nga, cũng như cho phép drone hoạt động theo nhóm lớn.
Quá trình phát triển drone AI ở Ukraine bao gồm các hệ thống hình ảnh giúp xác định mục tiêu và điều khiển drone nhắm mục tiêu, lập bản đồ địa hình để dẫn đường trong một hệ thống tác chiến phức tạp hơn với sự kết nối của nhiều drone hoạt động theo bầy đàn.
Công ty Swarmer đang phát triển phần mềm liên kết drone theo mạng lưới giúp quyết định tấn công có thể được thực hiện lập tức và tự động đối với các drone trong toàn nhóm.
    |
 |
| Phát triển UAV/drone giá rẻ hỗ trợ AI đang là nhu cầu cấp thiết của Ukraine. Ảnh: AA / Wojciech Grzedzinski. |
“Con người hầu như rất khó khăn trong việc cùng lúc điều khiển một nhóm gồm 10- 20 drone hoặc rô bốt. Và như vậy sẽ không hiệu quả nếu cố gắng mở rộng quy mô số lượng drone.”, Giám đốc điều hành của Swarmer Serhiy Kupriienko nói.
Swarmer là một trong hơn 200 công ty công nghệ đã xuất hiện kể từ khi Nga tiến hành cuộc chiến ở Ukraine vào đầu năm 2022, thu hút những nhân lực có chuyên môn về CNTT, tập trung phát triển drone và các thiết bị khác để giúp Kyiv đối phó đối thủ lớn mạnh hơn nhiều.
Ông Kupriienko cho biết, trong khi phi công điều khiển phải chật vật để điều hành cùng lúc một nhóm năm, bảy drone thì việc trang bị AI cho phép xử lí đồng thời hàng trăm drone.
Hệ thống điều khiển được gọi là Styx, quản lí một mạng lưới các drone phức tạp trinh sát và tấn công, trên không và trên mặt đất, lớn nhỏ đủ loại. Trong khi mỗi drone lại có thể lập kế hoạch di chuyển độc lập và dự đoán hành vi của những máy bay khác trong nhóm, ông Kupriienko cho biết.
|
 |
| Binh sĩ Ukraine thả drone ở tiền tuyến gần Bakhmut, Ukraine. Ảnh: Libkos/ AP. |
Không chỉ giúp mở rộng quy mô hoạt động của phi đội drone, việc triển khai tác chiến drone bằng AI sẽ giúp hạn chế rủi ro sinh mạng cho phi công mặt đất trong những nhiệm vụ gần tiền tuyến, ông Kupriienko nhấn mạnh, lưu ý, công nghệ của Swarmer vẫn đang trong quá trình phát triển và mới chỉ được thử nghiệm trên chiến trường.
AI hiện đã được sử dụng trong một số cuộc tấn công bằng drone tầm xa của Ukraine nhằm vào các cơ sở quân sự và nhà máy lọc dầu nằm sâu bên trong lãnh thổ Nga hàng trăm km.
Một quan chức Ukraine giấu tên nói, các cuộc tấn công đôi khi có sự tham gia của một đàn khoảng 20 drone.
Các drone chủ chốt bay đến mục tiêu, nhưng nhiệm vụ của những chiếc khác là tiêu diệt hoặc đánh lạc hướng các hệ thống phòng không trên đường bay. Để làm được điều này, chúng sử dụng một dạng AI có sự giám sát của con người để giúp phát hiện mục tiêu hoặc mối đe dọa và lập kế hoạch các tuyến bay khả thi, nguồn tin cho biết thêm.
Các loại drone FPV nhỏ, rẻ tiền hiện đang được các bên tham chiến sử dụng phổ biến.
Tuy nhiên khả năng tấn công và tỉ lệ tấn công chính xác của chúng đang giảm xuống do bị đối phương gây nhiễu.
|
 |
| Binh sĩ Ukraine huấn luyện thả thiết bị nổ từ drone. Ảnh: Narciso Contreras / AA/Getty. |
Nhu cầu về drone được hỗ trợ AI do vậy đang trở nên cấp bách hơn khi cả hai bên triển khai hệ thống tác chiến điện tử (EW) có chức năng phá vỡ tín hiệu kết nối giữa phi công điều khiển và drone.
Max Makarchuk, người đứng đầu bộ phận AI của Brave1, một công ty công nghệ quốc phòng do chính phủ Ukraine thành lập, cho biết, tỉ lệ FPV bắn trúng mục tiêu liên tục giảm, hiện chỉ khoảng 30-50%, thập chí chỉ 10% nếu điều khiển là các phi công mới.
Ông Makarchuk cho rằng, drone FPV do AI điều khiển có thể đạt tỉ lệ trúng đích khoảng 80%.
Để chống lại mối đe dọa EW, các nhà sản xuất bao gồm Swarmer đã bắt đầu phát triển các chức năng cho phép drone lái khóa mục tiêu thông qua camera của nó.
Ông Samuel Bendett, chuyên viên nghiên cứu cao cấp tại Trung tâm An ninh Mỹ cho biết, Nga đã phát triển drone trên không và trên mặt đất có hỗ trợ AI trước cuộc chiến Ukraine và đã tuyên bố đạt được một số thành công.
Ở Ukraine, nhiệm vụ chính của các nhà sản xuất là phát triển một hệ thống nhắm mục tiêu AI cho drone với chi phí thấp. Điều đó sẽ cho phép triển khai hàng loạt trên toàn bộ tuyến đầu dài 1.000 km, nơi hàng nghìn drone FPV được sử dụng mỗi tuần.