Trong một cuộc họp báo hôm 5/10, Thư ký báo chí Lầu Năm Góc, tướng Patrick Ryder, cho biết, trước đó cùng ngày, một máy bay chiến đấu F-16 của Mỹ đã bắn hạ một máy bay không người lái (UAV) của Thổ Nhĩ Kỳ.

Tướng Ryder lưu ý, vụ bắn hạ trong tình huống chiếc UAV đang tiến hành các cuộc không kích trong khu vực hoạt động hạn chế, cách lực lượng Mỹ ở Syria khoảng chưa đầy 1 km. 

Theo tướng Ryder, vào khoảng 7h30’ ngày 5/10, giờ địa phương, lực lượng Mỹ quan sát thấy các UAV của Thổ Nhĩ Kỳ đang tiến hành các cuộc không kích gần Hasakah, Syria, trong khu vực hoạt động hạn chế mà quân đội Mỹ đã tuyên bố .

Đến 11h30’, một UAV của Thổ Nhĩ Kỳ hướng tới vị trí đóng quân của lực lượng Mỹ ở khoảng cách 0,5 km, trở thành “một mối đe dọa tiềm tàng” và máy bay chiến đấu F-16 của Mỹ đã bắn hạ chiếc UAV lúc 11h40’, để tự vệ.

Tướng Ryder không cho biết có lực lượng Mỹ nào bị thương trong vụ việc hay không, nhấn mạnh, không có dấu hiệu cho thấy Thổ Nhĩ Kỳ cố tình nhắm vào lực lượng Mỹ. 

“Đó là một sự cố đáng tiếc, nhưng các chỉ huy Mỹ trên thực địa đã đánh giá rằng có mối đe dọa tiềm tàng và vì vậy họ đã hành động có tính chất phòng vệ trong tình huống này.”, ông Ryder nói, cho biết, trong cuộc điện đàm cùng ngày giữa Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin và người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ, Yasar Guler, hai nhà lãnh đạo đã thảo luận về vụ việc và nhất trí đó là sự cố đáng tiếc, nhấm mạnh, trọng tâm chung vẫn là sứ mệnh quan trọng nhằm đánh bại IS ở Syria.

leftcenterrightdel
 Thư ký báo chí Lầu Năm Góc, tướng Patrick Ryder tại cuộc họp báo. Ảnh: Cesar J. Navarro/Lầu năm góc.

Hai bên cam kết tiếp tục phối hợp chặt chẽ giữa các lực lượng Mỹ và Thổ Nhĩ Kỳ ở Syria trong sứ mệnh, với tư cách đối tác và đồng minh NATO.

Theo truyền thông Thổ Nhĩ Kỳ, quân đội nước này đang tiến hành chiến dịch tấn công các mục tiêu khủng bố ở miền Bắc Syria và miền Bắc Iraq, để đáp trả vụ tấn công khủng bố hôm 1/10 trước trụ sở Bộ Nội vụ ở thủ đô Ankara. Các quan chức Thổ Nhĩ Kỳ tuyên bố, 2 kẻ khủng bố thực hiện vụ tấn công đã được huấn luyện ở Syria và nhập cảnh vào nước này từ Syria.

Bộ Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ cho biết, quân đội nước này đã tiêu diệt 30 mục tiêu YPG/PKK (lực lượng dân quân người Kurd- YPG, được cho là nhánh vũ trang của Đảng Công nhân người Kurd-PKK ở miền bắc Syria), loại bỏ “những kẻ khủng bố cấp cao” trong các cuộc không kích ở khu vực Tal Rifaat, Jazeera và Derik ở miền bắc Syria.

Hàng chục người cũng đã bị bắt trong các chiến dịch trên khắp Thổ Nhĩ Kỳ chống lại PKK. Thổ Nhĩ Kỳ cũng thực hiện các cuộc không kích nhắm vào nơi ẩn náu của PKK ở vùng núi phía bắc Iraq. 

Người Kurd chủ yếu cư trú tại vùng đất kéo dài từ đông và đông nam Thổ Nhĩ Kỳ (Bắc Kurdistan), tây Iran (Đông Kurdistan), bắc Iraq (Nam Kurdistan), và bắc Syria.

leftcenterrightdel
 Thổ Nhĩ Kỳ tuyên bố tấn công kho vũ khí của YPG/PKK ở miền Bắc Syria. Nguồn: AA.

Tại Thổ Nhĩ Kỳ, người Kurd là dân tộc thiểu số lớn nhất nước này, chiếm 15-20% dân số cả nước. Từ năm 1980, phong trào dân tộc Kurd với các cuộc nổi dậy vũ trang và chiến tranh du kích duy trì nhằm theo đuổi mục tiêu giành quyền tự trị, tự quyết cho dân tộc này, trong khi Ankara quyết tâm với mục tiêu thống nhất quốc gia và toàn vẹn lãnh thổ.

Mỹ và Thổ Nhĩ Kỳ có những quan hệ chồng chéo ở Syria. Trong khi Thổ Nhĩ Kỳ coi lực lượng YPG ở Syria là khủng bố và là mối đe dọa an ninh quốc gia, thì Mỹ hợp tác với lực lượng này để chống lại IS.

Cuối tháng 11 năm ngoái, Mỹ từng đưa ra những phản ứng mạnh mẽ sau khi Thổ Nhĩ Kỳ thực hiện các cuộc không kích ở miền bắc Syria, đáp trả vụ tấn công khủng bố ở Istanbul ngày 13/11/2022 khiến gần 90 người thương vong mà Ankara cáo buộc YPG là thủ phạm.

“Các cuộc không kích chủa Thổ Nhĩ Kỳ ở Syria đe dọa trực tiếp đến sự an toàn của các nhân viên Mỹ đang hợp tác với các đối tác địa phương tại Syria để đánh bại IS.”, phát ngôn viên Lầu Năm Góc, tướng Pat Ryder, nói, cho biết, Washington chia sẻ “những lo ngại an ninh chính đáng” của Thổ Nhĩ Kỳ, tuy nhiên lưu ý, tình hình leo thang của Ankara đe dọa tiến trình đạt được trong cuộc chiến chống lại các chiến binh IS trong khu vực. Mỹ cho rằng, việc giảm leo thang lập tức là cần thiết để duy trì sự tập trung vào sứ mệnh đánh bại IS và đảm bảo an toàn và an ninh cho các nhân viên trên mặt đất đang thực thi sứ mệnh này.

Mỹ có khoảng 900 binh sĩ ở Syria, chủ yếu ở phía đông bắc của nước này, đang hợp tác với Lực lượng Dân chủ Syria (SDF), do các chiến binh người Kurd từ YPG lãnh đạo, để chiến đấu chống lại tàn dư của IS.

Văn Phong/BQP Mỹ, Aljazeera, Dailysabah