Ai Cập đang nỗ lực xây dựng kế hoạch tái thiết Gaza theo phương án không di dời người Palestine khỏi dải đất, phản đối đề xuất của Tổng thống Mỹ Donald Trump về việc dời người Palestine khỏi dải đất để Mỹ tiếp quản.
Truyền thông nhà nước Ai Cập nói, kế hoạch này bao gồm việc tạo ra 3 khu vực an toàn bên trong Gaza để người Palestine cư trú tạm thời, trong khi các công ty xây dựng Ai Cập và quốc tế tái thiết vùng lãnh thổ này, quá trình gồm 3 giai đoạn có thể kéo dài tới 5 năm.
Hơn hai chục công ty Ai Cập và quốc tế sẽ tham gia vào việc giải phóng đống đổ nát khổng lồ và xây dựng lại cơ sở hạ tầng của dải Gaza. Các quan chức cho biết, việc tái thiết dải đất sẽ cung cấp hàng chục nghìn việc làm cho người dân Gaza.
Theo các nguồn tin tin cậy, giới chức Ai Cập đã thảo luận kế hoạch này với các nhà ngoại giao châu Âu cũng như với Ả Rập Xê Út, Qatar và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE).
Các bên cũng đang thảo luận về các cách thức tài trợ cho việc tái thiết Gaza, bao gồm một hội nghị quốc tế về vấn đề này.
Đề xuất này được đưa ra sau khi dư luận quốc tế, nhất là các quốc gia Ả Rập, phản ứng dữ dội trước ý tưởng của ông Trump về việc di dời khoảng hơn 2 triệu người Palestine khỏi Gaza đến các nước trong khu vực.
Ông Trump cho biết Mỹ sẽ tiếp quản Dải Gaza và xây dựng dải đất thành một Riviera của Trung Đông.
    |
 |
| Người dân Palestine trở về nhà ở phía bắc Dải Gaza ngày 17/2, trong cảnh tan hoang.Ảnh: Reuters/Dailysabah. |
Người Palestine tuyên bố họ sẽ không rời bỏ quê hương, trong khi các quốc gia Ả Rập, bao gồm Ai Cập và Jordan, đã từ chối lời kêu gọi của ông Trump về việc tiếp nhận người dân Gaza.
Các nhóm nhân quyền nói rằng, kế hoạch này khác nào là hành động cưỡng bức trục xuất người Palestine khỏi đất đai của họ. Hầu như các nước châu Âu cũng lên án kế hoạch. Trong khi Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu ca ngợi ý tưởng này, cho biết Israel đang chuẩn bị thực hiện.
Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio, người đang có mặt tại Ả Rập Xê Út để đàm phán với phái đoàn Nga về chấm dứt chiến sự ở Ukraine, cho biết, Washington sẵn sàng lắng nghe các đề xuất thay thế.
“Nếu các nước Ả Rập có kế hoạch tốt hơn thì thật tuyệt vời.”, ông Rubio nói với báo chí.
Tờ al-Ahram của Ai Cập cho biết, đề xuất này được thiết kế nhằm phản đối bất kì tầm nhìn hoặc kế hoạch nào khác nhằm thay đổi cấu trúc địa lí và nhân khẩu học của Dải Gaza.
Gaza đang tiến gần đến một ngã rẽ quan trọng, với giai đoạn đầu tiên của lệnh ngừng bắn sẽ kết thúc vào đầu tháng 3.
Theo kế hoạch, vào tuần tới, Israel và Hamas sẽ tiến hành đàm phán giai đoạn thứ hai nhằm giải thoát tất cả các con tin còn lại, đổi lấy việc Israel rút quân hoàn toàn khỏi Gaza và chấm dứt xung đột.
|
 |
| Dải Gaza của người Palestine tan hoang sau hơn 15 tháng xung đột/ UNLazzarini. |
Bất kì kế hoạch tái thiết nào cũng sẽ không thể thực hiện được nếu không có thỏa thuận về giai đoạn thứ hai, bao gồm thỏa thuận về việc ai sẽ quản lí Gaza hậu chiến tranh. Israel yêu cầu loại bỏ Hamas như một lực lượng chính trị hoặc quân sự trong lãnh thổ này, điều mà nhóm kháng chiến bác bỏ. Tel Aviv cũng loại trừ khả năng Chính quyền Palestine tiếp quản Dải Gaza.
Theo các nguồn tin Ai Cập, trọng tâm trong đề xuất của Cairo là thành lập một cơ cấu của người Palestine không liên kết với Hamas lẫn Chính quyền Palestine để điều hành dải Gaza và giám sát các nỗ lực tái thiết.
Khi được hỏi về khả năng triển khai lực lượng Ả Rập đến Gaza, các nguồn tin cho biết, các nước Ả Rập sẽ chỉ đồng ý nếu có đường hướng rõ ràng cho việc thành lập một nhà nước Palestine độc lập.
Hamas đã tuyên bố sẵn sàng từ bỏ quyền lực ở Gaza. Nói với AP hôm 16/2, người phát ngôn Hamas Abdul Latif al-Qanou tuyên bố, nhóm này đã chấp nhận một chính phủ đoàn kết Palestine không có sự tham gia của Hamas hoặc một ủy ban gồm các nhà kĩ trị để quản lí lãnh thổ này.
Dự kiến, các quan chức từ Ai Cập, Ả Rập Xê Út, Qatar, UAE và Jordan sẽ thảo luận về đề xuất của Ai Cập tại cuộc họp vào ngày 4/3.
Chiến dịch quân sự tàn khốc kéo dài 16 tháng của Israel tại Gaza, nhằm trả đũa cuộc tấn công ngày 7/10/2023 của Hamas, khiến khoảng gần 50.000 người Palestine thiệt mạng, đồng thời biến Dải Gaza thành đống đổ nát.
Theo ước tính của LHQ, đến nay, khoảng 250 nghìn đơn vị nhà ở tại Gaza đã bị phá hủy hoặc hư hại. Hơn 90% đường sá và hơn 80% cơ sở y tế đã bị hư hại hoặc phá hủy. Thiệt hại về cơ sở hạ tầng, nhà cửa ở Gaza ước tính khoảng 46 tỉ đô la.