Những diễn biến “nóng” xung quanh thỏa thuận ngừng bắn ở Gaza

Ông Trump đề xuất hủy bỏ lệnh ngừng bắn sau khi Hamas nói hoãn thả con tin

Ngày 10/2, phát biểu với báo chí tại Nhà Trắng, Tổng thống Mỹ Donald Trump- đồng minh hàng đầu của Israel, đã đưa đề xuất nói, lệnh ngừng bắn nên bị hủy bỏ và Israel tiếp tục chiến đấu nếu “tất cả con tin” bị giam giữ ở Gaza không được trả tự do vào trước 12h trưa ngày 17/2.

Nếu các con tin không được thả, “mọi chuyện sẽ trở nên tồi tệ”, ông Trump lưu ý trong một thông điệp gửi đến nhóm kháng chiến Palestine ở Gaza Hamas.

Từ tình trạng thể chất của 3 con tin nam được Hamas phóng thích ngày 8/2, ông Trump đòi nhóm này phải thả tất cả con tin Israel còn lại cùng lúc, thay vì thả từng đợt theo thỏa thuận ngừng bắn.

Phát biểu của ông Trump được đưa ra vài giờ sau khi Hamas tuyên bố họ có ý định hoãn đợt thả con tin Israel tiếp theo dự kiến diễn ra vào 17/2, cho đến khi có thông báo mới.

Người dân Palestine di tản trở về nhà phía bắc Dải Gaza, ngày 29/1. Ảnh: Eyad BABA / AFP.

Hamas giải thích, động thái là để đáp trả những gì nhóm cho là hành vi vi phạm thỏa thuận ngừng bắn và trao đổi con tin của Israel trong 3 tuần qua.

Phát ngôn viên của Hamas Abu Obeida cáo buộc Quân đội Israel (IDF) nhắm mục tiêu vào người Palestine trở về nhà ở phía bắc Dải Gaza, xả súng vào người dân và cản trở dòng viện trợ nhân đạo vào Gaza.

“Chúng tôi tái khẳng định cam kết của mình đối với các điều khoản của thỏa thuận miễn là bên chiếm đóng tuân thủ các điều khoản đó.”, người phát ngôn Hamas tuyên bố, nhấn mạnh, nhóm sẵn sàng thực hiện việc thả người đúng hạn nếu Israel chấm dứt các hành vi vi phạm. 

Bộ trưởng Quốc phòng Israel, Israel Katz, gọi thông báo của Hamas là “vi phạm hoàn toàn thỏa thuận ngừng bắn”.

Hamas: ông Trump làm phức tạp thêm tình hình!

Phản ứng trước đe dọa của Tổng thống Mỹ, ngày 11/2, Hamas nói rằng, việc ông Trump yêu cầu nhóm thả tất cả con tin Israel còn lại trước trưa ngày 17/2 hoặc tất cả các thỏa thuận sẽ bị đã bị hủy bỏ chỉ “làm phức tạp thêm vấn đề”.

“Ông Trump phải nhớ rằng có một thỏa thuận mà cả hai bên có nghĩa vụ phải tôn trọng và đây là cách duy nhất để trao trả các con tin. Ngôn ngữ đe dọa không có giá trị gì và chỉ làm vấn đề thêm phức tạp.”, quan chức Hamas Sami Abu Zuhri nói với AFP.

Khoảng 252 người, chủ yếu là dân thường đã bị Hamas bắt giữ làm con tin trong cuộc đột kích xuyên biên giới nhắm vào miền Nam Israel vào ngày 7/10/2023.

Theo phía Israel, hiện vẫn còn hơn 70 con tin còn bị giam giữ tại giải Gaza, bao gồm cả thi thể của ít nhất 34 người đã được IDF xác nhận đã chết.

Trong giai đoạn đầu của thỏa thuận ngừng bắn, tổng cộng 33 con tin được lên kế hoạch phóng thích.

Hamas trao trả con tin Israel Or Levy (giữa), ngày 8/2. Ảnh: Abed Rahim Khatib/Flash90.

Hiện Hamas đã thả 16 con tin trong số này để đổi lấy việc Israel thả hàng trăm tù nhân Palestine bị Tel Aviv giam giữ.

Còn 17 con tin khác, cả còn sống và đã chết, vẫn đang chờ được trao trả trong giai đoạn đầu tiên kéo dài 42 ngày của thỏa thuận.

Theo kế hoạch, sẽ có 3 con tin Israel dự kiến sẽ được Hamas phóng thích vào ngày 17/2 để đổi lấy tù nhân Palestine bị giam giữ tại Israel.

Các cuộc đàm phán dự kiến sẽ được tiến hành để thương thảo việc thả số con tin còn lại cùng với việc IDF rút quân khỏi Dải Gaza, phóng thích tù nhân Palestine như một phần của các giai đoạn tiếp theo của thỏa thuận.

Hamas cho biết “cánh cửa vẫn mở” cho cuộc trao đổi con tin- tù nhân diễn ra vào ngày 17/2 nếu Israel tuân thủ các nghĩa vụ của mình.

Các bên liên quan nên tuân thủ thỏa thuận!

Trước khả năng việc trao đổi con tin bị đình trệ, sáng ngày 11/2, gia đình các con tin và những người ủng hộ đã chặn đường quốc lộ số 1 từ Tel Aviv tới Jerusalem, yêu cầu Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu không được "gây nguy hiểm" cho thỏa thuận thả con tin.

Những người biểu tình ở Tel Aviv, yêu cầu Chính phủ giải cứu tất cả con tin còn lại ở Dải Gaza, ngày 10/2. Ảnh: Avshalom Sassoni/ Flash90.

Hàng chục người giơ cao tấm biển có dòng chữ “Bỏ rơi con tin là tội ác chiến tranh” và đốt pháo khói khi chặn đường gần giao lộ Hemed.

Trong một tuyên bố ngay trước cuộc họp khẩn của nội các an ninh Israel dự kiến diễn ra vào tối 11/2, người biểu tình yêu cầu Thủ tướng Netanyahu “ngừng phá hoại thỏa thuận và cử một nhóm đàm phán đến Doha có đầy đủ thẩm quyền để thương thảo giai đoạn thứ hai, điều này sẽ đưa đến việc thả tất cả các con tin còn lại cùng một lúc”.

Người phát ngôn của LHQ, Farhan Haq, cho biết, bất kì sự chậm trễ nào đối với thỏa thuận ngừng bắn mong manh giữa hai bên, sẽ là một nguy cơ và tất cả các bên liên quan nên tuân thủ các thỏa thuận và mốc thời gian đã ấn định trước đó.

Gia đình con tin Israel chặn đường yêu cầu Thủ tướng Israel không được "gây nguy hiểm" cho thỏa thuận thả con tin/ GLZRadio.

Ngày 11/2, Tổng thư ký LHQ António Guterres đã hối thúc Hamas cũng như Israel tuân thủ thỏa thuận.

“Chúng ta, bằng mọi giá, phải tránh việc tái diễn các hành động thù địch ở Gaza, điều có thể dẫn đến thảm kịch to lớn. Tôi kêu gọi Hamas thực hiện phóng thích con tin theo kế hoạch. Cả hai bên phải tuân thủ đầy đủ các cam kết của mình trong thỏa thuận ngừng bắn và nối lại các cuộc đàm phán nghiêm túc.”, ông Guterres nói.

Quan điểm trái người về tái thiết và tương lai của Gaza

Trong cuộc tiếp xúc với báo chí ngày 10/2 tại Nhà Trắng, ông Trump cũng nói rằng, ông có thể cắt viện trợ cho Jordan và Ai Cập nếu hai nước này không tiếp nhận những người tị nạn Palestine mà ông muốn di dời khỏi Gaza.

Ai Cập và Jordan là đối tác an ninh lâu năm của Israel và phụ thuộc rất nhiều vào sự hỗ trợ kinh tế và quốc phòng của Mỹ.

“Nếu họ không đồng ý, tôi có thể sẽ cắt viện trợ.”, ông Trump tuyên bố, cho biết, trường hợp Jordan và Ai Cập tiếp nhận những người Palestine di dời, Mỹ sẽ cung cấp cho hai quốc gia này hàng tỉ đô la mỗi năm.

Gia đình con tin Israel biểu tình (bên ngoài Văn phòng Thủ tướng Israel ở Jerusalem, nơi đang diễn ra cuộc họp nội các khẩn cấp, ngày 11/2), với bàn tay nhuộm đỏ, kêu gọi giải cứu tất cả con tin còn lại. Ảnh: Yonatan Sindel/Flash90.

Cả Ai Cập và Jordan cũng như các quốc gia Ả Rập đã có những phản ứng gay gắt ngay sau khi ông Trump đưa ra đề xuất nói, toàn bộ người Palestine phải rời khỏi Gaza và định cư ở các quốc gia khác trong khu vực, cho phép Mỹ tiếp quản Dải Gaza và triển khai tái thiết dải đất ven biển này.

Trước phát biểu của ông Trump, cùng ngày, trong cuộc điện đàm với Thủ tướng Đan Mạch Mette Frederiksen, Tổng thống Ai Cập Abdel-Fattah el-Sissi kêu gọi tiến hành tái thiết Gaza mà không cần phải di dời người Palestine để đảm bảo quyền được sống trên quê hương của họ.

Ông el-Sissi cũng nhấn mạnh, việc thành lập một nhà nước Palestine là “sự đảm bảo duy nhất cho việc đạt được hòa bình lâu dài” trong khu vực.

Tổng thống mới của Syria, Ahmed al-Sharaa, cho rằng kế hoạch di dời Palestine khỏi Gaza và chiếm lấy dải đất này “là một tội ác nghiêm trọng và cuối cùng sẽ thất bại”. Nguồn: Chính quyền chuyển tiếp Syria/AFP.

Trong khi đó, Tổng thống mới của Syria, Ahmed al-Sharaa, cho biết, ông tin rằng kế hoạch tái định cư người Palestine khỏi Gaza và chiếm lấy dải đất này “là một tội ác nghiêm trọng và cuối cùng sẽ thất bại”.

“Tôi tin rằng không có thế lực nào có thể đuổi người dân khỏi đất nước của họ. Nhiều quốc gia đã cố gắng làm điều đó và tất cả đều thất bại. Hơn 80 năm trong cuộc xung đột này, mọi nỗ lực di dời họ (người Palestine) đều thất bại. Bài học của người Palestine mà mọi thế hệ đã học được là ý nghĩa quan trọng của việc giữ vững đất đai của họ.”, ông al-Sharaa nói, nhấn mạnh, sẽ không “khôn ngoan, đúng đắn về mặt đạo đức hay chính trị” khi cố gắng buộc người Palestine phải rời khỏi đất nước của họ.