Nhiều sai sót trong quản lý vốn và tài sản
Theo kết quả kiểm toán, trong số dư nợ phải thu đến ngày 31/12/2017 của các đơn vị kiểm toán là hơn 10.786 tỷ đồng, nợ trong hạn là 8.879 tỷ đồng, nợ quá hạn là 1.907 tỷ đồng.
KTNN cho rằng, công tác thu hồi nợ của Tổng Công ty Sông Đà gặp nhiều khó khăn do các công trình xây lắp và thi công kéo dài qua nhiều năm, chậm quyết toán hoặc chậm thanh toán. Chủ yếu là các công trình do Tổng công ty làm thầu chính. Trong đó, có nhiều dự án như: thủy điện Nậm Chiến, Điện Xekaman 3, Điện Xekaman 1, Thủy điện Đồng Nai, tòa nhà Quốc hội…
Trong nợ quá hạn 1.907 tỷ đồng thì phải thu khó đòi 305 tỷ đồng, số nợ phải thu chưa được đối chiếu xác nhận 621 tỷ đồng. KTNN cho biết, một số đơn vị có tỷ lệ đối chiếu nợ phải thu thấp, phân loại nợ phải thu khách hàng theo ngắn hạn và dài hạn chưa chính xác. Một số khoản nợ có số dư lớn, trên 3 năm chưa thu hồi được.
Công ty chưa kịp thu hồi các khoản cho vay vốn lưu động theo hợp đồng tín dụng ngắn hạn, với giá trị tính đến hết năm 2017 là 1.932 tỷ đồng. Trích lập dự phòng nợ phải thu khó đòi 3.225 tỷ đồng chưa phù hợp với quy định.
Về việc quản lý hàng tồn kho, nhiều dự án nhà máy thủy điện đã hoàn thành và đi vào vận hành thương mại nhưng chưa được thanh quyết toán dẫn đến tồn đọng chi phí sản xuất kinh doanh dở dang kéo dài. (Hàng tồn kho tính đến hết năm 2017 của Tổng Công ty Sông Đà là 3.072 tỷ đồng).
KTNN lưu ý đến việc ghi nhận nguyên giá tài sản cố định, trích khấu hao chưa phù hợp quy định. Ghi nhận phí ủy thác vào giá trị vốn góp của khoản đầu tư chưa phù hợp, phần lớn khoản đầu tư tài chính vào công ty con không hiệu quả, trích lập dự phòng đầu tư tài chính cũng chưa phù hợp…
    |
 |
| Tổng Công ty Sông Đà bị Kiểm toán Nhà nước chỉ ra nhiều khuyết điểm. |
Khởi công xây dựng 3 năm mới được cấp chứng nhận đầu tư
Một nội dung nữa được KTNN thực hiện là kiểm toán báo cáo tài chính, chi phí đầu tư thực hiện dự án Khu đô thị mới Hồ Xương Rồng (TP. Thái Nguyên). Theo KTNN, việc tuân thủ các quy định về quản lý đầu tư XDCB tại dự án Khu đô thị Hồ Xương Rồng, Chủ đầu tư và BQL dự án cơ bản tuân thủ các quy định của Nhà nước. Tuy nhiên, còn có nhiều tồn tại, hạn chế như: Công tác lập thẩm định, quyết định đầu tư thì chủ đầu tư được cấp giấy chứng nhận đầu tư sau khi khởi công xây dựng dự án là 3 năm. Điều này trái với Điều 45 Luật Đầu tư số 59/2005/QH11 ngày 29/11/2005. Việc lấy ý kiến của Bộ Xây dựng về thiết kế cơ sở chậm so với quy định tại Điều 10, Nghị định 12/2009/NĐ-CP, Nghị định 83/2009/NĐ-CP ngày 15/10/2009 của Chính phủ.
Ngoài ra, KTNN còn chỉ rõ công tác lập, thẩm định, phê duyệt thiết kế bản vẽ thi công và dự toán hệ thống cấp nước điều chỉnh ống thép D200-D300 tại các vị trí qua đường thành ống bê tông cốt thép D300 chưa được phê duyệt bổ sung dự toán; đất đào cấp 1 vận chuyển ra bãi đổ thải thiếu xác nhận của tư vấn giám sát trong hồ sơ quản lý chất lượng; công tác nghiệm thu, thanh toán sai khối lượng so với bản vẽ hoàn công 15.41 triệu đồng, sai đơn giá 878,65 triệu đồng, chưa đủ điều kiện 1.111,98 triệu đồng, sai khác 3.821,92 triệu đồng. KTNN cũng xác nhận là do công tác giải phóng mặt bằng khó khăn nên dự án được gia hạn tiến độ đến hết năm 2018.
Được biết, dự án này, Tổng Công ty Sông Đà giao cho Công ty cổ phần Sông Đà 2 thực hiện với tổng mức đầu tư là hơn 1.000 tỷ đồng. Khi được giao, Công ty CP Sông Đà 2 đã ký hợp đồng hợp tác đầu tư với Công ty Đô thị mới Hà Nội mà Giám đốc là ông Lương Xuân Cường. Tuy nhiên, khi chưa đầy đủ thủ tục pháp lý, ông Cường đã tiến hành bán hàng trăm lô đất khiến người dân bị lừa. Vì thế, người dân đã tố cáo, sau đó cơ quan công an vào cuộc điều tra và khởi tố giám đốc công ty này về tội Lợi dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản.
Ngoài dự án Hồ Xương Rồng, KTNN cũng chỉ ra hàng loạt tồn tại và yêu cầu Tổng Công ty Sông Đà chấn chỉnh công tác quản lý đất đai tại hàng loạt khu đất như hồ sơ pháp lý để thuê khu đất diện tích 2.193m2 tại phường Nam Khê, TP. Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh. Hồ sơ pháp lý của khu đất này còn thiếu quyết định cho thuê đất, hợp đồng thuê đất, quyết định phê duyệt giá nên từ năm 2006 đến nay, Công ty tạm nộp tiền thuê đất theo mức giá thuê tạm tích 10.500 đồng/m2.
Bên cạnh đó, Tổng Công ty Sông Đà cũng chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà và các tài sản khác gắn liền với các khu đất diện tích 2.163m2 tại Khu đô thị Văn Khê, phường La Khê, quận Hà Đông, TP. Hà Nội.
Tổng Công ty cũng chưa được gia hạn thuê đất đối với khu đất diện tích 68.087,3m2 để xây dựng tuyến đường vận hành VH1 - Công trình Nhà máy thuỷ điện Nậm He. Khu đất có địa chỉ tại xã Mường Tùng, huyện Mường Chà, tỉnh Điện Biên đã hết hạn thuê từ tháng 12/2012, Công ty đang quản lý làm Văn phòng công ty…
Từ công tác kiểm toán đối với Tổng Công ty Sông Đà, KTNN kiến nghị điều chỉnh sổ kế toán, báo cáo tài chính theo kết quả kiểm toán, xử lý tài chính theo kết quả kiểm toán và chấn chỉnh công tác quản lý tài chính, đất đai đối với Tổng Công ty Sông Đà… KTNN cũng kiến nghị Bộ Xây dựng chỉ đạo người đại diện phần vốn nhà nước của Bộ Xây dựng tại Tổng Công ty Sông Đà tổ chức thực hiện đầy đủ các kiến nghị của KTNN và báo cáo về KTNN trước ngày 31/5/2019.