Bộ Nội vụ đang dự thảo Nghị định ban hành Bộ Quy tắc Đạo đức công vụ để lấy ý kiến đóng góp của các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan.
Theo cơ quan chủ trì soạn thảo, căn cứ Kết luận số 37-KL/TW ngày 2/2/2009 của Trung ương 9 (khóa X) về tiếp tục đẩy mạnh thực hiện Chiến lược Cán bộ từ nay đến năm 2020; cùng với đó, Quy định số 101-QĐ/TW ngày 7/6/2012 của Ban Bí thư Trung ương Đảng quy định trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp.
Trong đó, về đạo đức, lối sống, tác phong, có các nội dung: Đi đầu trong đấu tranh phòng, chống quan liêu, tham nhũng, lãng phí; sẵn sàng nhận và chịu trách nhiệm khi tổ chức, cơ quan, đơn vị do mình phụ trách xảy ra tham nhũng, lãng phí, tiêu cực và quyết tâm sửa chữa, khắc phục; nêu gương về đức khiêm tốn, giản dị; tác phong sâu sát thực tế, gần gũi để thấu hiểu tâm tư, nguyện vọng chính đáng của quần chúng, trước hết trong tổ chức, cơ quan, đơn vị công tác và nơi cư trú; kiên quyết không nhận quà biếu với động cơ vụ lợi dưới mọi hình thức; không để cho người thân lợi dụng quyền hạn và ảnh hưởng của mình để trục lợi.
Cùng với những kết quả đã đạt được, việc triển khai thực hiện đạo đức công vụ vẫn còn tồn tại những hạn chế nhất định. Tại một số Bộ, địa phương công tác thông tin, tuyên truyền về đạo đức công vụ, quy tắc ứng xử của cán bộ, công chức, viên chức thực hiện chưa thường xuyên; hình thức tuyên truyền chưa thật sự đa dạng, phong phú, thiết thực; công tác lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thực hiện đạo đức công vụ, quy tắc ứng xử của cán bộ, công chức, viên chức chưa sâu sát, hiệu quả chưa cao. Một bộ phận cán bộ, công chức, viên chức còn bộc lộ sự yếu kém trong giao tiếp, ứng xử với với người dân, tổ chức và đồng nghiệp, vẫn còn những hành vi vi phạm bị xử lý kỷ luật gây ảnh hưởng đến uy tín của Bộ, địa phương và hình ảnh của cán bộ, công chức, viên chức...
Thực trạng trên có nhiều nguyên nhân, cụ thể như: Các nội dung của đạo đức công vụ, quy tắc ứng xử của cán bộ, công chức, viên chức được quy định trong nhiều văn bản pháp luật đã gây khó khăn nhất định cho việc triển khai thực hiện đồng bộ các quy định về đạo đức công vụ, quy tắc ứng xử của cán bộ, công chức, viên chức trong tất cả các ngành và lĩnh vực, các cơ quan từ trung ương đến địa phương; công tác kiểm tra, giám sát được tăng cường nhưng vẫn còn tình trạng nể nang, hình thức, chưa kiên quyết xử lý các trường hợp vi phạm, chủ yếu vẫn làm theo chuyên đề, theo đợt cao điểm.
Cùng với đó, việc xử lý vi phạm về đạo đức công vụ, kỷ luật kỷ cương hành chính chưa mang tính răn đe, chưa thật sự nghiêm; công tác đánh giá, thi đua, khen thưởng ở một số cơ quan, đơn vị còn chậm đổi mới, chưa gắn với kết quả thực hiện đạo đức công vụ, quy tắc ứng xử của cán bộ, công chức, viên chức; chưa chú trọng xây dựng những tấm gương điển hình tiên tiến.
Đồng thời, chưa có hình thức khuyến khích, chế độ khen thưởng thỏa đáng đối với những tổ chức, cá nhân có thành tích trong việc xây dựng và triển khai thực hiện đạo đức công vụ, quy tắc ứng xử của cán bộ, công chức, viên chức; trách nhiệm, nhất là trách nhiệm của người đứng đầu trong tổ chức thực hiện đạo đức công vụ, quy tắc ứng xử của cán bộ, công chức, viên chức chưa thực sự quyết liệt...
Theo Bộ Nội vụ, việc xây dựng và ban hành Bộ Quy tắc Đạo đức công vụ nhằm đảm bảo sự liêm chính, văn minh, chuyên nghiệp, phù hợp với nghĩa vụ và trách nhiệm của cán bộ, công chức, viên chức; là cơ sở để cán bộ, công chức, viên chức tu dưỡng, rèn luyện bản thân, nâng cao ý thức trách nhiệm trong công tác phòng, chống tham nhũng và các biểu hiện tiêu cực khác.
Về bố cục, dự thảo Nghị định gồm 5 chương và 25 điều. Trong đó, về Quy tắc đạo đức chung, dự thảo nêu rõ: Cán bộ, công chức, viên chức phải thực hiện nghiêm túc, đầy đủ các quy định về nghĩa vụ, trách nhiệm của mình theo quy định của Luật Cán bộ, công chức, Luật Viên chức, Luật Phòng, chống tham nhũng, Luật Tiếp công dân, các văn bản pháp luật khác có liên quan và quy định của ngành.
Về nội dung, dự thảo Nghị định đã quy định những chuẩn mực đạo đức của cán bộ, công chức, viên chức gồm: Tính chính trực; sự liêm chính; tính khách quan; tính công bằng, bình đẳng; sự đúng mực, tính thận trọng; sự tận tụy và kịp thời; tính bảo mật và giữ gìn hình ảnh tổ chức, cá nhân, năng lực và sự chuyên cần.
Ngoài ra, trong giao tiếp, ứng xử với cấp trên, dự thảo Nghị định nêu rõ: Nghiêm chỉnh chấp hành sự chỉ đạo, điều hành và phân công công việc của cấp trên; không trốn tránh, thoái thác nhiệm vụ. Khi có căn cứ cho rằng quyết định của cấp trên trái pháp luật phải kịp thời báo cáo bằng văn bản với người ra quyết định, trường hợp người ra quyết định vẫn quyết định việc thi hành phải chấp hành nhưng yêu cầu có ý kiến bằng văn bản và không chịu trách nhiệm về hậu quả của việc thi hành đó, đồng thời báo cáo với cấp trên trực tiếp của người ra quyết định.
Trung thực trong báo cáo công việc và cung cấp thông tin với cấp trên; chủ động, sáng tạo khi thực hiện nhiệm vụ được giao.
Không thờ ơ, né tránh hoặc che giấu các hành vi sai phạm của cấp trên; chủ động đề xuất, kiến nghị, đóng góp ý kiến với cấp trên về biện pháp quản lý, điều hành; đồng thời, tôn trọng lãnh đạo; cầu thị, lắng nghe, tiếp thu ý kiến của cấp trên.