Rút hàng nghìn tỉ từ nguồn vốn tái cơ cấu để gửi… ngân hàng
Thanh tra Chính phủ ban hành thông báo kết luận thanh tra việc quản lý, sử dụng đối với 2.200 tỉ đồng của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) trả nợ cho Tập đoàn Công nghiệp tàu thuỷ Việt Nam (Vinashin) và số tiền 4.190 tỉ đồng Chính phủ tạm ứng cho Tập đoàn Công nghiệp tàu thuỷ Việt Nam (Vinashin/SBIC) tái cơ cấu.
Theo đó, Vinashin đã nhận hơn 2.200 tỉ đồng tạm ứng từ PVN nhưng không mở tài khoản để theo dõi đặc biệt mà sử dụng tài khoản chung mở tại Ngân hàng Oceanbank (theo dõi chung cho tất cả các nguồn thu khác).
Trên sổ sách kế toán tại Vinashin cũng không theo dõi riêng, cụ thể việc thu, chi theo hướng dẫn của Bộ Tài chính, gây khó khăn cho việc kiểm tra, giám sát nguồn tiền này.
Điển hình là việc Vinashin đã sử dụng 166,22 tỉ đồng từ nguồn 2.200 tỉ đồng để chi hỗ trợ các đơn vị thi công hoàn thiện 19 tàu dự kiến bàn giao năm 2011, trong khi đã đề nghị, phê duyệt sử dụng nguồn 4.190 tỉ đồng, cho thấy việc theo dõi, sử dụng các nguồn tiền của Vinashin không chính xác.
Mặc dù Vinashin đề nghị Thủ tướng Chính phủ “trong thời gian nhàn rỗi cho phép Vinashin được sử dụng công cụ tiền gửi có kỳ hạn tại Oceanbank để nâng cao hiệu quả sử dụng vốn”, tuy chưa được Thủ tướng đồng ý nhưng Vinashin đã gửi tiền có kỳ hạn tại Ngân hàng Oceanbank để thu lãi.
Số lãi thu phản ánh trên sổ sách là 436,616 tỉ đồng; đã chi 114,617 tỉ đồng cho các hoạt động của đơn vị.
Thanh tra Chính phủ chỉ ra, theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ, nguồn tạm ứng 4.190 tỉ đồng là để Vinashin tập trung phục vụ ngành nghề sản xuất kinh doanh chính và hoàn thành các hợp đồng đóng tàu dở dang.
Nhưng khi tiếp nhận 4.190 tỉ đồng, Vinashin đã sử dụng gửi có kỳ hạn tại ngân hàng trong khi chưa được Thủ tướng Chính phủ cho phép, đến 30/6/2018 còn dư 1.748,957 tỉ đồng tại Oceanbank (trong đó có 1.050,4 tỉ đồng từ nguồn 4.190 tỉ đồng).
Đến khi Thủ tướng ban hành Quyết định số 12/QĐ-TTg thì SBIC đã không thu hồi được khoản tiền 1.050,4 tỉ đồng nguồn 4.190 tỉ đồng gửi tại Oceanbank để nộp về Bộ Tài chính, có dấu hiệu cố ý làm trái, vi phạm nguyên tắc bảo toàn vốn, phải được điều tra làm rõ, xử lý theo quy định của pháp luật.
Sử dụng tiền hỗ trợ hoàn thiện tàu dở dang sai mục đích
Với việc chi hỗ trợ hoàn thiện các tàu dở dang, trước và trong quá trình giải ngân, Vinashin và các đơn vị thành viên không xây dựng phương án hoàn trả vốn, thời điểm hoàn trả vốn để đảm bảo hoàn trả đủ vốn.
Vinashin và Tổng công ty CNTT Nam Triệu (Nam Triệu) đã sử dụng vốn không đúng phương án hỗ trợ đối với Tàu 260TEU số 1. Công ty Nam Triệu sau khi hoàn thiện tàu 260 TEU số 1 và số 2 đã bàn giao tàu để khai thác có doanh thu nhưng đến nay chưa hoàn trả cho nguồn 4.190 tỉ đồng.
Ngoài ra, theo chỉ đạo của Bộ Giao thông vận tải, SBIC đã phê duyệt hỗ trợ Công ty Bạch Đằng từ nguồn 4.190 tỉ đồng trả nợ cho Vietinbank 80,876 tỉ đồng, thực tế sau đó Vinashin không dùng nguồn 4.190 tỉ đồng mà dùng nguồn vốn từ chủ tàu để trả nợ cho thấy việc chỉ đạo của Bộ Giao thông vận tải và phê duyệt của SBIC là không đúng.
Vinashin còn có phương án sử dụng nguồn 2.200 tỉ đồng để hỗ trợ các đơn vị nộp thuế. Nhưng thực tế đã sử dụng 459,266 tỉ đồng từ nguồn 4.190 tỉ đồng hỗ trợ các đơn vị nộp thuế là sử dụng sai nguồn.
    |
 |
| Các bị cáo là cựu lãnh đạo Vinashin hầu tòa |
SBIC cũng chưa kịp thời kiểm tra, giám sát để các đơn vị thành viên chậm nộp thuế và khi nhận được tiền hoàn thuế không chuyên trả ngay Vinashin/SBIC mà gửi ngân hàng để thu lãi hoặc giữ lại sử dụng vào việc khác; không hướng dẫn, kiểm tra các đơn vị trong sử dụng và thu hồi vốn...Do đó, khó có khả năng thu hồi số tiền hỗ trợ nộp thuế còn nợ là 414,148 tỉ đồng.
Đáng nói, một số khoản hỗ trợ hoàn thiện tàu dở dang nhằm giảm lỗ, giảm thiểu thiệt hại, nhưng không thu hồi được nguồn tiền tạm ứng, thậm chí tại một số tàu không những không có hiệu quả, không thu hồi được vốn hỗ trợ mà còn thiệt hại lớn hơn so với không đầu tư thêm (tàu 700TEU-NT29 tại Công ty Nam Triệu; tàu 4000T tại Công ty Bến Thủy).
Thanh tra Chính phủ đã kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo SBIC khẩn trương nộp về Bộ Tài chính 1.578,681 tỉ đồng để hoàn trả 4.190 tỉ đồng cho Quỹ hỗ trợ sắp xếp và phát triển doanh nghiệp Trung ương.
SBIC cũng phải có trách nhiệm tập trung thu hồi các khoản tiền hỗ trợ từ nguồn 2.200 tỉ đồng, nguồn 4.190 tỉ đồng và các nguồn khác từ các đơn vị thành viên, nộp về Bộ Tài chính để hoàn trả nguồn 4.190 tỉ đồng và trả các khoản nợ đến hạn, quá hạn theo quyết định của Thủ tướng; trước mắt có phương án xử lý đối với các tàu đã hoàn thiện nhưng chưa bán/thanh lý được.
Lộ diện những cá nhân hưởng lợi
Đáng chú ý là một số cá nhân thuộc Vinashin đã chiếm đoạt tiền lãi ngoài hợp đồng do Ngân hàng Oceanbank chi trả, vi phạm pháp luật phải xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.
Bên cạnh đó, một số cá nhân của Vinashin đã chiếm đoạt khoản tiền Oceanbank chi lãi suất ngoài hợp đồng, vi phạm pháp luật, hiện đang được cơ quan tố tụng xử lý.
Thanh tra Chính phủ xác định, trách nhiệm chính thuộc về các ông: Nguyễn Ngọc Sự, Chủ tịch HĐQT/HĐTV Vinashin; Trương Văn Tuyến, Tổng Giám đốc; Phạm Thanh Sơn, Phó Tổng giám đốc, Trần Đức Chính, Trưởng ban Tài chính kế toán.
|
 |
| SBIC có trách nhiệm thu hồi các khoản tiền hỗ trợ từ nguồn 2.200 tỉ đồng, nguồn 4.190 tỉ đồng |
Thanh tra Chính phủ cũng kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các Bộ: Tài chính, Giao thông vận tải, Kế hoạch và Đầu tư kiểm điểm, theo thẩm quyền kiểm điểm trách nhiệm tập thể, cá nhân có liên quan đến các sai phạm đã được nêu trong kết luận thanh tra để xử lý theo quy định.
Đối với việc một số cá nhân của Vinashin chiếm đoạt tiền lãi ngoài hợp đồng, vi phạm pháp luật, các cơ quan chức năng đã điều tra, truy tố, xét xử theo quy định của pháp luật.
Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ Công an xác minh, điều tra xử lý theo quy định về các dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự đối với 2 việc.
Việc sử dụng các chứng từ, tài liệu để rút tiền từ nguồn vốn 4.190 tỉ đồng gửi có kỳ hạn tại ngân hàng khi chưa được Thủ tướng cho phép, có dấu hiệu cố ý làm trái, vi phạm nguyên tắc bảo toàn vốn tại Quyết định số 1394/QĐ-TTg ngày 15/8/2011 của Thủ tướng, nguy cơ thiệt hại 1.050,4 tỉ đồng gửi tại Oceanbank.
Việc hỗ trợ hoàn thiện Tàu 700TEU NT29 tại Tổng công ty Công nghiệp tàu thủy Nam Triệu, lỗ 456,9 tỉ đồng, thiệt hại số tiền đã hỗ trợ 151,76 tỉ đồng.