VKSND cấp cao tại Hà Nội vừa ban hành Quyết định kháng nghị giám đốc thẩm, kháng nghị Quyết định tạm đình chỉ vụ án và áp dụng biện pháp bắt buộc chữa bệnh số 01/2019/HSST-QĐ ngày 18/11/2019 của TAND tỉnh Phú Thọ.

Theo đó, đề nghị TAND cấp cao tại Hà Nội xét xử theo thủ tục giám đốc thẩm, hủy Quyết định số 01 nêu trên của TAND tỉnh Phú Thọ đối với Đoàn Đức Thành phạm tội “Giết người”, đưa vụ án ra xét xử theo đúng quy định của pháp luật.

Không đủ điều kiện áp dụng biện pháp bắt buộc chữa bệnh

Khoảng 9 giờ 30 phút, ngày 12/5/2019, tại Chùa Hà, khu 2, xã Liên Phương, huyện Hạ Hòa, tỉnh Phú Thọ, Đoàn Đức Thành dùng dao phay chém nhiều nhát vào người anh Lê Xuân Hồng (SN 1977, ở cùng xã) khiến anh Hồng bị thương nặng phải đi cấp cứu, tuy nhiên, do được cứu chữa kịp thời nên anh Hồng không bị tử vong.

Tại bản Kết luận giám định pháp y của Trung tâm pháp y Sở Y tế Phú Thọ ngày 12/6/2019 kết luận, anh Lê Xuân Hồng bị tổn hại sức khỏe, tỷ lệ 44%.

Ngày 14/5/2019, Cơ quan CSĐT, Công an huyện Hạ Hòa đã chuyển toàn bộ hồ sơ vụ án cho Cơ quan CSĐT tỉnh Phú Thọ để giải quyết theo thẩm quyền. Trong quá trình điều tra, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Phú Thọ đã trưng cầu giám định tâm thần đối với Đoàn Đức Thành.

Tại Kết luận giám định pháp y tâm thần ngày 18/6/2019 của Trung tâm pháp y tâm thần khu vực miền núi phía Bắc kết luận: Đoàn Đức Thành bị bệnh tâm thần phân liệt (theo phân loại bệnh quốc tế lần thứ 10 năm 1992 về các rối loạn tâm thần và hành vi –F20). Tại thời điểm thực hiện hành vi phạm tội và hiện tại, Đoàn Đức Thành bị bệnh tâm thần phân liệt, hạn chế khả năng nhận thức và hạn chế khả năng điều khiển hành vi.

leftcenterrightdel
Trung tâm pháp y tâm thần khu vực miền núi phía Bắc kết luận: Đoàn Đức Thành bị bệnh tâm thần phân liệt. 

Tại bản Kết luận điều tra ngày 4/8/2019 của Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Phú Thọ đề nghị VKSND tỉnh Phú Thọ truy tố Đoàn Đức Thành về tội Giết người theo quy định tại khoản 1 Điều 123 BLHS.

Cáo trạng ngày 3/9/2019 của VKSND tỉnh Phú Thọ truy tố Đoàn Đức Thành ra trước TAND tỉnh Phú Thọ để xét xử về tội Giết người theo quy định tại điểm d khoản 1 Điều 123 BLHS.

Ngày 18/11/2019, TAND tỉnh Phú Thọ mở phiên tòa đã ra Quyết định tạm đình chỉ vụ án và áp dụng biện pháp bắt buộc chữa bệnh đối với Đoàn Đức Thành, căn cứ vào lý do: Đoàn Đức Thành bị bệnh tâm thần phân liệt theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 281 Bộ luật tố tụng hình sự.

Thông qua hoạt động kiểm sát trực tiếp tại Viện Pháp y tâm thần Trung ương, Vụ 8 phát hiện nhiều sai phạm trong áp dụng biện pháp bắt buộc chữa bệnh với bị cáo nên đã kịp thời có văn bản đề nghị Viện kiểm sát cấp cao tại Hà Nội ban hành kháng nghị theo thẩm quyền. Theo kháng nghị của VKS, tại thời điểm phạm tội và hiện tại, Đoàn Đức Thành chỉ bị hạn chế khả năng nhận thức và hạn chế khả năng điều khiển hành vi, không bị mất khả năng điều khiển hành vi theo như quy định tại Điều 21; khoản 1 Điều 49 BLHS 2015 và Điều 6 Nghị định 64/2011/NĐ- CP ngày 28/7/2011 của Chính phủ.

Điều 21 BLHS quy định: Người thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội trong khi đang mắc bệnh tâm thần, một bệnh khác làm mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình, thì không phải chịu trách nhiệm hình sự.

Khoản 1 Điều 49 BLHS quy định: Đối với người thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội trong khi mắc bệnh quy định tại Điều 21 của Bộ luật này, Viện kiểm sát hoặc Tòa án căn cứ vào kết luận giám định pháp y, giám định pháp y tâm thần có thể quyết định đưa họ vào một cơ sở điều trị chuyên khoa để bắt buộc chữa bệnh.

Ra quyết định không đúng thẩm quyền

Kháng nghị của VKSND cấp cao tại Hà Nội cũng chỉ rõ: Về áp dụng pháp luật, theo Điều 451 BLTTHS năm 2015 nêu, Quyết định của Tòa án trong giai đoạn xét xử: “1. Sau khi thụ lý vụ án, nếu có căn cứ cho rằng bị can, bị cáo không có năng lực trách nhiệm hình sự thì Tòa án trưng cầu giám định pháp y tâm thần.

2. Căn cứ vào kết luận giám định, Tòa án có thể ra một trong những quyết định: a) Quyết định tạm đình chỉ hoặc đình chỉ vụ án và áp dụng biện pháp bắt buộc chữa bệnh”.

 Hội đồng xét xử sơ thẩm TAND tỉnh Phú Thọ chỉ căn cứ vào Kết luận giám định pháp y tâm thần số 48/2019/PYTT ngày 18/6/2019 của Trung tâm pháp y Tâm thần khu vực miền núi phía Bắc kết luận “Đoàn Đức Thành hạn chế khả năng nhận thức và hạn chế khả năng điều khiển hành vi” để quyết định tạm đình chỉ vụ án và áp dụng biện pháp bắt buộc chữa bệnh đối với Đoàn Đức Thành mà không trưng cầu giám định lại để xác định bị cáo Thành có bị mất khả năng điều khiển hành vi hay không là trái với Điều 451 Bộ luật Tố tụng hình sự và điểm a khoản 1 Điều 110 Luật Thi hành án hình sự năm 2010 (nay là điểm a, khoản 1 Điều 132 Luật Thi hành án hình sự năm 2019).

An Khánh