TAND tối cao đang dự thảo Thông tư quy định việc phân công Thẩm phán xét xử, giải quyết vụ án, vụ việc thuộc thẩm quyền của Toà án.
Theo đó, Thông tư này quy định việc phân công Thẩm phán giải quyết, xét xử vụ án hình sự, hành chính; vụ việc dân sự; yêu cầu mở thủ tục phá sản; đề nghị áp dụng biện pháp xử lý hành chính; và các vụ việc khác thuộc thẩm quyền của Tòa án. Thông tư này áp dụng đối với Chánh án, Phó Chánh án, Thẩm phán tại TAND, Tòa án quân sự các cấp.
Theo dự thảo Thông tư, việc phân công giải quyết án phải đảm bảo các nguyên tắc đó là: Vô tư, khách quan, ngẫu nhiên; công bằng, dân chủ, công khai, hợp lý; bảo đảm chất lượng, hiệu quả xét xử; kịp thời để các vụ việc phải được giải quyết trong thời hạn luật định; phù hợp với vị trí công tác, chức danh Thẩm phán đang đảm nhiệm.
Thẩm phán trong Tổ Thẩm phán chuyên trách; Thẩm phán trong Tòa chuyên trách thuộc lĩnh vực nào sẽ được ưu tiên phân công giải quyết vụ việc thuộc lĩnh vực đó.
Các Thẩm phán đều phải được phân công giải quyết án. Số lượng vụ việc và số lượng vụ việc có tính chất phức tạp phân công cho các Thẩm phán giải quyết trong một năm tại mỗi Tòa án là tương đương nhau.
Thẩm phán giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý tại TAND cấp cao, cấp tỉnh, cấp huyện được phân công giải quyết án theo chỉ tiêu do TAND tối cao quy định, hướng dẫn. Thẩm phán nữ trước khi sinh và sau khi hết thời gian nghỉ chế độ thai sản 3 tháng được phân công giải quyết án với chỉ tiêu tối đa bằng 50% so với Thẩm phán khác.
    |
 |
| Quang cảnh một phiên toà xét xử trực tuyến vụ án hình sự. (Ảnh minh hoạ) |
Mặt khác, dự thảo Thông tư cũng quy định, việc phân công giải quyết án cho Thẩm phán phải căn cứ vào các tiêu chí đó là: Số lượng vụ việc; tính chất, mức độ phức tạp của vụ việc; khối lượng công việc đang được giao giải quyết; số lượng vụ việc đang bị tạm đình chỉ giải quyết; số lượng vụ việc quá hạn luật định.
Số lượng vụ việc đã giải quyết nhưng bị hủy, sửa do nguyên nhân chủ quan trong một năm kể từ ngày thực hiện phân công.
Chuyên môn, kinh nghiệm xét xử, giải quyết loại vụ việc đó.
Vụ án hình sự có người tham gia tố tụng là người dưới 18 tuổi thì phân công Thẩm phán có kinh nghiệm xét xử về loại án này; hoặc được đào tạo, tập huấn, bồi dưỡng về kỹ năng giải quyết, về tâm lý học, khoa học giáo dục đối với người dưới 18 tuổi.
Về các trường hợp không phân công Thẩm phán giải quyết án, dự thảo Thông tư nêu rõ, tại thời điểm phân công giải quyết án, không phân công Thẩm phán giải quyết án khi thuộc một trong các trường hợp sau đây: Thuộc trường hợp pháp luật quy định không được tiến hành tố tụng; phải từ chối tiến hành tố tụng hoặc bị thay đổi.
Đang trong thời gian được cử đi biệt phái, công tác, đào tạo, bồi dưỡng, tập huấn trong thời hạn từ 1 tháng liên tục trở lên.
Đang trong thời gian nghỉ phép, nghỉ chế độ thai sản, nghỉ điều trị bệnh hoặc vì lý do sức khỏe khác mà không thể thực hiện nhiệm vụ.
Đang trong thời gian bị kỷ luật, chờ xem xét kỷ luật hoặc thuộc trường hợp bị tạm dừng phân công giải quyết án theo quyết định của cấp có thẩm quyền.
Trường hợp khác mà Thẩm phán chưa thể thực hiện được nhiệm vụ giải quyết, xét xử vụ việc.
Ngoài ra, dự thảo Thông tư còn quy định về hình thức phân công giải quyết án. Cụ thể, việc phân công giải quyết án tại các Tòa án được thực hiện kết hợp giữa hình thức phân công án chỉ định và hình thức phân công án ngẫu nhiên.
Chánh án Tòa án quyết định vụ việc thuộc trường hợp phân công án chỉ định theo hướng dẫn tại Thông tư này. Vụ việc không đủ điều kiện phân công án chỉ định thì phải được phân công ngẫu nhiên.
Thẩm phán được phân công giải quyết án theo thủ tục sơ thẩm, phúc thẩm thì thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của Chủ tọa phiên tòa, phiên họp theo quy định của pháp luật.
Thẩm phán được phân công giải quyết án theo thủ tục giám đốc thẩm, tái thẩm thì thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn xem xét, giải quyết vụ việc theo quy định của pháp luật và chỉ được thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của Chủ tọa phiên tòa, phiên họp khi được Chánh án Tòa án phân công.
Chánh án Tòa án quyết định hình thức phân công đối với Thẩm phán là thành viên Hội đồng xét xử sơ thẩm, phúc thẩm, giám đốc thẩm, tái thẩm.
Chánh án Tòa án có thể ủy quyền việc phân công giải quyết án cho Phó Chánh án Tòa án thực hiện nhưng Chánh án Tòa án có trách nhiệm kiểm tra, giám sát và chịu trách nhiệm trước pháp luật về việc phân công giải quyết án tại Tòa án mình.