Cấp nhiều giấy chứng nhận quyền sử dụng đất không đúng quy định
Theo Kết luận thanh tra số 105/KL-TTTP ngày 24/12/2025 của Thanh tra TP Đà Nẵng, quá trình hình thành, quản lý và khai thác Cụm công nghiệp Thanh Vinh (TP Đà Nẵng) đã bộc lộ nhiều tồn tại, hạn chế nghiêm trọng.
Các sai phạm không chỉ xuất phát từ việc chấp hành pháp luật của doanh nghiệp thứ cấp mà còn liên quan trực tiếp đến công tác giao đất, cho thuê đất, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) và quản lý sau cấp phép, kéo dài qua nhiều năm nhưng chưa được xử lý dứt điểm.
Một trong những sai phạm nổi cộm được Thanh tra TP Đà Nẵng chỉ rõ là việc cấp GCNQSDĐ không đúng quy định pháp luật về đất đai tại Cụm công nghiệp Thanh Vinh. Theo kết luận thanh tra, nhiều doanh nghiệp được cấp GCNQSDĐ với thời hạn sử dụng đất “lâu dài”, trong khi theo quy định, đất trong khu, cụm công nghiệp chỉ được sử dụng có thời hạn, gắn với thời gian thực hiện dự án đầu tư và mục tiêu sản xuất công nghiệp.
    |
 |
| Một góc Cụm công nghiệp Thanh Vinh. |
Thanh tra đánh giá, việc cấp đất lâu dài trong cụm công nghiệp đã làm sai lệch bản chất của đất sản xuất công nghiệp, tiềm ẩn nguy cơ doanh nghiệp lợi dụng để chuyển nhượng, cho thuê lại, sử dụng đất không đúng mục đích, gây khó khăn cho công tác quản lý nhà nước về đất đai.
Trong số các doanh nghiệp được nêu tên, Công ty Dinco được xác định là trường hợp được cấp GCNQSDĐ lâu dài đối với đất trong Cụm công nghiệp Thanh Vinh, không phù hợp với quy định quản lý đất khu, cụm công nghiệp. Việc cấp giấy không đúng thời hạn sử dụng đất đã tạo tiền lệ không phù hợp, ảnh hưởng đến tính thống nhất trong công tác quản lý đất đai trên địa bàn.
Đối với Công ty cổ phần Nga Trung, kết luận thanh tra nêu rõ doanh nghiệp chậm triển khai dự án đầu tư, để đất hoang hóa kéo dài, không đưa vào sử dụng đúng mục tiêu sản xuất công nghiệp nhưng vẫn được cấp GCNQSDĐ. Thanh tra đánh giá, việc cấp giấy trong khi dự án chưa được triển khai, đất chưa được sử dụng hiệu quả là chưa bảo đảm điều kiện theo quy định của pháp luật đất đai, làm giảm hiệu quả sử dụng quỹ đất công nghiệp.
Tương tự, Công ty cổ phần Kho vận Liên Chiểu Xanh được cấp GCNQSDĐ trong Cụm công nghiệp Thanh Vinh nhưng việc sử dụng đất không đúng mục đích sản xuất công nghiệp. Theo kết luận thanh tra, doanh nghiệp này có hoạt động kho vận, logistics khi chưa được cơ quan có thẩm quyền cho phép điều chỉnh mục đích sử dụng đất, không phù hợp với quy hoạch chi tiết cụm công nghiệp đã được phê duyệt.
Thanh tra TP Đà Nẵng nhấn mạnh, các sai phạm trong việc cấp GCNQSDĐ không chỉ dừng lại ở một vài trường hợp cá biệt mà diễn ra ở nhiều doanh nghiệp, phản ánh những lỗ hổng trong công tác thẩm tra điều kiện cấp đất, kiểm soát mục đích và thời hạn sử dụng đất tại Cụm công nghiệp Thanh Vinh trong thời gian dài.
Nhiều vi phạm về sử dụng đất, xây dựng và môi trường
Bên cạnh các sai phạm liên quan đến việc cấp GCNQSDĐ, kết luận thanh tra còn chỉ ra hàng loạt vi phạm khác trong quá trình sử dụng đất, xây dựng công trình và chấp hành pháp luật về môi trường của các doanh nghiệp hoạt động tại Cụm công nghiệp Thanh Vinh.
Theo Thanh tra TP Đà Nẵng, Công ty TNHH MTV Bê tông Dufago được giao đất và cấp GCNQSDĐ nhưng chưa triển khai dự án đúng tiến độ, để đất trống kéo dài, không đưa vào sử dụng theo mục tiêu sản xuất công nghiệp đã được phê duyệt.
Việc chậm đưa đất vào sử dụng không chỉ gây lãng phí tài nguyên đất đai mà còn ảnh hưởng đến hiệu quả chung của cụm công nghiệp. Ngoài ra, doanh nghiệp này chưa hoàn thiện đầy đủ các thủ tục pháp lý về môi trường trước khi tổ chức hoạt động sản xuất.
Đối với Công ty TNHH MTV Giấy Rạng Đông, kết luận thanh tra xác định doanh nghiệp xây dựng một số hạng mục công trình khi chưa được cấp phép xây dựng, vi phạm nghiêm trọng quy định về trật tự xây dựng. Đồng thời, hồ sơ môi trường của doanh nghiệp chưa được hoàn thiện đầy đủ, hệ thống xử lý chất thải chưa đáp ứng yêu cầu theo quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường, tiềm ẩn nguy cơ gây ô nhiễm khu vực xung quanh.
Ngoài các trường hợp nêu trên, Thanh tra TP Đà Nẵng còn chỉ rõ nhiều doanh nghiệp khác trong Cụm công nghiệp Thanh Vinh cũng tồn tại các vi phạm tương tự như: sử dụng đất không đúng mục đích được giao; xây dựng công trình không phép hoặc xây dựng sai nội dung giấy phép; chậm thực hiện nghĩa vụ tài chính về đất đai; chưa chấp hành nghiêm các quy định về bảo vệ môi trường. Các vi phạm này diễn ra trong thời gian dài nhưng chưa được kiểm tra, xử lý kịp thời và triệt để, dẫn đến nguy cơ phát sinh hậu quả phức tạp.
|
 |
| Thanh tra TP Đà Nẵng chỉ ra hàng loạt sai phạm về cấp đất và sử dụng đất tại Cụm công nghiệp Thanh Vinh. |
Thanh tra TP Đà Nẵng đánh giá, việc để tồn tại nhiều sai phạm cùng lúc tại một cụm công nghiệp cho thấy công tác quản lý, giám sát sau giao đất, cho thuê đất và cấp GCNQSDĐ còn nhiều bất cập, cần sớm được chấn chỉnh nhằm bảo đảm kỷ cương pháp luật trong lĩnh vực đất đai, xây dựng và môi trường.
Trước thực trạng nêu trên, Thanh tra TP Đà Nẵng kiến nghị rà soát toàn bộ hồ sơ giao đất, cho thuê đất và cấp GCNQSDĐ tại Cụm công nghiệp Thanh Vinh, xác định rõ trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân có liên quan; thu hồi hoặc điều chỉnh các GCNQSDĐ đã cấp không đúng quy định, bảo đảm việc sử dụng đất đúng mục đích, đúng thời hạn, đúng quy hoạch.
Đồng thời, Thanh tra yêu cầu các doanh nghiệp khẩn trương khắc phục các vi phạm đã được chỉ ra, hoàn thiện đầy đủ thủ tục pháp lý về đất đai, xây dựng và môi trường; đưa đất vào sử dụng đúng mục tiêu sản xuất công nghiệp; thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính theo quy định.
Các cơ quan chức năng được kiến nghị tăng cường kiểm tra, giám sát và xử lý nghiêm các trường hợp cố tình chậm trễ, không chấp hành kết luận thanh tra, nhằm bảo đảm kỷ cương, hiệu lực quản lý nhà nước và sử dụng hiệu quả quỹ đất công nghiệp trên địa bàn TP Đà Nẵng.
(Bài 2: Ai chịu trách nhiệm việc cấp “đất lâu dài” trong Cụm công nghiệp Thanh Vinh?).