Quy chế phối hợp về việc thực hiện thí điểm VKSND khởi kiện vụ án dân sự nhằm bảo vệ quyền dân sự của các chủ thể là nhóm dễ bị tổn thương hoặc bảo vệ lợi ích công giữa VKSND tối cao với Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, Hội Người cao tuổi Việt Nam, Hội Bảo vệ quyền trẻ em Việt Nam, Hội Bảo trợ người khuyết tật và trẻ mồ côi Việt Nam, Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Việt Nam, Hội Khoa học kỹ thuật an toàn thực phẩm Việt Nam, Hội Bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam vừa được các cơ quan ký ban hành (Quy chế phối hợp số 01/2025/QCPH-VKSNDTC-HLHPNVN-HNCTVN-HBVQTEVN-HBTNKTVTMCVN-HBVTNVMTVN-HKHKTATTPVN-HBVNTDVN). Quy chế phối hợp này sẽ có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2026.
Phối hợp chủ động, tích cực, thường xuyên, chặt chẽ, khách quan, tạo điều kiện hỗ trợ nhau thực hiện tốt nhiệm vụ
Quy chế phối hợp gồm 3 chương và 22 điều, quy định mục đích, nguyên tắc, hình thức, nội dung phối hợp, trách nhiệm của Viện kiểm sát và các Hội trong việc thực hiện pháp luật về thí điểm Viện kiểm sát khởi kiện vụ án dân sự để bảo vệ quyền dân sự của các chủ thể là nhóm dễ bị tổn thương hoặc bảo vệ lợi ích công.
Việc phối hợp nhằm mục đích bảo đảm cho Viện kiểm sát nắm bắt thông tin về vụ án dân sự công ích kịp thời, đầy đủ, chính xác; nhanh chóng, thuận lợi trong việc xác minh, thu thập tài liệu, chứng cứ phục vụ hiệu quả việc bảo vệ quyền dân sự của các chủ thể là nhóm dễ bị tổn thương và lợi ích công thông qua cơ chế khởi kiện vụ án dân sự công ích.
Tăng cường trách nhiệm, nâng cao hiệu quả hoạt động của các Hội trong việc thực hiện tôn chỉ, mục đích, chức năng, nhiệm vụ của mình đối với bảo vệ quyền dân sự của các chủ thể là nhóm dễ bị tổn thương và bảo vệ lợi ích công bằng cơ chế khởi kiện vụ án dân sự công ích.
Đồng thời, tạo sức mạnh tổng hợp, sự thống nhất trong nhận thức và hành động nhằm thực hiện thành công nhiệm vụ thí điểm Viện kiểm sát khởi kiện vụ án dân sự công ích.
Việc phối hợp phải tuân thủ các nguyên tắc sau: Bảo đảm phù hợp với chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền, trách nhiệm, điều kiện thực tế của Viện kiểm sát và các Hội theo quy định của pháp luật và Điều lệ của các Hội.
Bảo đảm chủ động, tích cực, thường xuyên, chặt chẽ, khách quan, tạo điều kiện hỗ trợ nhau thực hiện tốt nhiệm vụ; tôn trọng ý kiến chuyên môn của các Hội về đối tượng, lĩnh vực Hội phụ trách.
Bảo đảm tuân thủ quy định của pháp luật, của cơ quan, tổ chức về bảo vệ bí mật nhà nước, bí mật công tác, bí mật của cơ quan, tổ chức, cá nhân.
Trong một vụ việc có nhiều Hội tham gia phối hợp thì Viện kiểm sát giữ vai trò chủ trì, điều phối hoạt động phối hợp nhằm đạt hiệu quả chung cao nhất.
Hình thức phối hợp bao gồm cung cấp, chia sẻ thông tin, tài liệu; trao đổi trực tiếp, lấy ý kiến bằng văn bản; tổ chức họp, hội nghị, hội thảo, toạ đàm; cử người phối hợp trực tiếp; thành lập tổ công tác hoặc áp dụng các hình thức phù hợp khác. Đồng thời, khuyến khích tăng cường phối hợp thông qua nền tảng trực tuyến và ứng dụng số của Viện kiểm sát và các Hội.
    |
 |
| Đồng chí Nguyễn Đức Thái, Phó Viện trưởng VKSND tối cao và lãnh đạo 7 Hội ký Quy chế phối hợp ngày 3/11/2025. |
Quy chế quy định VKSND và các Hội phối hợp trong các việc sau: Cung cấp thông tin về vụ án dân sự công ích; cung cấp, trao đổi thông tin chung về bảo vệ quyền dân sự của chủ thể thuộc nhóm dễ bị tổn thương hoặc lợi ích công; trong thực hiện một số biện pháp kiểm tra, xác minh, thu thập thông tin, tài liệu, chứng cứ.
Phối hợp theo dõi cơ quan, tổ chức, cá nhân chấm dứt vi phạm, áp dụng biện pháp để ngăn chặn, khắc phục hậu quả; trong việc Viện kiểm sát thông báo khởi kiện; trong việc thực hiện kiến nghị khởi kiện của Viện kiểm sát; trong việc hỗ trợ khởi kiện; trong kiểm sát việc giải quyết, tham gia phiên tòa xét xử vụ án dân sự công ích; trong xây dựng, hoàn thiện pháp luật, nghiên cứu khoa học, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ; trong việc xây dựng báo cáo.
Phối hợp thực hiện kiến nghị khởi kiện của Viện kiểm sát
Liên quan đến phối hợp thực hiện kiến nghị khởi kiện của Viện kiểm sát, Quy chế nêu rõ: Hội được Viện kiểm sát kiến nghị khởi kiện vụ án dân sự công ích có trách nhiệm trả lời bằng văn bản cho Viện kiểm sát về việc thực hiện quyền, trách nhiệm khởi kiện trong thời hạn quy định tại khoản 3 Điều 13 của Nghị quyết số 205/2025/QH15, trường hợp không khởi kiện phải nêu rõ lý do.
Các Hội có quyền đề nghị áp dụng biện pháp xử lý khác theo quy định của pháp luật mà phù hợp, hiệu quả hơn việc khởi kiện và nêu rõ trong văn bản trả lời Viện kiểm sát tên biện pháp, lý do cần ưu tiên áp dụng và kế hoạch của Hội về thực hiện biện pháp đó.
Viện kiểm sát nhận được văn bản của các Hội quy định tại khoản 2 Điều 14 Quy chế này thì ghi nhận và theo dõi việc thực hiện biện pháp xử lý khác của các Hội. Nếu hành vi xâm phạm quyền dân sự của chủ thể là nhóm dễ bị tổn thương hoặc lợi ích công đã chấm dứt và hậu quả đã được khắc phục thì Viện kiểm sát đình chỉ việc kiểm tra, xác minh theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều 12 của Nghị quyết số 205/2025/QH15 và khoản 4 Điều 17 của Thông tư liên tịch số 09/2025. Nếu các Hội không thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ theo kế hoạch của Hội thì Viện kiểm sát tiếp tục tiến hành việc kiểm tra, xác minh hoặc quyết định khởi kiện.
Quá trình thực hiện biện pháp xử lý khác, các Hội thông báo cho Viện kiểm sát về tiến độ, kết quả thực hiện, lý do chậm tiến độ so với kế hoạch (nếu có) và vấn đề khác có liên quan.
Các Hội nhận được thông báo của Viện kiểm sát về việc tổ chức cấp dưới, tổ chức thành viên của mình không khởi kiện mà không có lý do chính đáng hoặc đã đề nghị được áp dụng biện pháp xử lý khác nhưng không thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ, có trách nhiệm trả lời thông báo của Viện kiểm sát về biện pháp xử lý trách nhiệm đối với tổ chức cấp dưới, tổ chức thành viên đó.
Ngoài ra, Quy chế phối hợp nêu rõ: VKSND cấp tỉnh, khu vực ở các tỉnh, thành phố: Hà Nội, Quảng Ninh, Đà Nẵng, Đắk Lắk, TP Hồ Chí Minh và Cần Thơ căn cứ vào Quy chế này và tình hình thực tiễn, chủ động xây dựng quy chế phối hợp với các hội tương ứng.