Theo nội dung vụ án, trong khoảng thời gian từ tháng 3/2021 đến tháng 1/2022, Nguyễn Văn V. (không có giấy phép kinh doanh trong lĩnh vực cho vay, cấp tín dụng) đã cho 7 người vay với 23 lượt vay, chu kỳ vay từ 25 đến 48 ngày, lãi suất từ 152%/năm đến 608%/năm (gấp 7,6 lần đến 30,4 lần mức lãi suất cao nhất theo quy định của Bộ luật Dân sự). Tổng số tiền V. cho vay là 305 triệu đồng thu lợi bất chính hơn 78 triệu đồng.

Bản án hình sự sơ thẩm số 70/2022/HS-ST ngày 22/9/2022 của TAND tỉnh A áp dụng khoản 1 Điều 201; điểm i, s khoản 1 Điều 51; Điều 47 BLHS; khoản 2 Điều 106 BLTTHS xử phạt Nguyễn Văn V. 90 triệu đồng về tội “Cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự”. Buộc Nguyễn Văn V. nộp lại số tiền hơn 78 triệu đồng thu lợi bất chính để sung công.

leftcenterrightdel
 KSV VKSND tỉnh Hà Nam kiểm sát việc thi hành lệnh khám xét nơi làm việc bị can Vũ Thanh Tuân trong vụ án “Cưỡng đoạt tài sản”, “Cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự”.

Ngày 13/10/2022, HĐXX sơ thẩm ra Thông báo số 3965/2022 TA-TB về việc sửa chữa, bổ sung bản án như sau: Đối với số tiền hơn 78 triệu đồng thu lợi bất chính, thu từ người vay gồm khoản tiền lãi vượt quá quy định của pháp luật và khoản tiểu phí, do những người vay không yêu cầu trả lại buộc bị cáo phải nộp lại để sung công.

Qua công tác kiểm sát bản án, VKSND cấp cao tại Đà Nẵng rút hồ sơ vụ án để nghiên cứu theo thẩm quyền. Ngày 23/3/2023, VKSND cấp cao tại Đà Nẵng ban hành Quyết định kháng nghị giám đốc thẩm số 29/QĐ-VC2, đề nghị Ủy ban Thẩm phán TAND cấp cao tại Đà Nẵng xét xử theo thủ tục giám đốc thẩm.

Kháng nghị đề nghị sửa Bản án sơ thẩm nêu trên đối với phần áp dụng biện pháp tư pháp, theo hướng tuyên trả hơn 78 triệu đồng cho những người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan. Quyết định giám đốc thẩm số 12/2023/HS-GĐT ngày 05/5/2023 của Ủy ban Thẩm phán TAND cấp cao tại Đà Nẵng chấp nhận toàn bộ kháng nghị của Viện trưởng VKSND cấp cao tại Đà Nẵng.

Từ vụ án trên, VKSND cấp cao tại Đà Nẵng ra thông báo nêu những vấn đề cần rút kinh nghiệm chung. Thông báo rút kinh nghiệm cho biết, chứng cứ, tài liệu có tại hồ sơ vụ án thể hiện, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan (người vay) - Lê Thanh Hải M. yêu cầu cân đối lại khoản tiền lãi và trả lại cho anh số tiền vượt quá, còn những người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan khác không có ý kiến gì về vấn đề dân sự. Tại phiên tòa sơ thẩm, tất cả những người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đều vắng mặt.

leftcenterrightdel
 Đại diện VKSND TP HCM phối hợp với Cơ quan Công an thực hiện việc khám xét tại nhà và nơi làm việc của Trần Dũng - Trưởng phòng vận hành Công ty TNHH Sofi Solutions trong vụ án “Cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự” xảy ra tại TP HCM.

Theo hướng dẫn tại khoản 2 Điều 2 và khoản 2 Điều 5 Nghị quyết số 01/2021/NQ-HĐTP ngày 20/12/2021 của Hội đồng Thẩm phán TAND tối cao hướng dẫn áp dụng Điều 201 BLHS thì Tòa án sơ thẩm phải tuyên trả lại khoản tiền Nguyễn Văn V. đã thu lợi bất chính (hơn 78 triệu đồng) cho những người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan (người vay).

Tuy nhiên, Tòa án cấp sơ thẩm đã tuyên tịch thu sung công quỹ Nhà nước số tiền này là sai lầm nghiêm trọng trong việc áp dụng pháp luật, xâm phạm đến lợi chính đáng của đương sự.

Thông báo sửa chữa, bổ sung bản án của HĐXX cấp sơ thẩm có nội dung ghi nhận ý kiến của những người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan về việc không yêu cầu trả lại khoản tiền thu lợi bất chính là không đúng với tình tiết khách quan của vụ án.

Tại phiên tòa sơ thẩm, Kiểm sát viên đề nghị HĐXX giải quyết về vật chứng và biện pháp tư pháp theo quy định của pháp luật, nhưng khi kiểm sát bản án đã không phát hiện vi phạm của Tòa án để kịp thời kháng nghị phúc thẩm là chưa làm tốt công tác thực hành quyền công tố, kiểm sát xét xử.

Từ những vấn đề nêu trên, VKSND cấp cao tại Đà Nẵng thông báo đến các VKS địa phương trong khu vực để rút kinh nghiệm chung.

Xuân Nha