Ngày 10/12, phiến quân Syria do tổ chức Hồi giáo dòng Sunni Hayat Tahrir al-Sham (HTS) lãnh đạo vừa lật đổ Tổng thống Bashar al-Assad, đã bổ nhiệm ông Mohammed al-Bashir làm Thủ tướng tạm quyền của đất nước.

Ông Al-Bashir người đứng đầu chính quyền thực tế được gọi là Chính phủ cứu nguy Syria (SSG) có trụ sở tại tỉnh Idlib- tây bắc đất nước, sẽ lãnh đạo chính quyền chuyển tiếp Syria cho đến ngày 1/3/2025, ông Al-Bashir cho biết trong một tuyên bố trên truyền hình vào 10/12.

Việc bổ nhiệm này diễn ra sau khi HTS có cuộc gặp với các thành viên trong Chính phủ của Tổng thống vừa bị lật đổ Al-Assad, để thỏa thuận chuyển giao quyền lực.

Chính quyền SSG được thành lập tháng 11/2017 bởi các nhóm vũ trang đối lập, do HTS lãnh đạo, có trụ sở tại tỉnh Idlib, quản lí hành chính khu vực tây bắc đất nước, giáp biên giới với Thổ Nhĩ Kỳ, với hệ thống cơ quan tư pháp và an ninh riêng.

Al-Bashir sinh năm 1983 tại Jabal Zawiya, tỉnh Idlib. Ông tốt nghiệp ngành kĩ thuật điện tại Đại học Aleppo năm 2007 và làm việc tại Công ty Khí đốt Syria từ năm 2011.

leftcenterrightdel
Thủ tướng tạm quyền trong chính phủ chuyển tiếp của Syria, Mohammed al-Bashir. Ảnh: ORTAS.

Năm 2021, ông lấy bằng về luật Sharia Hồi giáo từ Đại học Idlib, cùng với các chứng chỉ về tổ chức hành chính và quản lí dự án.

Ông Al-Bashir từng giữ chức Bộ trưởng Phát triển trong chính quyền SSG (2022- 2023), trước khi giữ vị trí người đứng đầu SSG ngày 13/1, là “Thủ tướng” thứ 5 của chính quyền này.

SSG đã bắt đầu triển khai các hoạt động hỗ trợ tại tỉnh Aleppo, thành phố lớn đầu tiên phiến quân giành quyền kiểm soát từ quân Chính phủ sau khi bắt đầu chiến dịch tấn công.

Khi Thủ tướng lâm thời được công bố, cuộc sống ở thủ đô Damascus của Syria đã có một số dấu hiệu trở lại bình thường, với việc các ngân hàng và cửa hàng mở cửa trở lại.

Các bước hướng tới việc thành lập chính phủ chuyển tiếp diễn ra trong bối cảnh Israel tiến hành các cuộc không kích dữ dội nhằm vào các mục tiêu quân sự là di sản của Quân đội Syria đã tan rã.

leftcenterrightdel
 Nội các chính phủ chuyển tiếp của Syria họp ngày 10/11. Ảnh: ORTAS.

Liên quan đến Syria, nguồn tin từ giới chức Mỹ cho biết, chính quyền Biden đã khuyến cáo HTS- lực lượng vốn liên kết với al-Qaeda và bị Mỹ chỉ định là tổ chức khủng bố, không nên tự động nắm quyền lãnh đạo đất nước, thay vào đó thực hiện một tiến trình bao trùm để thành lập chính phủ chuyển tiếp.

Hôm 10/11, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đã nêu ra các tiêu chí cho quá trình chuyển đổi chính trị ở Syria, lưu ý, Washington sẽ công nhận một chính phủ Syria trong tương lai là một cơ quan quản trị đáng tin cậy, bao trùm và phi tôn giáo.

Trong khi một số nhà lập pháp ở Quốc hội Mỹ đang thúc đẩy chính quyền xem xét dỡ bỏ các lệnh trừng phạt của Mỹ đối với Syria, bao gồm các lệnh trừng phạt liên quan cụ thể đến HTS, để đổi lấy việc nhóm này đáp ứng một số yêu cầu nhất định của Mỹ.

Nhiều thành viên Quốc hội Mỹ dường như có ý hướng rằng, cần phải hỗ trợ một chính phủ chuyển tiếp ở Syria kết nối với nền kinh tế toàn cầu và xây dựng lại đất nước bị tàn phá bởi nhiều thập kỉ xung đột. Trong khi các lệnh trừng phạt của Washignton đang ngăn cản mục tiêu đó.

Văn Phong/Aljazeera, Reuters