Ngày 8/12, hãng thông tấn Nga Sputnik dẫn lời các nhân chứng cho biết, trước đó vào sáng sớm cùng ngày có những tiếng súng dữ dội ở khu vực chính phủ ở thủ đô Damascus của Syria.
Các hình ảnh do Sputnik công bố cho thấy các chiến binh của phiến quân Hayat Tahrir al-Sham (HTS) đã ở bên trong tòa nhà Đài phát thanh và truyền hình Syria, trụ sở Bộ Nội vụ và các cơ quan Chính phủ khác.
Sputnik nói, phiến quân đã chiếm giữ phần lớn các tòa nhà Chính phủ và sân bay quốc tế Damascus.
Thủ tướng Syria Mohammad Ghazi al-Jalali nói với kênh truyền hình Al-Arabiya về “Một giai đoạn mới đang bắt đầu trong lịch sử của Syria”.
    |
 |
| Người dân Syria tràn ra đường khi phiến quân kiểm soát thủ đô Damascus, ngày 8/12. Ảnh: AP/ Omar Sanadik. |
Ông al-Jalali cho biết, ông đã nói chuyện lần cuối cùng với Tổng thống Bashar al-Assad vào tối ngày 7/12 và họ đã "hẹn gặp lại", tuy nhiên ông không có thông tin ông al-Assad và Bộ trưởng Quốc phòng Ali Abbas hiện đang ở đâu.
“Tôi vẫn ở Damascus, tôi đã đưa ra quyết định nguyên tắc là không rời đi. Ngoài ra còn có 18 Bộ trưởng còn lại ở Syria, tôi có thể liên lạc với ít nhất một nửa trong số họ.”, ông al-Jalali nói.
Sputnik dẫn thông tin trên tờ The Wall Street Journal ngày 7/12 cho biết, chính quyền Jordan và Ai Cập đã đề nghị Tổng thống Syria Bashar al-Assad rời khỏi đất nước và thành lập Hội đồng lâm thời với thành phần bao gồm các đại diện của phe đối lập.
Thủ tướng Syria cũng cho biết đã liên lạc với lãnh đạo phiến quân sau khi lực lượng này tiến vào Damascus.
|
 |
| Thủ lĩnh HTS được cho trên đường phố Damascus/@ drr_palestine. |
“Đúng vậy, chúng tôi đã liên hệ với thủ lĩnh HTS, Abu Mohammad al-Golani. Ông ấy nói rằng việc cung cấp dịch vụ cho người dân sẽ tiếp tục và sẽ không có sự trả thù hay tàn sát nào cả.”, ông al-Jalali nói qua điện thoại với kênh truyền hình Al-Arabiya.
Trước đó, sau khi kiểm soát thủ đô Damascus, phiến quân đã có tuyên bố đầu tiên trên Đài truyền hình nhà nước, nói rằng, lực lượng này đã thiết lập quyền kiểm soát đất nước và chấm dứt 24 năm cầm quyền của Tổng thống al-Assad.
HTS cũng tuyên bố tù nhân đã được thả ra khỏi các nhà tù, đồng thời kêu gọi các chiến binh không có các hành động đập phá.
Vào khuya ngày 7, rạng sáng ngày 8/12, hãng thông tấn Thổ Nhĩ Kỳ Anadolu và Kênh truyền hình Al Mayadeen của Lebanon cho biết, phiến quân Syria đã kiểm soát trung tâm Homs, thành phố cửa ngõ phía bắc, cách trung tâm thủ đô Damascus khoảng 150 km.
|
 |
| Người dân tập trung tại Quảng trường Saadallah al-Jabiri, Damascus sáng 8/12, sau khi phiến quân kiểm soát thủ đô. Ảnh: Reuters/Karam al-Masri. |
Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan trước đó cho biết, phiến quân đang tiến về phía Damascus và đây là mục tiêu tấn công của họ.
Sáng ngày 8/12, kênh truyền hình Al Jazeera đưa tin, quân đội Chsinh phủ Syria đang rời khỏi trung tâm thủ đô Damascus. Các tòa nhà của Đài truyền hình quốc gia đã bị chiếm giữ.
Một sĩ quan Syria nói, Bộ tư lệnh lục quân Syria đã thông báo cho các sĩ quan vào sáng ngày 8/12 rằng, chế độ của Tổng thống Assad đã chấm dứt.
Trong khi hai sĩ quan quân đội cấp cao của Syria tiết lộ với Reuters, ông Assad đã bay khỏi Damascus đến một địa điểm không xác định vào sáng ngày 8/12.
|
 |
| Phiên quân ở TP Homs vào rạng sáng ngày 8/12 trước khi tiến về thủ đô Damascus. Ảnh: Getty. |
Theo dữ liệu từ trang Flightradar, một chiếc máy bay của Syria đã cất cánh từ sân bay Damascus vào thời điểm thành phố này được cho là đã bị quân nổi dậy chiếm giữ.
Ban đầu, máy bay bay về phía vùng bờ biển Syria, một thành trì của giáo phái Alawite của ông Assad, nhưng sau đó đột ngột quay đầu và bay theo hướng ngược lại trong vài phút trước khi biến mất khỏi radar.
Không rõ chiếc máy bay bị sự cố hay tắt các thiết bị phát sóng.
Nhà Trắng cho biết Tổng thống Mỹ Joe Biden và nhóm của ông đang theo sát những sự kiện nhanh chóng ở Syria và đang liên lạc với các đối tác trong khu vực.
|
 |
| Phiến quân kiểm soát TP Homs, Syria ngày 7/12. Ảnh: Reuters/Mahmoud Hasano. |
Trong một thông tin liên quan, tờ New York Times của Mỹ dẫn các nguồn tin cho biết, ngày 6/12, Iran đã bắt đầu sơ tán quân nhân, nhân viên cơ quan đại diện ngoại giao và gia đình họ cũng như dân thường rời khỏi Syria.
Phiến quân HTS, từng là một chi nhánh của tổ chức khủng bố Al-Qaeda.
HTS cùng với một số nhóm vũ trang đối lập Syria khác ở tây bắc đất nước, bắt đầu một chiến dịch quân sự quy mô lớn vào ngày 27/11, từ thành phố thành trì Idlib.
|
|
| Người dân ở thủ đô Damascus sau khi phiến quân tuyên bố kiểm soát đất nước/Aljazeera. |
Lực lượng này nhanh chóng đánh chiếm, kiểm soát các thành phố Aleppo, Hama, sau đó là Homs, thành phố kề cận với thủ đô Damascus ở phía bắc.
Phiến quân cũng tiến quân từ hướng thứ hai phía tây nam, chiếm giữ thành phố Daraa, là nơi khởi nguồn cuộc nổi dậy của Syria vào năm 2011, tạo thành hai gọng kìm tiến về Damascus.
HTS là nhóm phiến quân cực đoan và mạnh nhất của Syria khiến không ít người Syria vẫn lo sợ nhóm này sẽ áp đặt chế độ cai trị Hồi giáo hà khắc hoặc kích động làn sóng trả thù.