Tối ngày 8/10, giờ Washington (sáng 9/10, giờ Việt Nam) Tổng thống Mỹ Donald Trump thông báo, Israel và Hamas đã đạt được thỏa thuận giai đoạn đầu tiên của kế hoạch hòa bình ở Gaza do ông đề xuất.

“Tôi vô cùng tự hào thông báo Israel và Hamas đã ký kết giai đoạn đầu tiên trong kế hoạch hòa bình của chúng tôi.”, ông Trump viết trên trang cá nhân.

“Điều này có nghĩa là tất cả các con tin sẽ sớm được trả tự do. Israel sẽ rút quân về ranh giới đã được thống nhất, như một bước đi đầu tiên hướng tới nền hòa bình mạnh mẽ, bền vững và lâu dài.”, Tổng thống Mỹ nhấn mạnh, bày tỏ cảm ơn các nhà trung gian hòa giải từ Qatar, Ai Cập và Thổ Nhĩ Kỳ, những người đã hợp tác với Mỹ biến “sự kiện lịch sử và chưa từng có” này thành hiện thực.

Qatar- quốc gia trung gian hòa giải cũng xác nhận việc đạt được thỏa thuận ban đầu.

leftcenterrightdel
 Tổng thống Mỹ Donald Trump bày tỏ lạc quan về kế hoạch hòa bình ở Gaza do ông đề xuất. Ảnh: Andrew Harnik/GDA/La Nacion/IMAGO.

“Các bên trung gian thông báo rằng tối nay, các bên đã đạt được thỏa thuận về tất cả các điều khoản và cơ chế thực hiện giai đoạn đầu của thỏa thuận ngừng bắn tại Gaza, điều này sẽ dẫn đến việc chấm dứt giao tranh, trả tự do cho các con tin Israel và tù nhân Palestine, cũng như tiếp nhận viện trợ. Chi tiết thỏa thuận đạt được sẽ được công bố sau.”, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Qatar Majed al-Ansari cho biết.

Thông báo của Qatar được đưa ra vài giờ sau khi ông Trump cho biết, các cuộc đàm phán đang diễn ra “tốt đẹp” và ông có thể sẽ tới Trung Đông vào cuối tuần.

Cùng ngày Hamas tuyên bố đã đồng ý thả toàn bộ con tin Israel còn sống để đổi lấy các tù nhân Palestine, song sẽ hoãn việc bàn giao thi thể những con tin đã chết cho đến khi “các điều kiện cần thiết” được thiết lập.

Hamas đồng thời bày tỏ sự lạc quan về các cuộc đàm phán đang diễn ra tại Ai Cập về kế hoạch chấm dứt chiến tranh ở Gaza của Tổng thống Donald Trump.

leftcenterrightdel
 Do chưa có lệnh ngừng bắn, Israel hiện vẫn tiếp tục tấn công vào Gaza khiến hàng chục người Palestine thương vong mỗi ngày. Ảnh: Hamza ZH Qraiqe/Anadolu.

Một trong những điểm bế tắc lớn nhất sẽ là áp lực buộc Hamas phải giải giáp, một vấn đề mà cho đến nay nhóm này vẫn chưa muốn thảo luận tại các cuộc đàm phán, theo một nguồn tin Palestine thân cận với các cuộc đàm phán.

Thái độ của Hamas cho thấy nhóm không khăng khăng từ chối giải giáp, song muốn bảo đảm sự chắc chắn cho một lệnh ngừng bắn vĩnh viễn ở Gaza. Hamas tuyên bố sẽ không giao nộp vũ khí cho đến khi một Nhà nước Palestine được thành lập.

Thông tin liên quan, nói với báo giới hôm 8/10, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan cho biết, ông Trump đã yêu cầu Thổ Nhĩ Kỳ- quốc gia duy trì mối quan hệ hữu hảo với Hamas- giúp thuyết phục nhóm này ủng hộ kế hoạch của ông và Ankara đang thảo luận với Hamas về cách tiếp cận tốt nhất cho tương lai của một Nhà nước Palestine.

Ông Erdogan tuyên bố, Gaza phải vẫn là một phần của Nhà nước Palestine trong bất kỳ kịch bản hậu chiến nào và phải do người Palestine quản lý.

leftcenterrightdel
 Hamas muốn một lệnh ngừng bắn lâu dài, quân đội Israel rút hoàn toàn và lập tức bắt đầu quá trình tái thiết toàn diện Gaza. Ảnh: AA.

Nhà lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ lưu ý, việc triển khai lực lượng nước ngoài đến Gaza và đảm bảo an ninh tại đây cần được thảo luận chi tiết, và Ankara sẵn sàng đóng góp vào mọi nỗ lực.

Các nước Ả Rập, Hồi giáo, cũng như nhiều cường quốc châu Âu và Nga ủng hộ kế hoạch của ông Trump, tuy nhiên nhấn mạnh, kế hoạch này phải dẫn đến việc thành lập một Nhà nước Palestine.

Hamas muốn có một lệnh ngừng bắn toàn diện và lâu dài, quân đội Israel rút hoàn toàn và lập tức bắt đầu quá trình tái thiết toàn diện Gaza dưới sự giám sát của một chính quyền chuyển tiếp gồm các nhà kỹ trị Palestine.

Phía Mỹ cho biết, họ muốn tập trung các cuộc đàm phán ban đầu vào việc ngừng giao tranh và giải quyết việc trả tự do cho các con tin Israel.

Do chưa có lệnh ngừng bắn, Israel hiện vẫn tiếp tục tấn công vào Gaza khiến hàng chục người Palestine thương vong mỗi ngày.

Văn Phong/Aljazeera, Sputnik, Dailysabah