Hôm 29/12, Nam Phi đã đệ đơn kiện Israel lên Tòa án Công lý quốc tế (ICJ), cáo buộc nước này phạm tội diệt chủng đối với người Palestine ở Gaza sau gần 3 tháng ném bom không ngừng nghỉ dải đất bị chiếm đóng, khiến hơn 21.500 người thiệt mạng và gây ra sự tàn phá trên diện rộng tại đây.
Trong đơn, Nam Phi mô tả các hành động của Israel ở Gaza là “có tính chất diệt chủng vì chúng nhằm mục đích hủy diệt một phần đáng kể người dân, chủng tộc và sắc tộc Palestine”.
“Các hành động được đề cập bao gồm giết hại người Palestine ở Gaza, khiến họ bị tổn hại nghiêm trọng về thể xác và tinh thần, đồng thời áp đặt những điều kiện sống được tính toán để dẫn đến sự hủy diệt về thể chất của họ.”, đơn viết.
Tòa án quốc tế ICJ là cơ quan tư pháp chính của LHQ, có nhiệm vụ xét xử các vụ kiện giữa các nước và tư vấn pháp lý về các vấn đề luật quốc tế. Nó khác với Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC), nơi truy tố các cá nhân vì tội ác chiến tranh.
    |
 |
| Nhiều khu dân cư ở Gaza bị hủy diệt, trở thành nơi không thể ở được. Ảnh: Mahmud Hams / AFP. |
Với tư cách là thành viên của LHQ, cả Nam Phi và Israel đều bị ràng buộc bởi phán quyết của tòa án.
Tổng thống Nam Phi Cyril Ramaphosa đã so sánh các chính sách của Israel ở Gaza và Bờ Tây bị chiếm đóng với chế độ phân biệt chủng tộc trong quá khứ tại đất nước ông đã chấm dứt vào năm 1994, do chính quyền thiểu số da trắng áp đặt.
Nam Phi cho biết hành vi của Israel, đặc biệt kể từ khi tái bùng phát cuộc xung đột vào ngày 7/10 sau cuộc tấn công của Hamas, vi phạm Công ước về ngăn ngừa và trừng trị tội diệt chủng của LHQ và kêu gọi một phiên điều trần khẩn cấp.
Đơn cũng yêu cầu ICJ đưa ra các biện pháp trước mắt để bảo vệ quyền của người dân Palestine khỏi những tổn hại nghiêm trọng và không thể khắc phục được.
Một tuyên bố từ Bộ Hợp tác và quan hệ quốc tế Nam Phi (DIRCO) cho biết, nước này đặc biệt quan ngại trước hoàn cảnh của thường dân là nạn nhân của các cuộc tấn công hiện tại của Israel vào Dải Gaza, do việc sử dụng vũ lực bừa bãi và cưỡng bức di dời cư dân; lưu ý, nước này đã liên tục tuyên bố lên án mọi hành vi bạo lực và tấn công nhằm vào dân thường ở mọi nơi, bao gồm cả người Israel.
|
 |
| Một hố chôn tập thể người Palestine thiệt mạng ở Khan Younis, nam Gaza. Ảnh: Mahmud Hams / AFP . |
“Nam Phi đã liên tục kêu gọi ngừng bắn ngay lập tức và lâu dài, cũng như nối lại các cuộc đàm phán nhằm chấm dứt bạo lực phát sinh từ việc tiếp tục chiếm đóng thù địch ở Palestine.”, tuyên bố cho biết thêm.
Israel đã bác bỏ lời kêu gọi ngừng bắn của cộng đồng quốc tế, tuyên bố cuộc chiến sẽ không dừng lại cho đến khi nhóm Hamas ở Gaza bị tiêu diệt.
Israel đã phải đối mặt với sự lên án toàn cầu về số thương vong đối với dân thường Palestine và sự tàn phá hạ tầng dân sự có hệ thống ở Gaza, bao gồm nhà cửa dân cư, bệnh viện, trường học, nơi trú ẩn và trại tị nạn, cũng như hệ thống điện nước, thông tin liên lạc; đồng thời bị cáo buộc áp đặt hình phạt tập thể đối với người dân Palestine.
Đơn kiện là động thái mới nhất của Nam Phi, một nước vốn chỉ trích gay gắt cuộc chiến của Israel.
|
 |
| Trẻ em và phụ nữ là nạn nhân chủ yếu của cuộc xung đột. Ảnh: Belal Khaled / AFP. |
Hồi tháng trước, các nhà lập pháp Nam Phi đã bỏ phiếu ủng hộ việc đóng cửa Đại sứ quán Israel ở Pretoria và đình chỉ mọi quan hệ ngoại giao với Tel Aviv cho đến khi thỏa thuận ngừng bắn được thiết lập.
Israel đã bác bỏ đơn kiện của Nam Phi, gọi cáo buộc là phỉ bang, vô căn cứ, thiếu cả cơ sở thực tế và pháp lý.
“Israel đã nói rõ rằng, người dân ở Dải Gaza không phải là kẻ thù của Israel và chúng tôi đang nỗ lực hết sức để hạn chế tổn hại đến họ và cho phép viện trợ nhân đạo vào Dải Gaza.”, tuyên bố của Bộ Ngoại giao Israel nhấn mạnh.
Trong khi Bộ Ngoại giao Palestine hoan nghênh động thái của Nam Phi và kêu gọi ICJ hành động ngay lập tức để ngăn chặn những tổn hại thêm cho người dân Palestine.
“Nhà nước Palestine kêu gọi cộng đồng quốc tế và các bên ký kết Công ước thể hiện nghĩa vụ của mình và hỗ trợ Tòa án trong quá trình tố tụng.”, tuyên bố của Bộ Ngoại giao Palestine viết.