Ngày 29/7, các quan chức NASA cho biết, Trạm Vũ trụ Quốc tế (ISS) đã bị mất kiểm soát trong một thời gian ngắn khi động cơ đẩy của mô đun Nauka mới đến của Nga bất ngờ kích hoạt, 3 giờ sau khi nó lắp ghép với ISS.

Sau khi mô đun Nauka cập bến ISS, các động cơ đẩy của nó đột ngột kích hoạt vào lúc 19h45’, giờ Moscow (23h45’ giờ Việt Nam) và xoay hướng bình thường của Trạm một góc 45 độ. Phi hành đoàn trên Trạm gồm 2 phi hành gia Nga, 3 phi hành gia NASA, một phi hành gia Nhật Bản và một phi hành gia thuộc Cơ quan vũ trụ châu Âu từ Pháp, không gặp nguy hiểm, TASS dẫn nguồn từ Cơ quan Vũ trụ Nga Roscosmos nói.

Không rõ nguyên nhân khiến động cơ mô đun Nauka bất ngờ tái khởi động khiến toàn bộ cấu trúc Trạm ISS bị bắn ra khỏi vị trí bay bình thường của nó ở độ cao khoảng hơn 402km phía trên Trái đất, quan chức NASA tiết lộ. Sự cố khiến liên lạc mặt đất với các phi hành đoàn ISS bị gián đoạn hai lần.

leftcenterrightdel
Mô đun Phòng thí nghiệm Đa năng Nauka cập bến Trạm Vũ trụ Quốc tế (ISS) lúc 20h29’ ngày 29/7, giờ Việt Nam. Ảnh cắt từ video. Nguồn Roscosmos /Reuters.
 

Joel Montalbano, người quản lí chương trình trạm vũ trụ của NASA, cho biết Trạm ISS bị mất kiểm soát kéo dài khoảng hơn 45 phút. Trước đó, sự chuyển vị của Trạm được phát hiện bởi các cảm biến mặt đất tự động.

Bộ phận kiểm soát trên mặt đất đã tìm cách khôi phục hướng của Trạm vũ trụ bằng cách kích hoạt các bộ phận đẩy trên một mô-đun khác.

NASA cho biết các động cơ Nauka cuối cùng đã được tắt, Trạm vũ trụ đã ổn định và hướng của nó được khôi phục lại như vị trí ban đầu.

leftcenterrightdel
Mô đun Nauka vừa được phóng lên Trạm ISS nằm góc dưới phải. Ảnh: NASA. 

Steve Stich, quản lí chương trình phi hành đoàn thương mại của NASA, cho biết, trong trường hợp xảy ra tình huống nguy hiểm, phi hành đoàn có thể sơ tán trong một khoang SpaceX, được thiết kế có vai trò như một "xuồng cứu sinh". .

Sự cố đã khiến NASA phải hoãn kế hoạch phóng tàu vũ trụ CST-100 Starliner mới của Boeing trên một chuyến bay thử nghiệm không người lái rất được mong đợi tới ISS cho đến sớm nhất là ngày 3/8, nhằm có thời gian đánh giá tình trạng của mô đun Nauka và Trạm ISS. Starliner đã được thiết lập để phóng bởi tên lửa đẩy Atlas V vào ngày 30/7, từ Trung tâm Vũ trụ Kennedy ở Florida, Mỹ.

Các quan chức NASA cho biết chưa rõ điều gì đã gây ra sự cố cho các động cơ đẩy trên mô đun Nauka, cũng chưa có dấu hiệu ngay lập tức về bất kì thiệt hại nào đối với Trạm vũ trụ. 

leftcenterrightdel
 Tàu vũ trụ Starliner của NASA hoãn phóng lên ISS sau sự cố mô đun Nauka. Ảnh: Joel Kowsky / NASA/ AP.

Hãng thông tấn TASS dẫn thông tin từ Roscosmos cho rằng, khả năng sau khi cập cảng Trạm ISS hôm 29/7, động cơ của Nauka vẫn còn tồn một lượng nhiên liệu nhất định. Sau khi thu thập dữ liệu đo từ xa và báo cáo từ phi hành đoàn ISS, một tuyên bố của Roscosmos nói, các hệ thống trên Trạm vũ trụ và mô đun Nauka đang hoạt động bình thường.

Theo TASS, mô đun phòng thí nghiệm đa chức năng Nauka dùng để thực hiện một chương trình nghiên cứu và thí nghiệm ứng dụng của Nga. Với việc đưa mô đun này vào hoạt động, phân đoạn Trạm vũ trụ quốc tế của Nga sẽ nhận được thêm không gian để trang bị nơi làm việc, lưu trữ hàng hóa và chứa thiết bị tái tạo nước và ô xy.

Huy Anh/Reuters, TASS