Chủ tọa phiên tòa, Thẩm phán Trương Việt Toàn nhận định  tại tòa, cơ bản các bị cáo thừa nhận hành vi phạm tội, tuy nhiên một số bị cáo phủ nhận cáo buộc như luận tội của VKS. Nhưng căn cứ lời khai các bị cáo, lời khai nguyên đơn dân sự, lời người liên quan và vật chứng và kết quả giám định, có đủ cơ sở kết luận hành vi Cố ý làm trái của các bị cáo.

leftcenterrightdel
 Bị cáo Đinh La Thăng tại phiên tòa

Về việc cố ý làm trái trong việc lựa chọn nhà thầu, năm 2010, do đầu tư dàn trải không hiệu quả nên tài chính PVC gặp khó khăn. Sau khi gánh thêm 5 dự án thua lỗ do tập đoàn chỉ định, năm 2011 PVC mất cân đối đầu tư gần 1.000 tỷ đồng. Biết rõ PVC gặp khó khăn về tài chính, chưa có kinh nghiệm làm tổng thầu dự án nhưng bị cáo Đinh La Thăng vẫn giao PVC làm tổng thầu hợp đồng EPC theo hình thức chỉ định thầu. Dù hồ sơ thiếu cơ sở pháp lý, nhưng bị cáo Thăng vẫn chỉ đạo cấp dưới ký hợp đồng EPC số 33 và hợp đồng chuyển đổi chủ thể 4194.

Hợp đồng EPC số 33 được lập ký không đúng quy định, không nhiều nội dung quan trọng nhưng PVN và PVPower vẫn ký lại hợp đồng chuyển đổi chủ đầu tư dự án, trong đó PVN kế thừa mọi trách nhiệm theo hợp đồng số 33. Do đó, việc tạm ứng hơn 6,6 triệu USD và 1.300 tỷ đồng cho PVC căn cứ 2 hợp đồng số 33 và 4194 là trái quy định pháp luật. Sau khi PVC nhận được tiền tạm ứng, Trịnh Xuân Thanh và cấp dưới dùng 1.100 tỷ đồng vào mục đích khác, không đưa vào dự án nhiệt điện Thái Bình 2 như trả ngân hàng 760 tỷ đồng, góp vốn 110 tỷ đồng.

Cũng  tại tòa, một số bị cáo và luật sư cho rằng việc giám định thiệt hại số tiền PVC tạm ứng, sử dụng sai mục đích là không đúng, không khách quan. Tuy nhiên, HĐXX nhận thấy hội đồng giám định đã tuân thủ quy định pháp luật, qua đó làm rõ số tiền thiệt hại là 119 tỷ. Ngoài ra, do PVC không có năng lực làm tổng thầu nên dự án đã chậm 18 tháng, làm phát sinh lãi các khoản vay, máy móc "đắp chiếu", thiệt hại bảo hành...

HĐXX nhận xét, những tổn thất này không thể thống kê trong quá trình điều tra. HĐXX cũng nhận định PVC không thể tùy tiện chi trái phép tiền tạm ứng, khoản tiền này phải tính thiệt hại khi dùng sai.

Việc công ty hoàn trả chỉ là tình tiết giảm nhẹ. “Cách tính thiệt hại như giám định là có lợi cho bị cáo”, Chủ tọa Trương Việt Toàn nói sẽ kiến nghị CQĐT tiếp tục điều tra làm rõ những thiệt hại này. Về tội Cố ý làm trái của bị cáo Đinh La Thăng, căn cứ lời khai của bị cáo, HĐXX thấy rằng vào ngày 15/10/2010, HĐQT Tập đoàn PVN đã ra nghị quyết phê duyệt phương án thành lập liên doanh tổng thầu EPC nhà máy Nhiệt điện Thái Bình 2, trong đó có nội dung: PVC là thành viên đứng đầu liên doanh, nhà thầu nước ngoài tham gia lựa chọn theo hình thức đấu thầu thực tế. Như vậy nghị quyết của HĐTV PVN đã nêu rất rõ, PVC phải thực hiện liên doanh tổng thầu với các nhà thầu nước ngoài đủ năng lực và kinh nghiệm.

Tuy nhiên lúc đó bị cáo Đinh La Thăng đã chỉ định PVC là tổng thầu duy nhất, EPC dự án Nhà máy nhiệt điện Thái Bình 2, vi phạm nghị quyết của HĐTV của PVN, điều lệ PVN. Lời khai bị cáo thừa nhận việc này do sức ép tiến độ, nên có sai phạm trong quy trình chỉ định thầu PVC khi không qua HĐTV. Bị cáo khai do nôn nóng, sức ép công việc nên bị cáo Thăng đã chỉ đạo ký HĐ 33 trái quy định.

Tại tòa, bị cáo Nguyễn Quốc Khánh khai chỉ đạo việc nhanh chóng ký hợp đồng EPC, do ông Đinh La Thăng và Phùng Đình Thực chỉ đạo ký cho kịp tiến độ trước ngày 28/2/2011. Do vậy có cơ sở khẳng định bị cáo Đinh La Thăng được báo cáo đến trung tuần tháng 6/2011 mới có đủ hồ sơ EPC để ký, nhưng vẫn chỉ định cấp dưới ký trước ngày 28/2/2011, trái quy định. Hợp đồng 33 cũng thiếu nhiều nội dung quan trọng, vi phạm Nghị định 48 của Chính phủ về hợp đồng trong hoạt động xây dựng.

leftcenterrightdel

PVC tại thời điểm được chỉ định thầu trái pháp luật, ký hợp đồng 33 là doanh nghiệp đang thâm hụt tài chính, không đủ kinh nghiệm thực hiện các dự án lớn. Thời điểm đó PVC được PVN chỉ định thầu một số dự án như: Dự án Ethanol Dung Quất, Ethanol Phú Thọ… cho đến nay xác định thất thoát, thua lỗ hàng nghìn tỷ đồng. Mỗi dự án như vậy có thể trở thành một vụ án, lãnh đạo PVC đang phải đối mặt với nguy cơ điều tra, truy tố, xét xử trong các vụ án hình sự khác.

Theo HĐXX, quyết định chỉ định thầu và chuyển tiền quyết liệt, vội vã chi doanh nghiệp không đủ năng lực đã trái pháp luật, trái chỉ đạo của Chính phủ. Việc này gây nghi ngờ trong nhân dân trong tính minh bạch của chủ trương, tính thanh liêm của cán bộ khi thực hiện.

Bị cáo Đinh La Thăng biết rõ PVC khó khăn nhưng vẫn chỉ định PVC tổng thầu thực hiện dự án Nhiệt điện Thái Bình 2. Bị cáo là người đứng đầu PVN nhưng vẫn có hành vi chỉ định thầu cho PVC, khi biết rõ PVC không đủ năng lực. Hành vi của bị cáo vi phạm quy định pháp luật, vi phạm luật đấu thầu và lựa chọn nhà thầu xây dựng.

Đối chiếu với các quy định của Bộ luật hình sự, hành vi của bị cáo Đinh La Thăng thỏa mãn đầy đủ các dấu hiệu của tội Cố ý làm trái, không phải tội danh khác như bị cáo và luật sư nêu.

HĐXX ghi nhận quá trình cống hiến của bị cáo Đinh La Thăng, như tình tiết giảm nhẹ được Bộ luật hình sự quy định, nhưng pháp luật cần được tôn trọng, công minh, bình đẳng, không loại trừ bất kỳ ai. Một bản án có tình, có lý, tính đến cả công và tội nhưng nghiêm khắc là đủ cảnh báo cho việc lạm dụng quyền lực và tùy tiện vi phạm pháp luật, gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng cho lợi ích Nhà nước và nhân dân.

 Chính vì vậy, sau 5 ngày nghị án, HĐXX  áp dụng khoản 3, Điều 165 và một số tình tiết cũng như nhân thân của bị cáo Đinh La Thăng để lượng hình tuyên bị cáo chịu hình phạt 13 năm tù.

Nhóm PV