Trong phần trả lời thẩm vấn, nhiều bị cáo đồng ý với tội danh bị Viện kiểm sát truy tố và thừa nhận những trình tự hành vi phạm tội nêu trong cáo trạng.
Nhận chỉ đạo từ VNS và Bộ Công thương tháo gỡ khó khăn cho ... nhà thầu
Chiều 12/4, phiên tòa xét xử vụ án “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí; Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng” xảy ra tại Công ty cổ phần Gang thép Thái Nguyên (viết tắt là TISCO) tiếp tục với phần xét hỏi.
Hội đồng xét xử đã tiến hành thẩm vấn các bị cáo tập trung xoay quanh hành vi liên quan đến điều chỉnh mức đầu tư trong thực hiện hợp đồng EPC số 01# của Dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 Công ty Gang thép Thái Nguyên.
Bị cáo Trần Trọng Mừng (nguyên Tổng Giám đốc TISCO) thừa nhận hợp đồng EPC là hợp đồng trọn gói, chủ đầu tư phải chịu trách nhiệm toàn diện về hiệu quả dự án.
    |
 |
Đại diện VKS nhấn mạnh hành vi của các bị cáo dẫn đến thất thoát đặc biệt lớn tài sản Nhà nước (ảnh chụp màn hình)
|
Bị cáo Mừng trình bày, ở dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2, Công ty Gang thép Thái Nguyên có rất nhiều hợp đồng, nhiều gói thầu, trong đó có gói thầu đã ký hợp đồng EPC số 01# với Tập đoàn Khoa học công nghệ và thương mại luyện kim Trung Quốc (MCC).
Dự án có 2 gói thầu lớn là khai thác quặng sắt (đấu thầu trong nước) và gói thầu dây chuyền luyện kim khu vực Lưu Xá.
Cựu Tổng giám đốc TISCO khai, dự án có tổng mức đầu tư hơn 3.800 tỉ đồng, có tiền dự phòng cho cả dự án. Hợp đồng EPC số 01# ký với MCC có tổng giá trị 160 triệu USD.
Khi ký hợp đồng với MCC, hợp đồng có điều khoản thưởng phạt. Bị cáo Mừng cũng trình bày khi ký xong hợp đồng, TISCO đã tạm ứng khoảng 35 triệu USD cho MCC.
Bị cáo cũng thừa nhận quá trình thực hiện hợp đồng nhà thầu có vi phạm.
Khi HĐXX hỏi, tại sao không phạt hợp đồng, thu hồi 35 triệu USD tạm ứng khi MCC vi phạm, cựu Tổng Giám đốc TISCO Trần Trọng Mừng cho biết, đơn vị đã đề ra và xem xét hết sức thận trọng thì luôn nhận được sự chỉ đạo từ VNS đến Bộ Công thương nói tìm các biện pháp.
Bị cáo Mừng khai, ngoài việc báo cáo cấp thẩm quyền, TISCO đã nghiên cứu, có báo cáo bằng văn bản gửi VNS, Bộ Công thương, có đề cập chuyện dừng hợp đồng, kiện MCC ra tòa án quốc tế, thu hồi tiền tạm ứng.
|
 |
Bị cáo Trần Trọng Mừng khai, TISCO nhận được chỉ đạo tìm biện pháp gỡ khó khăn cho nhà thầu. Ảnh: Trung Kiên
|
Để thực hiện những việc này, TISCO đã thuê một hãng luật quốc tế, hãng luật đã thay mặt chủ đầu tư trao đổi với MCC nếu hợp đồng không được thực hiện thì sẽ chấm dứt. Đồng thời, hãng luật cũng thay mặt thân chủ đốc thúc, nhắc nhở MCC phải triển khai, cải thiện tiến độ của hợp đồng đã ký.
Vị cựu Tổng Giám đốc TISCO cũng trình bày trong tờ trình gửi Bộ Công thương và VNS, TISCO cũng có yêu cầu MCC khẩn trương thực hiện một số nội dung.
Theo đó, yêu cầu MCC đẩy tiến độ của hợp đồng, khẩn trương đưa người có trách nhiệm sang điều hành dự án, hoàn chỉnh toàn bộ chi tiết còn lại, khẩn trương làm thiết bị cho gói thầu...
"Nếu những việc này được nêu mà tiến độ không được cải thiện, chủ đầu tư sẽ đề nghị dừng hợp đồng, thu hồi tiền tạm ứng, yêu cầu MCC bồi thường", bị cáo Mừng khai.
Bị cáo Mừng khai, luôn nhận được sự chỉ đạo từ VNS và Bộ Công thương để tìm biện pháp tháo gỡ khó khăn.
Về lý do chọn VINAINCON để thực hiện phần C của hợp đồng EPC, bị cáo Trần Trọng Mừng cho biết căn cứ vào sự giới thiệu của Bộ Công thương, về sự tự giới thiệu của VINAINCON.
Tuy nhiên, bị cáo Mừng thừa nhận không kiểm tra lại năng lực của VINAINCON, đồng thời cho biết bản thân chỉ giới thiệu VINAINCON còn quyết định chấp nhận hay không thuộc về trách nhiệm của nhà thầu chính là MCC.
Nhờ thầu phụ tính thêm mức đầu tư
Trong phần trả lời của mình, bị cáo Trần Văn Khâm (nguyên Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Tổng Giám đốc TISCO) đồng ý với tội danh bị Viện kiểm sát truy tố và thừa nhận những trình tự hành vi phạm tội nêu trong cáo trạng.
Cũng như bị cáo Trần Trọng Mừng, bị cáo Khâm biết về nguyên tắc EPC là hợp đồng trọn gói không điều chỉnh giá trong suốt quá trình thực hiện.
Bị cáo Khâm cho rằng, TISCO không có chuyên môn tính thêm mức đầu tư của phần C trong hợp đồng nên TISCO đã “nhờ” VINAINCON tính và bảng tính đó đã được gửi cho VNS, trong đó dự kiến tăng thêm 15,57 triệu USD.
Về hành vi ký phụ lục điều chỉnh lần thứ tư của hợp đồng EPC số 01# với MCC, bị cáo Khâm cho rằng đó là quá trình dài, đã qua rất nhiều thời gian đàm phán.
|
 |
Các bị cáo tại phiên xét xử.
|
Bị cáo cũng căn cứ văn bản số 1075 ngày 17/8/2009 của VNS gửi TISCO với 4 nội dung: thông báo ý kiến của Thủ tướng Chính phủ tới MCC và các bên liên quan; khẩn trương hoàn thiện nội dung phụ lục EPC đảm bảo các yếu tố pháp lý và đồng thuận của nhà tài trợ vốn; đôn đốc, phối hợp với nhà thầu chính MCC và nhà thầu phụ VINAINCON nhanh chóng hoàn thiện nội dung hợp đồng nhà thầu phụ C trên nguyên tắc MCC chịu trách nhiệm quản lý toàn bộ hợp đồng theo phương thức EPC; khẩn trương trình Hội đồng quản trị VNS phê duyệt điều chỉnh tổng mức đầu tư và kế hoạch đấu thầu điều chỉnh của dự án làm căn cứ thực hiện hợp đồng.
Giải thích về việc ký các văn bản đồng ý tách phần C ra khỏi hợp đồng EPC, bị cáo Khâm cho rằng, khi bị cáo đảm nhận chức vụ Tổng Giám đốc TISCO thì những khó khăn của hợp đồng đã cơ bản được giải quyết, giữa các bên đã có sự thống nhất trong các lần đàm phán trước đó.
Bị cáo Khâm cũng thừa nhận do đã có văn bản giới thiệu và biên bản của tổ chuyên gia nên đã không kiểm tra năng lực của VINAINCON.
Trả lời các câu hỏi của Hội đồng xét xử, các bị cáo Ngô Sỹ Hán (nguyên Phó Tổng giám đốc TISCO kiêm Trưởng Ban quản lý dự án), Đặng Văn Tập (nguyên Phó Giám đốc thường trực Ban Quản lý dự án) và một số bị cáo khác đều thừa nhận tội danh và nội dung cáo trạng truy tố đối với các bị cáo.
Các bị cáo đều biết hợp đồng EPC là hợp đồng trọn gói, không được thay đổi giá. Tuy nhiên, các bị cáo cũng mong muốn Hội đồng xét xử xem xét đến hoàn cảnh thực hiện hành vi phạm tội, những khó khăn thực hiện hợp đồng vào thời điểm đó, trong khi bản thân các bị cáo đều cố gắng, nỗ lực để sớm hoàn thiện dự án...
Ngày mai (13/4), phiên tòa tiếp tục phần xét hỏi.