Những hành vi dẫn đến hàng nghìn tỷ đồng ngân sách... thất thoát
Theo quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can của Bộ Công an, thì dàn lãnh đạo của Tổng Công ty gang thép Việt Nam và lãnh đạo Tổng Cty Gang thép Thái Nguyên (TISCO) đã có nhiều hành vi sai phạm trong quá trình thực hiện Dự án trên, gây thiệt hại nghiêm trọng ngân sách nhà nước.
Trao đổi với phóng viên báo Bảo vệ pháp luật, đại diện Vụ Thực hành quyền công tố và kiểm sát điều tra án tham nhũng (Vụ 5), VKSND tối cao cho biết: Theo Quyết định khời tố vụ án, khởi tố bị can được VKSNDTC phê chuẩn, thì nhóm 5 bị can trên đã có nhiều hành vi sai phạm trong quá trình thực hiện Dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 Nhà máy gang thép Thái Nguyên.
Cụ thể gồm các hành vi: Ký văn bản trái pháp luật trong việc điều chỉnh chi phí phần lắp đặt nhà máy; Chọn nhà thầu không đủ năng lực; Thanh toán 1 số hạng mục trái quy định của Hợp đồng EPC; Điều chỉnh tăng tổng mức đầu tư, làm chậm tiến độ Dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 Cty Gang thép Thái Nguyên, gây thiệt hại nghiêm trọng cho Nhà nước.
Ngày 20/4/2019, VKSND tối cao và Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an (C03) đã tiến hành tống đạt các quyết định khởi tố bị can, lệnh bắt bị can để tạm giam và Lệnh khám xét người, nơi ở, nơi làm việc của 5 đối tượng, là những lãnh đạo của Tổng Công ty gang thép Việt Nam và lãnh đạo TISCO.
    |
 |
| Hình ảnh xuống cấp của Dự án |
Trong đó 2 bị can nguyên là lãnh đạo Tổng Công ty Thép Việt Nam bị khởi tố về tội “Vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng” gồm: Mai Văn Tinh (nguyên Chủ tịch HĐQT); bị can Đậu Văn Hùng, (nguyên Tổng Giám đốc)
Ba bị an nguyên lãnh đạo TISCO bị khởi tố về 2 tội “Vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng” và “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí”, gồm: bị can Trần Trọng Mừng (nguyên Tổng Giám đốc); bị can Trần Văn Khâm (nguyên Chủ tịch HĐQT, Tổng Giám đốc); bị can Ngô Sỹ Hán (nguyên Phó TGĐ, Trưởng ban Quản lý Dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2)
Cũng theo vị đại diện VKS, hiện, VKSND tối cao đang phối hợp cùng Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an tập trung lực lượng, tiến hành điều tra mở rộng vụ án và xác minh thu hồi tài sản bị thiệt hại.
Tuy trách nhiệm các Bộ, ngành và cá nhân
Dự án cải tạo mở rộng sản xuất giai đoạn 2 - Công ty Gang thép Thái Nguyên (Dự án) được Thủ tướng phê duyệt chủ trương đầu tư (Văn bản số 342/TTg-CN ngày 5-4-2005); giao Tổng Công ty Thép Việt Nam (VNS) tổ chức thẩm định, xem xét phê duyệt; Công ty Gang thép Thái Nguyên (TISCO) là Chủ đầu tư, có tổng mức đầu tư 3.843 tỷ đồng với mục tiêu đầu tư dây chuyền công nghệ sản xuất luyện kim (bao gồm khai thác, chế biến quặng sắt), nhằm tạo ra năng lực sản xuất 500.000 tấn phôi thép/năm.
Dự án có 2 gói thầu chính là mỏ sắt Tiến Bộ với tổng giá trị hơn 442 tỉ đồng và gói thầu tổng EPC số 1 dây chuyền công nghệ luyện kim khu vực Lưu Xá với tổng giá trị hơn 2.300 tỉ đồng. Ngoài ra, dự án còn phải thực hiện 22 gói thầu khác. Tháng 7-2007, hợp đồng số 1 được ký kết giữa bên giao thầu là TISCO với bên nhận thầu EPC là Công ty Tập đoàn Xây lắp luyện kim Trung Quốc (MCC).
Thanh tra Chính phủ đã có kết luận thanh tra Dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 của Tisco. Đây là 1 trong số 12 dự án thua lỗ, kém hiệu quả thuộc Bộ Công Thương.
|
 |
| Sai phạm của Dự án liên quan tới nhiều cá nhân, Bộ, ngành |
Tính đến thời điểm thanh tra, tổng giá trị Tisco đã thanh toán cho dự án là 4.421 tỷ đồng, trong đó dư nợ gốc, lãi ngân hàng là 3.896 tỷ đồng. Tập đoàn Luyện kim Trung Quốc (MCC) là nhà thầu chính cho dự án này đã được thanh toán 92% giá trị hợp đồng nhưng các hạng mục của gói thầu EPC đều chưa hoàn thành, đến năm 2013 thì nhà thầu dừng thi công.
Tisco đã thanh toán cho MCC tiền thuế, chi phí xếp dỡ, bảo quản thiết bị vượt giá trị hợp đồng trong khi MCC chưa chuyển đủ thiết bị, cung cấp nhiều máy móc thiết bị sai khác về xuất xứ, thông số kỹ thuật, không phù hợp với quy chuẩn Việt Nam. Hiện một số thiết bị đã rỉ sét, hư hỏng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến tiến độ, chất lượng dự án, thiệt hại vốn đầu tư.
Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ Công an khẩn trương điều tra những vi phạm có dấu hiệu hình sự.
Cụ thể, theo kết luận, những vi phạm của Tisco tại dự án có dấu hiệu cố ý làm trái các quy định của pháp luật, buông lỏng quản lý, gây thất thoát vốn đầu tư.
Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ giao Văn phòng Chính phủ theo thẩm quyền kiểm điểm, xử lý trách nhiệm đối với đơn vị, cá nhân thuộc văn phòng Chính phủ có khuyến điểm, sai phạm.
Giao Bộ Công Thương theo thẩm quyền chỉ đạo, kiểm điểm xử lý trách nhiệm đối với tổ chức, cá nhân thuộc Bộ, Tổng công ty Thép Việt Nam (VNS), Vinaincon có khuyết điểm, sai phạm.
Đồng thời, kiến nghị Thủ tướng Chính phủ giao Văn phòng Chính phủ, Bộ Công Thương, Bộ Xây dựng, Bộ Tài chính theo thẩm quyền chỉ đạo, kiểm điểm xử lý trách nhiệm đối với tổ chức, cá nhân có liên quan thuộc thẩm quyền được nêu tại Kết luận thanh tra.
Thanh tra Chính phủ cũng yêu cầu VNS, TISCO, VINAINCON, Công ty Cổ phần tư vấn đầu tư mỏ và Công nghiệp TKV, Công ty Cổ phần Tư vấn Xây dựng Nông nghiệp và PTNT Thái Nguyên theo thẩm quyền tổ chức kiểm điểm, xử lý đối với tổ chức, cá nhân có khuyết điểm, sai phạm nêu tại Kết luận thanh tra.