Tại phiên tòa xét xử sơ thẩm 2 cựu Bộ trưởng và 36 bị cáo trong vụ Việt Á, trong bản luận tội các bị cáo, đại diện VKS đã chỉ rõ vai trò của từng bị cáo trong vụ án.

leftcenterrightdel
 Đại diện VKS thực hành quyền công tố và kiểm sát xét xử tại phiên tòa chỉ rõ vai trò của từng bị cáo trong vụ án.

Theo đó, lợi dụng chủ trương của Nhà nước về việc giao các đơn vị chủ động nghiên cứu chế tạo sinh phẩm phục vụ công tác phòng, chống dịch, Phan Quốc Việt (Tổng giám đốc Công ty cổ phần Công nghệ Việt Á) đã thông đồng, cấu kết với Trịnh Thanh Hùng để Hùng tác động Chu Ngọc Anh, Phạm Công Tạc quyết định cho Công ty Việt Á được phối hợp thực hiện Đề tài nghiên cứu chế tạo Test xét nghiệm trái pháp luật.

Với mục đích được sản xuất, bán Test xét nghiệm thu lời bất chính, Việt đã tiếp tục cấu kết với Trịnh Thanh Hùng, Nguyễn Thanh Long, Nguyễn Huỳnh, Nguyễn Văn Trịnh và các bị can khác thực hiện nhiều hành vi sai phạm, giúp Công ty Việt Á được kiểm định Test xét nghiệm; được nghiệm thu giai đoạn 1 của Đề tài để lập hồ sơ gửi Bộ Y tế cấp số đăng ký lưu hành tạm thời, chính thức, biến Test xét nghiệm từ sản phẩm thuộc sở hữu của Nhà nước thành sản phẩm thuộc sở hữu của Công ty Việt Á.

leftcenterrightdel
Phan Quốc Việt được xác định với vai trò chủ mưu, đã thông đồng câu kết với các bị cáo khác, tổ chức thực hiện chuỗi hành vi sai phạm; xâm phạm hoạt động đúng đắn của cơ quan, tổ chức, làm cho một bộ phận cán bộ, công chức bị thoái hoá biến chất; làm suy giảm niềm tin của Nhân dân đối với Đảng, Nhà nước.

Để thuận lợi cho việc bán sản phẩm Test xét nghiệm trên cả nước, Việt cấu kết với các bị can thuộc Bộ KH&CN để được đề nghị tặng Bằng khen đánh bóng hình ảnh, thương hiệu cho Test xét nghiệm; cấu kết với các bị can thuộc Bộ Y tế để được hiệp thương theo giá đã được nâng khống, chậm kiểm tra giá hiệp thương để tạo mặt bằng giá Test xét nghiệm; giới thiệu với các Lãnh đạo tỉnh, thành phố để bán thương mại Test xét nghiệm thu lời bất chính. Để được các đồng phạm can thiệp, giúp đỡ như nêu trên, Phan Quốc Việt đã thỏa thuận ăn chia, đưa tiền hối lộ, tiền cảm ơn nhiều lần, với tổng số tiền 3,45 triệu USD và 4 tỷ đồng. 

leftcenterrightdel
VKS chỉ rõ, Chu Ngọc Anh là Bộ trưởng Bộ KH&CN là đại diện chủ sở hữu Nhà nước kết quả nghiên cứu Đề tài nghiên cứu khoa học cấp Quốc gia theo quy định; Phạm Công Tạc là Thứ trưởng Bộ KH&CN được giao trực tiếp theo dõi, quản lý, tổ chức thực hiện Đề tài nghiên cứu Test xét nghiệm. Cả hai đều biết rõ Đề tài thuộc quyền sở hữu Nhà nước nhưng khi Trịnh Thanh Hùng tham mưu, Chu Ngọc Anh vẫn ký các Quyết định giao Công ty Việt Á là đơn vị phối hợp nghiên cứu Đề tài;

Phạm Công Tạc, không thực hiện đúng trách nhiệm quản lý Nhà nước đối với Đề tài, đã ký Quyết định thành lập Hội đồng nghiệm thu giai đoạn 1 Đề tài trái quy định để Công ty Việt Á sử dụng biên bản nghiệm thu, lập hồ sơ đăng ký và được Bộ Y tế cấp số đăng ký lưu hành Test xét nghiệm trái quy định của pháp luật, để Công ty Việt Á sản xuất, tiêu thụ, thu lời bất chính.

leftcenterrightdel
VKS chỉ rõ, với cương vị là Bộ trưởng Bộ Y tế, là người đứng đầu ngành Y tế, trong khi dịch bệnh đang bùng phát, Chính phủ, nhân dân đang gồng mình chống dịch thì Nguyễn Thanh Long đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn để can thiệp, chỉ đạo tới các cá nhân, cơ quan có thẩm quyền giúp Công ty Việt Á xuyên suốt từ quá trình cấp số đăng ký lưu hành tạm thời, chính thức cho Test xét nghiệm trái quy định của pháp luật, biến Test xét nghiệm từ sản phẩm thuộc sở hữu Nhà nước thành sở hữu của Công ty Việt Á; hiệp thương giá, thanh toán 200.000 Test xét nghiệm theo giá đã được Công ty Việt Á nâng khống, công khai giá để tạo mặt bằng giá Test xét nghiệm, kiểm tra giá hiệp thương và giới thiệu với các Lãnh đạo tỉnh, thành phố để bán thương mại Test xét nghiệm COVID-19 giúp Công ty Việt Á thu lời bất chính.
leftcenterrightdel
VKS chỉ rõ, với cương vị là Bí thư Tỉnh ủy Hải Dương, Phạm Xuân Thăng đã vì động cơ vụ lợi, động cơ cá nhân, lợi dụng chức vụ, quyền hạn ra chủ trương và chỉ đạo trái pháp luật đến các cơ quan, cá nhân có thẩm quyền để giúp cho Công ty Việt Á được độc quyền cung cấp Test xét nghiệm, sau đó mở rộng phạm vi, tăng công suất xét nghiệm để tiêu thụ được nhiều Test xét nghiệm và vật tư, sinh phẩm y tế khác trên địa bàn tỉnh Hải Dương, tạo điều kiện cho Công ty Việt Á thu lời bất chính, gây thiệt hại ngân sách Nhà nước 73,8 tỷ đồng.
leftcenterrightdel
VKS chỉ rõ, với cương vị là Vụ trưởng Vụ trang thiết bị và công trình y tế, Bộ Y tế, Nguyễn Minh Tuấn biết rõ Test xét nghiệm COVID-19 là sản phẩm thuộc sở hữu Nhà nước, Công ty Việt Á không phải là đối tượng được cấp số đăng ký nhưng do được Việt trực tiếp đặt vấn đề nên Nguyễn Minh Tuấn đã thực hiện tham mưu, trình ký Quyết định cấp số đăng ký lưu hành tạm thời, chính thức cho Test xét nghiệm của Công ty Việt Á trái quy định của pháp luật, biến Test xét nghiệm từ sản phẩm thuộc sở hữu Nhà nước thành sở hữu của Công ty Việt Á, là điều kiện tiên quyết để Công ty Việt Á sản xuất, bán thương mại trái phép, thu lời bất chính. Đồng thời, Tuấn cùng Nguyễn Nam Liên ký biên bản hiệp thương để Công ty Việt Á thiết lập mặt bằng giá đã được nâng khống, bán thương mại trái phép.
leftcenterrightdel
VKS chỉ rõ, với cương vị là Vụ trưởng Vụ Kế hoạch - Tài chính, Bộ Y tế, là đầu mối cao nhất về quản lý giá trang thiết bị, sinh phẩm y tế, Nguyễn Nam Liên đã thực hiện chỉ đạo của Nguyễn Thanh Long, đồng ý giá Hiệp thương Test xét nghiệm không có căn cứ, trái quy định của pháp luật để Công ty Việt Á thiết lập mặt bằng giá đã được nâng khống, bán thương mại trái phép.
Khi kiểm tra giá Hiệp thương, phát hiện có sai phạm về nguyên, vật liệu sản xuất, có thành viên đề nghị Bộ Y tế thu hồi số đăng ký Test xét nghiệm của Công ty Việt Á nhưng Nguyễn Nam Liên cố ý không tham mưu, đề xuất biện pháp xử lý; tiếp tục công bố giá Test xét nghiệm của Công ty Việt Á theo giá đã bị nâng khống lên  Cổng thông tin điện tử Bộ Y tế, tiếp tục tạo mặt bằng giá để Công ty Việt Á bán cho các đơn vị, địa phương.
leftcenterrightdel
VKS chỉ rõ, với cương vị là Phó Vụ trưởng Vụ KH&CN các ngành kinh tế kỹ thuật, Bộ KH&CN, Trịnh Thanh Hùng đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn được giao, thỏa thuận và nhận tiền của Phan Quốc Việt nên Hùng đã cấu kết, thông đồng với Việt và các bị can khác để thực hiện một chuỗi hành vi sai phạm, để Công ty Việt Á được tham gia phối hợp nghiên cứu Đề tài với mục đích sử dụng kết quả Đề tài để sản xuất, bán thương mại Test xét nghiệm, thỏa thuận về việc chia % doanh thu của Công ty Việt Á từ việc tiêu thụ Test xét nghiệm trái quy định của pháp luật.
leftcenterrightdel
VKS chỉ rõ, với cương vị là Trợ lý Phó Thủ tướng Chính phủ, Nguyễn Văn Trịnh vì động cơ vụ lợi và động cơ cá nhân, đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn để can thiệp, tác động trái pháp luật đến các cơ quan, cá nhân có thẩm quyền để giúp Phan Quốc Việt xuyên suốt trong toàn bộ quá trình Việt thông đồng với các bị can thuộc Bộ KH & CN, Bộ Y tế để biến Test xét nghiệm từ sản phẩm nghiên cứu thuộc sở hữu Nhà nước thành sản phẩm thương mại thuộc sở hữu của Công ty Việt Á, giúp Công ty Việt Á sản xuất, bán thương mại với giá được nâng khống trên phạm vi cả nước.
leftcenterrightdel
VKS chỉ rõ, với cương vị là Giám đốc Sở Y tế tỉnh Hải Dương, thực hiện chỉ đạo của Phạm Xuân Thăng, Phạm Mạnh Cường đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn để ký các Kế hoạch giúp Công ty Việt Á được tham gia xét nghiệm tại Hải Dương; ký các văn bản, quyết định, báo cáo để CDC Hải Dương hợp thức hồ sơ chỉ định thầu rút gọn, thanh toán cho số Test xét nghiệm đã ứng trước theo giá do Công ty Việt Á đưa ra, trái quy định của pháp luật, gây thiệt hại ngân sách Nhà nước 73.855.284.864 đồng. Quá trình ký hợp thức các thủ tục, Cường được Phạm Duy Tuyến đưa cảm ơn tổng cộng 7 tỷ đồng. đủ căn cứ khẳng định hành vi của Phạm Mạnh Cường phạm vào tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ” quy định tại khoản 3 Điều 356 Bộ luật Hình sự với vai trò thực hành.
leftcenterrightdel
Thực hiện chỉ đạo của Nguyễn Thanh Long, Nguyễn Huỳnh đã cấu kết, thông đồng với Phan Quốc Việt để làm đầu mối liên lạc, trao đổi thông tin giữa Phan Quốc Việt và Nguyễn Thanh Long trong việc giúp Công ty Việt Á được cấp số đăng ký lưu hành, phân bổ, thanh toán tiền Test xét nghiệm, sản xuất và tiêu thụ Test xét nghiệm; tác động Nguyễn Văn Trịnh nhờ chỉnh sửa văn bản số 465 ngày 4/2/2020 của Bộ Y tế theo hướng có lợi cho Công ty Việt Á; liên hệ, giới thiệu Lãnh đạo Viện vệ sinh dịch tễ Trung ương để Việt kiểm định Test xét nghiệm; tác động Nguyễn Minh Tuấn và người có thẩm quyền để trình cấp số đăng ký lưu hành cho Test xét nghiệm của Công ty Việt Á trái quy định của pháp luật và giới thiệu các tỉnh để phân phối, tiêu thụ Test xét nghiệm trái quy định của pháp luật.
leftcenterrightdel
 VKS chỉ rõ, với cương vị là Giám đốc CDC Bắc Giang, Lâm Văn Tuấn thông đồng với các lãnh đạo, nhân viên Công ty Việt Á và các đơn vị thẩm định giá hoàn thiện hồ sơ đấu thầu, lấy báo giá, hoàn thiện thủ tục ban hành Chứng thư thẩm định giá, ký hợp đồng, thanh toán số Test xét nghiệm CDC đã ứng, sử dụng trước, giúp Công ty Việt Á trúng thầu và được theo đơn giá do Công ty Việt Á đưa ra, trái quy định của pháp luật, gây thiệt hại cho ngân sách Nhà nước số tiền đặc biệt lớn, hơn 99,4 tỷ đồng.
leftcenterrightdel
 VKS chỉ rõ, với cương vị là Giám đốc CDC Hải Dương, Phạm Duy Tuyến đã lợi dụng chủ trương cho Công ty Việt Á được độc quyền cung cấp Test xét nghiệm tại tỉnh Hải Dương, thỏa thuận thông đồng với Phan Quốc Việt về việc hợp thức thủ tục hồ sơ cho Công ty Việt Á trúng thầu và doanh nghiệp này sẽ chi cho Tuyến 20%-25% giá trị hợp đồng; Tuyến chỉ đạo các nhân viên dưới quyền phối hợp với nhân viên Công ty Việt Á ứng hàng trước, hợp thức thủ tục, thông đồng ban hành Chứng thư thẩm định giá, ký hợp đồng, thanh quyết toán theo đơn giá do Công ty Việt Á đưa ra trái quy định của pháp luật, gây thiệt hại hơn 73,8 tỷ đồng.

Hồng Nguyên - Vũ Phương