Sai phạm tại GPBank: Lắt léo hợp đồng tín dụng và món lại quả… khủng

Những thỏa thuận ngầm 

VKSND tối cao vừa ban hành cáo trạng vụ án “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”; “Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng” xảy ra tại Công ty cổ phần Phát triển điện lực Sài Gòn, Công ty cổ phần M&C; Ngân hàng Thương mại TNHH MTV Dầu khí Toàn cầu (GPBank).

Theo nội dung cáo trạng, Công ty Sài Gòn One được thành lập để thực hiện Dự án Cao ốc Sài Gòn M&C. Mặc dù Dự án này chưa thực hiện nghĩa vụ tài chính, nộp tiền sử dụng đất, các căn hộ chưa được phép mua bán, chuyển nhượng, Phùng Ngọc Khánh không thông qua HĐQT Công ty Sài Gòn One ký hợp đồng phân chia sản phẩm sàn căn hộ hình thành từ Dự án và chuyển giao quyền chuyển nhượng/bán sản phẩm sàn căn hộ của Công ty Sài Gòn One cho Công ty M&C. 

Các bị can bị khởi tố (từ trái qua phải): Đoàn Văn An, Tạ Bá Long, Phạm Quyết Thắng, Đỗ Trung Thành và Phùng Ngọc Khánh.

Phùng Ngọc Khánh biết Nguyễn Trọng Hiếu, Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc Công ty Điện lực Sài Gòn có nhiều mối quan hệ với các tổ chức tín dụng nên đã gặp và nhờ Hiếu sử dụng các căn hộ tại Dự án Cao ốc Sài Gòn M&C để thế chấp vay vốn ngân hàng 300 tỉ đồng và hứa chi cho Hiếu 15%- 20% giá trị khoản vay. Sau đó, Hiếu đã gặp lãnh đạo GPBank là Tạ Bá Long, Đoàn Văn An, Phạm Quyết Thắng đề nghị cho Công ty M&C của Khánh vay 300 tỉ đồng của GPBank. Tại các cuộc gặp gỡ, lãnh đạo GPBank đồng ý cho Công ty M&C của Khánh vay tiền, kèm điều kiện phải chi ngoài 10% trên tổng số tiền được vay cho lãnh đạo GPBank. 

Sau khi kiểm tra hồ sơ, lãnh đạo GPBank nhận thấy, Dự án cao ốc Sài Gòn M&C đã thế chấp và vay vốn tại nhiều ngân hàng khác nên không đủ điều kiện để vay vốn. Vì vậy, Hiếu và Khánh đã gặp lại lãnh đạo của GPBank đề nghị phương án, Cty M&C sẽ làm thủ tục bán 6 căn hộ của Dự án cao ốc Sài Gòn M&C cho Công ty Điện lực Sài Gòn, sau đó Công ty Điện lực Sài Gòn sẽ làm hồ sơ vay vốn GPBank để thanh toán mua các căn hộ của Công ty M&C.

Bên cạnh đó, Phùng Ngọc Khánh với vai trò là thành viên HĐQT, cổ đông lớn nhất của Công ty Khải Minh, ký biên bản thống nhất sử dụng 40.000 cổ phần (tự định giá 80 tỉ đồng) trong tổng số 215.000 cổ phần của Khánh tại Công ty Khải Minh (tự định giá là 430 tỉ đồng) đầu tư tại Công ty M&C bổ sung làm tài sản bảo đảm cho khoản vay của Công ty Điện lực Sài Gòn tại GPBank. 

Ngày 23/9/2011, tại trụ sở GPBank Chi nhánh TP HCM, Lương Hồng Thái, Phó Giám đốc chi nhánh và Kim Văn Bộ, Phó Giám đốc Công ty Điện lực Sài Gòn nhận uỷ quyền đại diện ký Hợp đồng tín dụng về việc GPBank cho Công ty Điện lực Sài Gòn vay 305 tỉ đồng. Sau khi nhận được tiền, Kim Văn Bộ đã ký 2 Ủy nhiệm chi chuyển toàn bộ số tiền 305 tỉ đồng đến tài khoản của Công ty M&C. Số tiền này được Phùng Ngọc Khánh sử dụng vào các mục đích khác nhau. 

Và món lại quả… khủng

Sau khi GPBank giải ngân cho Công ty Điện lực Sài Gòn 305 tỉ đồng, ngày 26/9/2011, Nguyễn Trọng Hiếu và Kim Văn Bộ đến Phòng giao dịch Trung tâm, Hội sở của GPBank tại Hà Nội để rút 30 tỉ đồng (tiền chi % cho lãnh đạo    GPBank). Tại đây, Đoàn Văn An đã giao nhiệm vụ cho Nguyễn Ngọc Nam, nhân viên Văn phòng Tổng Giám đốc đứng ra nhận tiền cho lãnh đạo. Tại đây, Nam hướng dẫn Hiếu, Bộ ký các chứng từ rút tiền và giao lại cho Nam tổng số tiền là 30 tỉ đồng. Nam rút 200 triệu đồng (số tiền Nam được cho), còn lại 29,8 tỉ đồng Nam chi theo chỉ đạo của Đoàn Văn An.

Theo đó, Nam dùng các tài khoản ảo, mượn chứng minh thư nộp tiền vào tài khoản của những người đứng tên giúp An số tiền 14,3 tỉ đồng. Tiếp đó, An “bịa” ra tên người nộp tiền để chuyển số tiền 4 tỉ đồng được hưởng cho người quen của Đỗ Trung Thành. Nam gửi tiền vào tài khoản “ảo” số tiền 3 tỉ đồng, sau đó chuyển cho người thân của Phạm Quyết Thắng. Tiếp đó, Nam sử dụng tên của Tạ Thu Thủy (con gái Tạ Bá Long) gửi tiền vào tài khoản của Long và vợ Long tổng số tiền 6 tỉ đồng. Số tiền còn lại 509,9 triệu đồng, Nam rút tiền mặt tại quầy giao dịch. Hiện, các bị cáo đã nộp lại 25 tỉ đồng khắc phục hậu quả. 

Dự án Cao ốc Sài Gòn M&C hiện chưa hoàn thiện.

Tiếp đó, Phùng Ngọc Khánh chỉ đạo cấp dưới chuyển cho Nguyễn Trọng Hiếu 101 tỉ đồng để chi trả lãi cho khoản vay, và để Hiếu chi tiêu cá nhân, chi cho những việc mà Khánh nhờ Hiếu. Số tiền còn lại, Khánh dùng 81,4 tỉ đồng để thanh toán cho khoản mua cổ phần Công ty cổ phần Đầu tư Liên Phát do Công ty Khải Minh sở hữu, trả tiếp khoản tiền lãi vay cho Công ty Điện lực Sài Gòn, còn lại 100 tỉ đồng Khánh sử dụng cho các việc của Công ty M&C và cá nhân. 

Sau khi giải ngân 305 tỉ đồng, Lê Ngọc Thắng không kiểm tra thực tế sau cho vay theo quy định. Theo đó, Thắng lập và ký biên bản kiểm tra sau cho vay theo kỳ kiểm tra lần 1 với Kim Văn Bộ, việc kiểm tra này chỉ mang tính hình thức, không kết luận rõ ràng về tình hình sử dụng vốn theo quy định. Tiếp đó, Tạ Bá Long cùng đồng phạm đã ký phê duyệt việc gia hạn thời hạn trả nợ gốc và giảm lãi suất, giảm toàn bộ lãi phạt. Tuy nhiên, sau đó Công ty Điện lực Sài Gòn không trả lãi và quá thời gian trả nợ vẫn không trả được tiền gốc. 

Sau khi Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an khởi tố vụ án, điều tra xác minh dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự trong việc GPBank cho Công ty Điện lực Sài Gòn vay 305 tỉ đồng, tại kết luận định giá tài sản của Hội đồng định giá tài sản trong Tố tụng hình sự TP HCM kết luận Công ty M&C không có quyền sở hữu tại 6 căn hộ thuộc Dự án Cao ốc Sài Gòn M&C;

Về 255.000 cổ phần Công ty M&C do Phùng Ngọc Khánh và Công ty Khải Minh là chủ sở hữu có giá trị 14,2 tỉ đồng năm 2011, tính đến năm 2018, do Công ty M&C không còn hoạt động, không lập báo cáo tài chính, không thực hiện kê khai thuế, đã bị cưỡng chế thu hồi hóa đơn GTGT, không có giá trị tài sản thực tế nên Hội đồng không thể thực hiện định giá doanh nghiệp và cổ phần. GPBank xác định số tiền thiệt hại tính đến ngày 25/8/2020 là 961,4 tỉ đồng, trong đó số nợ gốc là 305 tỉ đồng.  

Gây thiệt hại hơn 960 tỉ đồng

Theo nội dung cáo trạng, từ tháng 8/2011 đến tháng 9/2011, Phùng Ngọc Khánh đã bàn bạc, thống nhất với Kim Văn Bộ (Phó Giám đốc Công ty Điện lực Sài Gòn) lập khống Hợp đồng mua bán 6 căn hộ Dự án cao ốc Sài Gòn M&C giữa Công ty M&C và Công ty Điện lực Sài Gòn trị giá 477 tỉ đồng. Tiếp đó, Khánh nâng khống 255.000 cổ phần của Công ty M&C có giá trị thực theo kết luận định giá của Hội đồng định giá 14,2 tỉ đồng lên 510 tỉ đồng, để dùng làm tài sản thế chấp, bảo đảm cho Công ty Điện lực Sài Gòn vay 305 tỉ đồng của GPBank, sau đó chiếm đoạt 290,7 tỉ đồng. Đến nay, không thể xác định trị giá cổ phần Công ty M&C nên về trách nhiệm dân sự, các bị can phải liên đới chịu trách nhiệm theo yêu cầu của GPBank là 961,4 tỉ đồng, bao gồm nợ gốc 305 tỉ đồng, nợ lãi 656,4 tỉ đồng. Hành vi của Phùng Ngọc Khánh, Nguyễn Trọng Hiếu và Kim Văn Bộ phạm tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản, quy định tại điểm a khoản 4 Điều 174 Bộ luật Hình sự 2015.

Trong quá trình thẩm định và quyết định cho vay, các bị can: Tạ Bá Long, Đoàn Văn An, Phạm Quyết Thắng, Đỗ Trung Thành, Nguyễn Văn Thành, Nguyễn Thuỳ Dương, Lương Hồng Thái, Nguyễn Toàn Thắng, Nguyễn Thanh Tuấn và Lê Ngọc Thắng, là lãnh đạo, nhân viên Hội sở GPBank và Chi nhánh GPBank TPHCM đã không thực hiện đúng việc kiểm tra, thẩm định mục đích sử dụng vốn, khả năng tài chính đảm bảo trả nợ, vi phạm quy định về xem xét, quyết định cho vay; vi phạm quy định về thẩm định và quyết định cho vay, nhận tài sản thế chấp là 6 căn hộ Dự án Cao ốc Sài Gòn M&C của bên thứ ba trong khi tài sản này không thuộc quyền sở hữu của bên thứ ba.

Khi thẩm định giá, các bị can nguyên là nhân viên và lãnh đạo GPBank đã nâng khống giá trị tài sản bảo đảm là 255.000 cổ phần của Công ty M&C có giá trị thực theo kết luận định giá của Hội đồng định giá là 14,2 tỉ đồng lên thành 728,7 tỉ đồng để cấp tín dụng cho vay trái pháp luật 305 tỉ đồng cho Công ty Điện lực Sài Gòn. Hành vi của Tạ Bá Long và các đồng phạm đã gây thiệt hại 961,4 tỉ đồng của GPBank, phạm vào tội “Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng”, quy định tại khoản 4 Điều 206 Bộ Luật Hình sự 2015.