"Không có chuyện phía người dân và doanh nghiệp luôn thua kiện"

Chính quyền TP Đà Nẵng thua kiện doanh nghiệp

Mới đây, sau 2 ngày xét xử sơ thẩm vụ kiện hành chính giữa Công ty cổ phần Vipico (Vipico) và UBND TP Đà Nẵng, TAND TP Đà Nẵng đã tuyên án sơ thẩm chấp nhận yêu cầu khởi kiện của doanh nghiệp đối với TP Đà Nẵng. Theo đó, ngày 27/6/2017, Vipico được Trung tâm Dịch vụ bán đấu giá tài sản TP Đà Nẵng công nhận đơn vị trúng đấu giá với mức giá cao nhất đối với Khu đất A20 với diện tích 11.487 m2 và giá trúng đấu giá 56.800.000đ/1 m2.

TAND TP Đà Nẵng tuyên án sơ thẩm chấp nhận yêu cầu nội dung khởi kiện của doanh nghiệp đối với UBND TP Đà Nẵng

Theo các quyết định Vipico phải nộp số tiền 652 tỉ đồng vào ngân sách nhà nước, chia làm 2 đợt, mỗi đợt 50%, kết thúc nộp đợt 2 vào 9/12/2017. Ngày 20/10/2017, Vipico thanh toán đợt 1 số tiền 326,7 tỉ đồng. Đợt 2, Vipico nộp chậm 52 ngày so với thông báo của cơ quan thuế số tiền 326,4 tỉ đồng và đóng tiền phạt nộp chậm vào ngân sách.

Tuy nhiên, ngày 16/11/2018, UBND TP Đà Nẵng bất ngờ ban hành Quyết định số 5443 hủy Quyết định 4105 ngày 28/7/2017 về công nhận kết quả đấu giá quyền sử dụng đất đối với khu đất mà Vipico đã trúng đấu giá. Lý do được UBND TP Đà nẵng đưa ra là Vipico không thực hiện đúng cam kết tại phiếu đăng ký tham gia đấu giá, phương án đấu giá và quy chế tổ chức cuộc đấu giá. UBND TP Đà Nẵng cũng đồng thời quyết định thu tiền cọc nộp vào ngân sách nhà nước thành phố theo quy định.

Không chấp nhận quyết định của UBND TP Đà Nẵng, ngày 28/11/2018, Vipico đã có đơn khởi kiện UBND TP Đà Nẵng lên TAND TP Đà Nẵng, yêu cầu hủy toàn bộ Quyết định số 5443 về việc hủy Quyết định số 4105 của UBND TP Đà Nẵng công nhận kết quả đấu giá quyền sử dụng đất đối với Khu đất A20 mặt tiền đường Võ Văn Kiệt.

Vụ án hành chính giữa Vipico và UBND TP Đà Nẵng được TAND cùng cấp đưa ra xét xử từ ngày 24 đến 26/9/2019. Ngày 26/9/2019 TAND TP Đà Nẵng tuyên án sơ thẩm chấp nhận yêu cầu khởi kiện của Vipico, tuyên hủy toàn bộ quyết định hành chính trái pháp luật số 5443 về việc hủy quyết định 4105 ngày 28/7/2017 của UBND TP, công nhận kết quả đấu giá quyền sử dụng đất đối với khu đất A20 mặt tiền đường Võ Văn Kiệt cho Vipico.

Khu đất A20 mà Vipico đã trúng đấu giá

Ngoài vụ Vipico khởi kiện, UBND TP Đà Nẵng cũng đang bị 2 doanh nghiệp khác kiện cùng lúc. Theo đó, Công ty Hòn Ngọc Á Châu khởi kiện UBND TP Đà Nẵng vì bị thu hồi dự án ven biển. Dự án khu du lịch ven biển nằm tại phường Khuê Mỹ, quận Ngũ Hành Sơn với vốn đầu tư ban đầu hơn 1.550 tỷ đồng. Ngày 30/1/2019, Công ty cổ phần Thép Dana Ý (đường 11B, Cụm Công nghiệp Thanh Vinh, xã Hòa Liên, huyện Hòa Vang, TP Đà Nẵng) cũng đã có đơn gửi đến TAND TP Đà Nẵng yêu cầu khởi kiện UBND TP Đà Nẵng, Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng.

Niềm tin cho người dân và doanh nghiệp

Bình luận về việc Vipico thắng kiện UBND TP Đà Nẵng, luật sư Lê Cao – Công ty luật FDVN, thuộc đoàn luật sư Đà Nẵng cho rằng, vụ kiện cho thấy, nếu pháp luật tiệm cận vào nhiều góc độ của cuộc sống, thì rõ ràng chúng ta có quyền hy vọng vào những kết quả bảo đảm công lý.

Theo luật sư Lê Cao, lâu nay với nhiều trường hợp thì con đường để doanh nghiệp hay người dân thắng kiện trong các vụ án hành chính là rất gian truân, thắng kiện rồi thì việc thi hành các bản án hành chính cũng gian nan. Nhiều người sẽ có cảm giác, sự tuân thủ luật pháp nơi các cơ quan nhà nước là rất khó. 

Trong quản trị điều hành thì không thể đòi hỏi các cơ quan nhà nước có thẩm quyền luôn luôn đúng, hiện nay Luật tố tụng hành chính quy định rất mạnh mẽ buộc các lãnh đạo các cơ quan chính quyền địa phương phải tham gia phiên Tòa hành chính để nhằm nhắc nhở cơ quan hành chính làm tốt hơn việc của mình.

Tuy nhiên trên thực tế, từ khi Luật ban hành đến nay, rất ít quan chức ra Tòa trong các vụ án hành chính, họ thường xin xét xử vắng mặt hoặc không tham gia. Do vậy, hễ một vụ doanh nghiệp hay người dân thắng kiện án hành chính là có cảm giác khác lạ, một tín hiệu vui, chứ bình thường chuyện thắng thua ở một phiên Tòa mỗi ngày có cả trăm, cả ngàn vụ. 

Vipico không hẳn là câu chuyện điển hình về việc chính quyền địa phương làm sai dẫn đến có thể bị thua kiện (dù bản án mới là sơ thẩm, có thể bị kháng cáo và chưa có hiệu lực), nhưng đây là một vụ án liên quan đến giá trị tài sản lớn, do đó tác động của nó là quan trọng cho các vụ án hành chính khác, nó là chỉ dấu để cho thấy Tòa án có thể nghiêm minh thi hành pháp luật.

UBND TP Đà Nẵng cũng đang đối mặt với hai vụ kiện khác của doanh nghiệp mà tòa án đang thụ lý

Nhiều người dân, với các vụ án hành chính nhỏ hơn, họ cũng kỳ vọng nhiều hơn, vì họ cũng muốn vụ án hành chính được xét xử nhanh gọn như vụ Vipico, họ cũng muốn Tòa án không hề e ngại các vấn đề nhạy cảm nào mà có thể xử để họ thắng được cơ quan nhà nước như vụ Vipico.

Các doanh nghiệp khác cũng sẽ kỳ vọng tương tự như vậy. Một vụ thắng kiện dù đang mới tạm thời, cũng sẽ là tín hiệu cho thấy người dân, doanh nghiệp có quyền tin hơn và sự công tâm, minh bạch khi xử lý các vụ án hành chính.

“Từ vụ Vipico, chúng ta có quyền tin, doanh nghiệp có thể thắng kiện cơ quan chính quyền nếu họ đủ cơ sở pháp lý để thắng, không có chuyện phía người dân và doanh nghiệp luôn thua kiện. Vì vậy, các vụ án hành chính là con đường giải quyết các tranh chấp pháp lý với các cơ quan chính quyền khi mọi sự đối thoại không thể giải quyết được, đó là con đường văn minh, minh bạch và đáng chờ đợi”, luật sư Lê Cao nói.