Tết gác tình riêng của các nữ Kiểm sát viên

Cuộc đấu trí với “kẻ sát nhân bản Muông”

Buổi sáng cuối tháng Chạp ở thành phố miền biên viễn Sơn La sương xuống dày và lạnh. Tôi ngồi trò chuyện với Kiểm sát viên (KSV) trung cấp Ngần Thị Thu Hà, KSV Phòng thực hành quyền công tố, kiểm sát điều tra, kiểm sát xét xử sơ thẩm án hình sự về kinh tế và chức vụ (Phòng 3), VKSND tỉnh Sơn La tại phòng làm việc.

Thu Hà có khuôn mặt đẹp, đôi mắt đen thăm thẳm nhưng cương nghị. Nữ KSV là một người có “thương hiệu” trong làm án, có nhiều sáng kiến trong công tác nghiệp vụ và là “nhà hùng biện” từng giành nhiều giải thưởng tại các cuộc thi báo cáo viên, trong đó có giải Nhất Hội thi Báo cáo viên giỏi khu vực 1 và giải Nhì Hội thi Báo cáo viên giỏi toàn quốc năm 2019…

KSV Ngần Thị Thu Hà kiểm sát khám nghiệm hiện trường vụ giết người, phi tang xác ở hồ Bản Muông.

Tốt nghiệp Đại học Luật Hà Nội, Thu Hà đầu quân về VKSND TP Sơn La, sau đó chuyển lên VKSND tỉnh. “Tôi có nhiều kỷ niệm về những ca trực nghiệp vụ dịp Tết Nguyên đán, bất kể giờ giấc, có án là lên đường. Nhiều năm chúng tôi “khai xuân” bằng vụ… án mạng, phải kiểm sát khám nghiệm hiện trường, tử thi. Về đến nhà tắm rửa thật kĩ nhưng cái mùi tử khí vẫn lẩn quất cả mấy ngày Tết” - Hà bắt đầu câu chuyện với tôi bằng trải lòng như vậy.

Cuối tháng 1/2021, Xuân đã gấp gáp gõ cửa, phố phường ồn ã, sôi động dòng người sắm Tết thì chuông điện thoại trực ban hình sự réo vang, đó là cuộc gọi từ Công an thành phố. Người dân phát hiện một bao tải nghi chứa xác người ở hồ thủy lợi bản Muông, xã Chiềng Cọ, TP Sơn La.

Nhận nhiệm vụ, Thu Hà chuẩn bị tài liệu, phương tiện và lập tức lên đường. Chiếc bao tải dứa được mở ra, tất cả đều bàng hoàng vì đó là một thi thể nữ giới trong giai đoạn phân hủy, không có giấy tờ tùy thân.

Tối hôm đó, Tổ công tác gồm các ngành chức năng đã tổ chức hội ý ngay tại hiện trường gồm các thành phần tham gia khám nghiệm, thống nhất cách thức, biện pháp tiến hành, yêu cầu thành phần tham gia thực hiện triệt để các yêu cầu của VKS trong suốt quá trình khám nghiệm. 

Ban chuyên án đã đưa ra những phân tích, triển khai các biện pháp điều tra để nhanh chóng xác định tung tích nạn nhân. Tiến hành rà soát 12 xã, phường trên địa bàn thành phố và các địa bàn giáp ranh xem có phụ nữ nào mất tích, vắng mặt 10 ngày trở lại đây.

Sau đó 10 tiếng, Ban chuyên án xác định được tung tích nạn nhân là bà Đỗ Thị Túy, HKTT tại huyện Bắc Yên (Sơn La), nhưng thuê nhà kinh doanh sơn xây dựng tại đường Lê Duẩn, TP Sơn La.

KSV Ngần Thị Thu Hà kiểm sát tống đạt quyết định khởi tố bị can.

Sau khi tìm được tung tích nạn nhân, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Sơn La phối hợp với VKS nhanh chóng khoanh vùng, xác định được đối tượng nghi vấn là Quàng Văn Thương (SN 1991), trú tại bản Muông, xã Chiềng Cọ. Thương được triệu tập về Công an.

“Các Điều tra viên nhiều lần trực tiếp lấy lời khai đối tượng. Hắn rất ngoan cố, khai báo nhỏ giọt, thậm chí còn tung bằng chứng ngoại phạm. Nhưng với những chứng cứ thu thập được cùng việc phân tích diễn biến tâm lý đối tượng, chúng tôi tập trung củng cố chứng cứ, vận dụng linh hoạt các chiến thuật nghiệp vụ để đấu tranh, cuối cùng, Quàng Văn Thương phải khai nhận hành vi tội ác” - một điều tra viên kể lại.

Tội ác của Quàng Văn Thương bắt đầu từ món tiền vay 30 triệu đồng của bà Túy (nạn nhân). Sáng 15/1/2021, khi bị bà Tuý đòi tiền, hắn đã dồn nạn nhân vào chân tường, dùng khăn siết cổ. Chưa dừng ở đó, Thương còn giở trò đồi bại, dùng điện thoại chuyển tiền từ tài khoản của bà Túy qua tài khoản của Thương, sau đó lục lọi lấy đi 18 triệu đồng tiền mặt. Đêm đến, hắn đi mua bao tải dứa rồi chở xác nạn nhân ném xuống hồ bản Muông…

Tuyên thệ.

Nữ Kiểm sát viên cảm hóa đối tượng trong kỳ án “cô gái giao gà” 

Vụ án “Giết người, hiếp dâm, bắt cóc người nhằm chiếm đoạt tài sản, tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy” ở Điện Biên Phủ mà báo chí quen gọi là “Kỳ án cô gái giao gà” gây rúng động dư luận về sự ly kỳ, hành vi tàn độc, man rợ của các đối tượng. Nạn nhân là nữ sinh viên Cao Mỹ Duyên bị mất tích chiều 30 Tết Kỷ Hợi 2019 trong khi đi giao gà cho khách. Thi thể của cô được tìm thấy trưa mùng 2 Tết.

Đây là vụ án lần đầu tiên lãnh đạo VKSND tỉnh Điện Biên đã phân công tới 5 KSV “thiện chiến” trong làm án hình sự tham gia, trong đó có nữ KSV Vì Thị Hiền -  Phòng Thực hành quyền công tố và kiểm sát điều tra, kiểm sát xét xử sơ thẩm án hình sự về trật tự xã hội, kinh tế, chức vụ và tham nhũng.

Nữ Kiểm sát viên VKSND tỉnh Điện Biên kiểm sát khám nghiệm hiện trường vụ án “cô gái giao gà” xảy ra vào dịp Tết Nguyên đán Kỷ Hợi 2019.  Ảnh: Trọng Thắng

Ngay từ tối 30 Tết, KSV Vì Thị Hiền đã tham gia họp án cùng lực lượng Công an liên quan đến tin báo về sự mất tích của nữ sinh Cao Mỹ Duyên. Khám nghiệm thi thể nạn nhân có dấu hiệu tội phạm cũng từ đây các KSV bị “cuốn” vào vụ án với nhiều tình tiết cực kỳ phức tạp, “vô tiền khoáng hậu”.

Chị được giao nhiệm vụ tổng hợp nội dung vụ án, trực tiếp cùng các Điều tra viên (ĐTV) lấy lời khai, xác minh, thu thập tài liệu, chứng cứ, nhận dạng, đối chất các bị can. “Đây là một vụ án có nhiều tình tiết phức tạp, xảy ra vào dịp Tết Nguyên đán. Hành vi tội ác của các đối tượng rất tàn độc. Nhưng điều đáng nhớ nhất của tôi không phải 4 tháng ròng rã quay cuồng với vụ án mà là việc đấu trí với Lường Văn Hùng - một trong những đối tượng cầm đầu, chủ mưu bắt cóc, hiếp dâm, sát hại nữ sinh viên” - KSV Vì Thị Hiền kể lại. 

Kiểm sát viên Vì Thị Hiền kiểm sát thực nghiệm hiện trường vụ án “Cô gái giao gà”.  Ảnh: Thành Trung

Lường Văn Hùng trước đây từng là bị can trong vụ án Trộm cắp tài sản do chị thụ lý nên khá “hiểu” nhau. Để cảm hoá Hùng không dễ vì hắn có nhiều kinh nghiệm đối phó với ĐTV, KSV. Nhưng bằng mẫn cảm nghề nghiệp, với kinh nghiệm hơn 10 năm đấu tranh với tội phạm miền ngược, nữ KSV đã cảm hóa được đối tượng này.

Hùng đã thành khẩn khai báo hành vi tội ác, từ đây hé lộ thêm nhiều tình tiết mới, trên cơ sở đó Ban chuyên án làm rõ chân tướng từng đối tượng. "Năm đó là một cái Tết buồn nhưng chúng tôi cũng nhẹ lòng bởi đã góp phần làm sáng tỏ vụ án, bắt giữ thủ phạm gây án, trấn an dư luận và an ủi phần nào hương hồn nạn nhân” - KSV Vì Thị Hiền chia sẻ.

Những ca trực nghẹn ngào

Nếu gặp lần đầu, mọi người sẽ nghĩ KSV Trần Thị Thắm, Viện trưởng VKSND huyện Thăng Bình (Quảng Nam) là cô giáo vì chị rất dịu dàng, nụ cười hiền lành, thân thiện. Nhưng theo đánh giá của Viện trưởng VKSND tỉnh Quảng Nam Nguyễn Văn Quang, chị là một trong những “tay công” có uy tín trong làm án hình sự ở địa phương.

KSV Trần Thị Thắm đã trực tiếp thụ lý hàng trăm vụ án, vụ việc nhưng án hình sự luôn để lại nhiều cảm xúc và tâm trạng. Chị bảo, vào Ngành chừng ấy năm đủ bản lĩnh để vượt qua những thử thách về nghề nghiệp nhưng trái tim vẫn luôn nhói đau mỗi khi trực tiếp chứng kiến hiện trường các vụ trọng án. Tội ác mang khuôn mặt con người với những nguyên nhân xã hội luôn gây nhức nhối. Điều đó càng thôi thúc chị và đồng nghiệp phải làm việc công tâm, trách nhiệm để bảo vệ sự thật vụ án, bảo vệ quyền con người và bảo vệ công lý. 

Kiểm sát viên Trần Thị Thắm kiểm sát việc bắt, khám xét bị can.

“VKSND huyện Thăng Bình chỉ có 2 KSV là nam còn hầu hết là nữ nên áp lực công việc rất lớn, trực ban nghiệp vụ ngày Tết cũng bình đẳng, không có ưu tiên. 27 năm vào Ngành thì Tết năm nào cũng có lịch trực và tôi coi đó là bình thường” - KSV Trần Thị Thắm chia sẻ. Chị kể cho chúng tôi nghe nhiều vụ án, vụ việc xảy ra trong dịp Tết Nguyên đán, và một trong những cái Tết ám ảnh nhất chính là Tết Kỷ Hợi 2019.

Mùng 4 Tết năm đó, một nhóm học sinh lớp 9 rủ nhau ra bãi biển xã Bình Minh tắm. Gặp cơn sóng dữ cuốn trôi khiến 5 em tử vong. Hôm đó làm nhiệm vụ tại bãi biển nơi thi thể 5 em được vớt lên, cán bộ Công an, Kiểm sát viên dù có sắt đá  đến mấy cũng không cầm được nước mắt. 

Ca trực Tết Canh Tý 2020 có chị, KSV Nguyễn Thị Ngọc Lan và KSV Trần Hữu Tám cũng để lại những ưu tư. Chỉ trong 3 ngày Tết đã xảy ra 4 vụ tai nạn giao thông đặc biệt nghiêm trọng và 1 vụ án mạng. Vụ tai nạn giao thông xảy ra chỉ sau khi đồng hồ điểm thời khắc Giao thừa vài phút, các KSV phối hợp với các phòng chức năng lập tức xuống hiện trường trên QL 1A. Nạn nhân vụ tai nạn giao thông còn nằm kẹt trong xe, xung quanh vung vãi mảnh vỡ, máu me.

Ca trực tối. Ảnh Nguyễn Văn Tam.

KSV Trần Thị Thắm kiểm sát chặt chẽ việc đo và vẽ sơ đồ vụ tai nạn giao thông; thu lượm vật chứng, phương tiện, dấu vết để bảo quản và lấy mẫu so sánh theo đúng quy định của pháp luật, trên cơ sở đó đánh giá dấu vết và các tài liệu thu thập được tại hiện trường để làm rõ nguyên nhân vụ tai nạn. Công việc của các KSV, ĐTV chỉ xong xuôi lúc 8h sáng ngày mùng 1.

Chứng kiến nạn nhân tuổi đời còn trẻ phải ra đi đúng đêm Giao thừa, trong điện thoại của nạn nhân trước đó vài chục phút vẫn còn những tin nhắn chúc mừng năm mới tới người thân, ai cũng nghẹn ngào đau xót…

Được biết, nữ cán bộ, công chức trong toàn ngành Kiểm sát hiện nay có gần 7.000 người (chiếm hơn 46% biên chế toàn Ngành); nữ cán bộ, công chức giữ chức danh tư pháp chiếm 37% tổng số công chức giữ chức danh tư pháp. Công việc của các KSV gắn bó chặt chẽ với hoạt động của Cơ quan điều tra; có án là lên đường không kể ngày Tết, và các “bóng hồng” trong Ngành cũng không có ngoại lệ. Cùng các đồng nghiệp nam giới, những hy sinh thầm lặng gác tình riêng để lo việc chung của các chị góp phần làm cho mùa Xuân thêm tươi vui, Tết ấm áp, bình yên hơn…