Theo nội dung vụ án, ông Võ Văn Cường (nguyên đơn) và bà Nguyễn Thị Kim Chi (bị đơn) là vợ chồng có đăng ký kết hôn năm 2000 tại tỉnh Bình Định. Năm 2017, ông Cường và bà Chi đã ly hôn nhưng chưa chia tài sản chung. Ông Cường khởi kiện yêu cầu tòa án giải quyết chia tài sản chung gồm một nhà đất tại TP Quy Nhơn, tỉnh Bình Định, tiền mặt và các khoản nợ chung.
Quá trình giải quyết vụ án, tại Bản án dân sự sơ thẩm số 17/2022/HNGĐ-ST ngày 28/9/2022, TAND tỉnh Bình Định, quyết định: Bà Nguyễn Thị Kim Chi được sở hữu, sử dụng nhà và tài sản khác gắn liền với nhà đất số 56 đường Nguyễn Tất Thành, TP Quy Nhơn thuộc thửa đất số 110, tờ bản đồ số 13, địa chỉ tổ 42, khu vực 6, phường Lê Hồng Phong, diện tích 51,17m² đã được UBND TP Quy Nhơn cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất số vào số cấp GCN CH00278 ngày 21/2/2012.
    |
 |
| KSV đại diện VKSND TP Quy Nhơn (Bình Định) phát biểu quan điểm giải quyết vụ án tại một phiên tòa rút kinh nghiệm số hóa hồ sơ vụ án dân sự. |
Bà Nguyễn Thị Kim Chi có nghĩa vụ thanh toán cho ông Võ Văn Cường số tiền hơn 5,1 tỉ đồng; thanh toán cho ông Châu Ngọc Hiếu 50 triệu đồng; thanh toán cho ông Hồ Văn Hậu 945 triệu đồng và thanh toán cho bà Lê Thị Xuân 566 triệu đồng.
Ngày 13/10/2022, đại diện theo ủy quyền của bị đơn kháng cáo một phần bản án dân sự sơ thẩm yêu cầu xem xét các khoản nợ chung, tính toán công sức, thời gian bảo quản ngôi nhà tại số 56 Nguyễn Tất Thành. Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan, bà Lê Thị Xuân kháng cáo toàn bộ bản án dân sự sơ thẩm.
Tại phiên tòa phúc thẩm, đại diện VKSND cấp cao tại Đà Nẵng đề nghị chấp nhận một phần kháng cáo của bị đơn bà Nguyễn Thị Kim Chi và một phần kháng cáo của người liên quan bà Lê Thị Xuân. Sửa một phần Bản án dân sự sơ thẩm số 17/2022/HNGĐ-ST ngày 28/9/2022 của TAND tỉnh Bình Định theo hướng tính công sức cho bà Lê Thị Xuân và sửa về án phí theo quy định.
Bản án dân sự phúc thẩm số 07/2023/DS-PT ngày 21/6/2023 của TAND cấp cao tại Đà Nẵng, quyết định: Căn cứ khoản 2 Điều 308 và khoản 1 Điều 309 Bộ luật tố tụng dân sự, chấp nhận kháng cáo của bà Lê Thị Xuân và sửa một phần bản án sơ thẩm. Giao cho bà Nguyễn Thị Kim Chi được quyền sở hữu nhà, quyền sử dụng đất và tài sản khác gắn liền với nhà đất số 56 đường Nguyễn Tất Thành, TP Quy Nhơn thuộc thửa đất số số 110, tờ bản số 13, địa chỉ tại tổ 42, khu vực 6, phường Lê Hồng Phong.
Bà Nguyễn Thị Kim Chi có nghĩa vụ thanh toán giá trị công sức cho bà Lê Thị Xuân hơn 1,3 tỉ đồng; thanh toán cho ông Võ Văn Cường 4,5 tỉ đồng; thanh toán cho ông Châu Ngọc Hiếu 50 triệu đồng; thanh toán cho ông Hồ Văn Hậu 945 triệu đồng; thanh toán cho bà Lê Thị Xuân 566 triệu đồng.
Quá trình kiểm sát việc giải quyết các vụ án, VKSND cấp cao tại Đà Nẵng nhận thấy, đối với vụ án này, tòa án cấp sơ thẩm đã xác định tài sản chung, nợ chung của ông Võ Văn Cường, bà Nguyễn Thị Kim Chi và đã tiến hành chia tài sản chung, nợ chung theo hướng giao nhà đất cho bà Chi và buộc bà Chi trả lại giá trị nhà đất cho ông Cường và buộc bà Chi phải trả nợ riêng cho những người liên quan trong vụ án là đúng quy định.
Tuy nhiên, thời điểm mua nhà đất số 56 Nguyễn Tất Thành, bà Nguyễn Thị Kim Chi và ông Võ Văn Cường đang sinh sống tại Nhật. Sau khi mua nhà, đất ông Cường và bà Chi đã giao nhà cho bà Lê Thị Xuân quản lý, gìn giữ, trông coi nên bà Xuân đã có công sức trong việc quản lý, giữ gìn làm tăng giá trị tài sản cho ông Cường và bà Chi. Tuy nhiên, Tòa án cấp sơ thẩm đã không xem xét đến công sức đóng góp, giữ gìn, bảo quản tài sản cho bà Xuân là không đúng theo Án lệ số 02/2016 được ban hành kèm Quyết định số 220/QĐ-CA ngày 6/4/2016 của Chánh án TAND tối cao.
Bản án dân sự phúc thẩm của TAND cấp cao tại Đà Nẵng đã sửa một phần bản án sơ thẩm tính công sức cho bà Lê Thị Xuân với số tiền hơn 1,3 tỉ đồng (tương ứng 10% giá trị tài sản) và sửa về án phí theo quy định.
Từ những vi phạm nêu trên, VKSND cấp cao tại Đà Nẵng ra thông báo rút kinh nghiệm gửi đến VKSND các tỉnh, thành trong khu vực tham khảo và rút kinh nghiệm khi kiểm sát giải quyết những vụ án tương tự.