Thông qua công tác kiểm sát giải quyết vụ án hôn nhân gia đình giữa nguyên đơn là chị Phạm Thị T. (SN 1987) và bị đơn anh Mai Quang H. (SN 1975), cùng trú tại TP Hải Dương do Tòa án nhân dân TP Hải Dương thụ lý ngày 5/7/2021, VKSND TP Hải Dương nhận thấy qua nội dung vụ án như sau:
Chị Phạm Thị T. và anh Mai Quang H. tự do tìm hiểu, tự nguyện kết hôn và ngày 3/3/2004 đã đăng ký kết hôn tại UBND phường Phạm Ngũ Lão, TP Hải Dương, tỉnh Hải Dương. Căn cứ chứng minh nhân dân, Giấy khai sinh (bản chính) của chị T, Sổ đăng ký khai sinh năm 2014 của UBND phường Thạch Khôi thể hiện chị T. sinh ngày 15/12/1987.
    |
 |
| VKSND TP Chí Linh chủ trì họp liên ngành. |
Như vậy, tại thời điểm kết hôn, tuổi của chị T. là 16 năm 2 tháng 17 ngày, chưa đủ tuổi kết hôn. Tuy nhiên, để được đăng ký kết hôn, chị T. đã nộp cho UBND phường Phạm Ngũ Lão 1 tờ khai xác định tình trạng hôn nhân của mình do UBND xã Thạch Khôi (nay là phường Thạch Khôi), TP Hải Dương xác nhận ghi ngày sinh của chị T. là 15/2/1987 và 1 bản phô tô giấy khai sinh (bản sao) của chị T. sinh ngày 15/2/1987 có xác nhận của UBND phường Thạch Khôi, dẫn đến UBND phường Phạm Ngũ Lão đã cấp giấy chứng nhận kết hôn số 22/2004 ngày 3/3/2004 cho anh Mai Quang H. (SN 1975) và chị Phạm Thị T, sinh ngày 15/2/1987 là không đúng với ngày tháng sinh của chị T. là ngày 15/12/1987, đã vi phạm khoản 1 Điều 9 Luật hôn nhân và gia đình năm 2000 quy định về độ tuổi đăng ký kết hôn: “Nam từ 20 tuổi trở lên, nữ từ 18 tuổi trở lên”.
Nguyên nhân, điều kiện dẫn đến thiếu sót, vi phạm nêu trên là do UBND xã Thạch Khôi (nay là phường Thạch Khôi), TP Hải Dương chưa thực hiện đúng, đầy đủ trách nhiệm khi xác nhận tình tạng hôn nhân cho công dân, đã vi phạm Điều 4 và Điều 23 Nghị định số 83/1989/NĐ-CP ngày 10/10/1998 của Chính Phủ (nay là Nghị định số 123/2015/NĐ-CP ngày 15/11/2015 của Chính Phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật hộ tịch).
Tại Điều 4 của Nghị định số 83/1989/NĐ-CP quy định về nguyên tắc đăng ký, kiểm tra và xử lý các vi phạm về hộ tịch “Việc đăng ký, kiểm tra và xử lý các vi phạm về hộ tịch phải được thực hiện kịp thời, khách quan, chính xác theo quy định của Nghị định này và những quy định khác của pháp luật về hộ tịch”.
Tại Điều 23 của Nghị định số 83/1989/NĐ-CP quy định về thủ tục đăng ký kết hôn: “....Tờ khai đăng ký kết hôn phải có xác nhận của cơ quan, đơn vị công tác (đối với cán bộ, công chức, người lao động, lực lượng vũ trang nhân dân) hoặc ủy ban nhân dân cấp xã nơi cư trú (đối với nhân dân) của mỗi bên về tình trạng hôn nhân…”.
Để phòng ngừa các vi phạm tương tự có thể xảy ra, ngày 8/3/2021 Viện trưởng VKSND TP Hải Dương đã ban hành bản kiến nghị số 39/KN-VKS-DS kiến nghị UBND phường Thạch Khôi, TP Hải Dương phòng ngừa các biện pháp sau đây:
- Tổ chức kiểm điểm làm rõ nguyên nhân và xử lý vi phạm, có biện pháp khắc phục nêu trên.
- Tăng cường công tác kiểm tra, bồi dưỡng chuyên môn về công tác đăng ký kết hôn cho đội ngũ cán bộ Tư pháp - Hộ tịch để kịp thời cập nhật những quy định mới của pháp luật trong lĩnh vực này.
Công tác quản lý hộ tịch, trong đó có việc đăng ký kết hôn, xác nhận tình trạng hôn nhân… tại UBND là một trong những công tác quan trọng trong quản lý hành chính. Việc phòng ngừa các vi phạm trong công tác này là cần thiết, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý Nhà nước tại địa phương. Đồng thời, góp phần minh bạch và làm lành mạnh hóa các quan hệ về hôn nhân gia đình, các giao dịch dân sự, hạn chế đến mức thấp nhất các tranh chấp có thể xảy ra và đảm bảo tính chuẩn xác về dữ liệu dân cư./.