Chìa khóa điều trị các bệnh tự miễn!
Trong một thông cáo ngày 6/10, Hội đồng Nobel tại Viện Karolinska, (Stockholm, Thụy Điển, cho biết, giải Nobel Y học 2025 đã thuộc về ba nhà khoa học đến từ Mỹ và Nhật Bản nhờ những khám phá liên quan đến khả năng dung nạp miễn dịch ngoại biên.
Đây là cơ chế giúp cơ thể ngăn hệ miễn dịch không bị rối loạn và tấn công nhầm vào các mô của chính mình thay vì tấn công các tác nhân gây bệnh từ bên ngoài.
Ba nhà khoa học đồng nhận giải Nobel Y học 2025 gồm Mary E. Brunkow, Fred Ramsdell (Mỹ) và Sakaguchi Shimon (Nhật Bản).
“Mỗi ngày, hệ miễn dịch bảo vệ chúng ta khỏi hàng ngàn loại vi khuẩn khác nhau đang cố gắng xâm nhập cơ thể. Tất cả chúng đều có hình dạng khác nhau, và nhiều loại đã phát triển những điểm tương đồng với tế bào người như một hình thức ngụy trang. Vậy làm thế nào hệ miễn dịch xác định được cơ chế nên tấn công và nên bảo vệ những gì? Những nhà khoa học đoạt giải đã xác định được các 'vệ binh' của hệ miễn dịch, tế bào T điều hòa (regulatory T cells), có chức năng ngăn chặn các tế bào miễn dịch tấn công chính cơ thể chúng ta.”, thông cáo viết.
    |
 |
| Ba nhà khoa học đồng nhận giải Nobel Y học 2025 gồm Fred Ramsdell, Mary E. Brunkow (Mỹ) và Sakaguchi Shimon (Nhật Bản). Nguồn: Nobel Prize. |
“Những khám phá của họ có ý nghĩa quyết định đối với sự hiểu biết của chúng ta về cách thức hoạt động của hệ thống miễn dịch và lý do tại sao không phải tất cả chúng ta đều mắc các bệnh tự miễn dịch nghiêm trọng.”, Chủ tịch Ủy ban Nobel, Olle Kämpe cho biết.
Công trình nghiên cứu của các nhà khoa học được nói đã đặt nền móng cho một lĩnh vực nghiên cứu mới và thúc đẩy việc phát triển các phương pháp điều trị mới, chẳng hạn như trong điều trị ung thư và các bệnh tự miễn.
Người Nhật Bản thứ 29 đoạt Giải Nobel!
Ông Sakaguchi, 74 tuổi, xuất thân từ thành phố Nagahama, tỉnh Shiga, là người Nhật Bản thứ 6 nhận Giải Nobel Y học và là người Nhật Bản thứ 29 đoạt Giải Nobel.
Ông tốt nghiệp Khoa Y, Đại học Kyoto năm 1976, sau đó sang Mỹ nghiên cứu về miễn dịch học tại Đại học Johns Hopkins.
Sau khi trở về Nhật Bản, ông quay lại Đại học Kyoto với tư cách là giáo sư và sau đó là Giám đốc Viện nghiên cứu tiên phong về khoa học đời sống và y tế (Frontier Life and Medical Sciences) của trường.
Hiện tại, ông được bổ nhiệm làm Giáo sư đặc biệt tại Trung tâm nghiên cứu tiên phong về miễn dịch học thuộc Đại học Osaka.
Năm 1995, ông đã phát hiện ra tế bào T điều hòa, loại tế bào cần thiết đóng vai trò ngăn chặn phản ứng miễn dịch quá mức đối với các kháng nguyên nội sinh và giảm phản ứng dị ứng.
Ông đã chứng minh rằng, khi số lượng tế bào T điều hòa bị giảm hoặc chức năng của chúng bị ức chế, phản ứng miễn dịch chống lại tế bào ung thư có thể được tăng cường. Ngược lại, khi các tế bào T điều hòa được kích hoạt hoặc tăng cường, chúng có thể giảm nguy cơ đào thải trong cấy ghép nội tạng.
|
 |
| Nhà khoa học Sakaguchi Shimon, Nhật Bản. Ảnh: NHK. |
Thành tựu của ông được kỳ vọng sẽ mở ra hướng mới trong điều trị và phòng ngừa các rối loạn miễn dịch ở con người.
Ông Sakaguchi từng nhận các giải như: Giải Quốc tế Canada Gairdner năm 2015, Giải Crafoord của Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển năm 2017 và Giải Robert Koch, một trong những giải khoa học uy tín nhất của Đức, năm 2020.
Ông cũng được trao tặng Huân chương Văn hóa Nhật Bản vào năm 2019.
Mỗi giải Nobel bao gồm phần thưởng trị giá khoảng 1,2 triệu đô la và một Huy chương vàng do Nhà Vua Thụy Điển trao tặng.
Giải Nobel Y học năm ngoái được trao cho các nhà khoa học Mỹ Victor Ambros và Gary Ruvkun vì những khám phá về microRNA và vai trò then chốt của nó trong cách các sinh vật đa bào phát triển và tồn tại.
Giải Nobel Y học mở đầu cho việc công bố chuỗi các giải Nobel hàng năm. Tiếp theo, giải Nobel Vật lý sẽ được công bố vào ngày 7/10.
Các giải khác là Hóa học, Văn học, Hòa bình và Kinh tế sẽ lần lượt được công bố cho đến ngày 13/10. Lễ trao giải sẽ được tổ chức vào ngày 10/12, đúng dịp kỷ niệm ngày mất của Alfred Nobel, người sáng lập các giải thưởng này.