Điều này không chỉ ảnh hưởng đến quyền lợi của người lao động mà còn đặt ra thách thức lớn cho chính sách an sinh xã hội trong tỉnh.

Thời gian qua, tình trạng nợ bảo hiểm xã hội (BHXH), bảo hiểm y tế (BHYT), và bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) tại tỉnh Quảng Ngãi đã trở thành vấn đề nhức nhối, gây lo ngại cho người lao động cũng như các cơ quan chức năng. Theo số liệu thống kê mới nhất, tổng số tiền chậm đóng BHXH, BHYT, và BHTN (bao gồm cả tiền lãi) đã vượt qua 167 tỉ đồng, chiếm khoảng 4,17% so với kế hoạch giao thu của tỉnh. Tình hình này không chỉ ảnh hưởng đến quyền lợi của người lao động mà còn gây khó khăn cho việc thực hiện các chính sách an sinh xã hội trên địa bàn.

Hệ lụy từ nợ BHXH

Hiện nay, tình trạng nợ bảo hiểm ở Quảng Ngãi đang ở mức cao, với số tiền nợ đọng từ 322 đơn vị và doanh nghiệp (DN) khó thu lên tới hơn 62,4 tỉ đồng. Trong đó, có nhiều DN đã phá sản, giải thể hoặc ngừng hoạt động. Một số công ty có số nợ lớn như Công ty CP Cơ khí và Xây lắp An Ngãi nợ hơn 4 tỉ đồng; Công ty CP Licogi Quảng Ngãi nợ trên 7,8 tỉ đồng; và Công ty CP Lilama 45.3 nợ gần 8,3 tỉ đồng. Những khoản nợ này không chỉ là con số trên giấy tờ mà còn là thực tế nghiêm trọng đang ảnh hưởng đến đời sống của hàng nghìn lao động.

leftcenterrightdel
 Công ty CP Licogi Quảng Ngãi là một trong những đơn vị trây ỳ nợ bảo hiểm. 

Nợ đọng BHXH, BHYT, và BHTN kéo dài đã tạo ra nhiều hệ lụy nghiêm trọng. Người lao động không được hưởng các chế độ bảo hiểm như ốm đau, thai sản, và hưu trí, làm giảm chất lượng cuộc sống của họ. Đặc biệt, từ ngày 1/7/2024, khi lương cơ sở tăng, mức đóng BHXH, BHYT, và BHTN cũng sẽ tăng theo, khiến tổng số tiền nợ sẽ còn gia tăng. Sự chây ỳ không đóng BHXH của các DN không chỉ gây bất an cho người lao động mà còn ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế bền vững của tỉnh.

Một số nguyên nhân dẫn đến tình trạng nợ bảo hiểm kéo dài bao gồm:

Khó khăn về pháp lý: Nhiều DN gặp vướng mắc trong các quy định pháp luật liên quan đến BHXH, khiến họ không thể thực hiện nghĩa vụ của mình một cách kịp thời.

Thiếu sự hợp tác từ DN: Một số doanh nghiệp có tâm lý e ngại khi phải làm việc với các cơ quan chức năng và không có động thái tích cực trong việc khắc phục tình trạng nợ.

Thiếu thông tin và nhận thức của người lao động: Nhiều lao động chưa hiểu rõ quyền lợi của mình khi tham gia BHXH, dẫn đến việc không có động lực trong việc yêu cầu DN thực hiện nghĩa vụ.

Giải pháp quyết liệt cần triển khai

Trước thực trạng trên, các ngành, đơn vị liên quan tại Quảng Ngãi cần triển khai các giải pháp quyết liệt nhằm chấn chỉnh tình trạng nợ BHXH, BHYT, BHTN:

Tăng cường công tác tuyên truyền: Cần đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền để người lao động hiểu rõ quyền lợi và nghĩa vụ của mình trong việc tham gia BHXH. Các cơ quan chức năng cần tổ chức các buổi hội thảo, tọa đàm nhằm nâng cao nhận thức cho cả người lao động và chủ doanh nghiệp.

Tổ chức hội nghị đối thoại: LĐLĐ tỉnh và BHXH cần tổ chức các hội nghị đối thoại giữa các cơ quan chức năng và các DN chậm đóng, trốn đóng BHXH để tìm ra các giải pháp khắc phục hiệu quả.

leftcenterrightdel
 Cần tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám sát việc thực hiện chính sách BHXH, BHYT, BHTN.  Ảnh minh họa

Khởi kiện các DN nợ bảo hiểm: Các cấp công đoàn và cơ quan BHXH cần phối hợp chặt chẽ trong việc lập hồ sơ khởi kiện các doanh nghiệp nợ BHXH. Cần khuyến khích người lao động ủy quyền cho công đoàn khởi kiện doanh nghiệp nợ BHXH để bảo vệ quyền lợi chính đáng của mình.

Công khai danh sách doanh nghiệp nợ đọng BHXH: UBND tỉnh cần có chỉ đạo công khai danh sách các doanh nghiệp nợ đọng BHXH, BHYT với số tiền lớn và thời gian kéo dài, tạo áp lực cho các doanh nghiệp này phải thực hiện nghĩa vụ.

Thiết lập đoàn kiểm tra liên ngành: Cần thành lập các đoàn kiểm tra liên ngành để kiểm tra và xử lý các đơn vị nợ đọng lâu năm, đảm bảo quyền lợi cho người lao động.

UBND tỉnh Quảng Ngãi đã ban hành Công văn số 4127/UBND-KGVX, chỉ đạo các sở, ngành phối hợp chặt chẽ với BHXH tỉnh tổ chức hội nghị đối thoại, yêu cầu các DN khắc phục tình trạng nợ đọng. Ngoài ra, UBND tỉnh cũng chỉ đạo các địa phương tăng cường chỉ đạo thực hiện chính sách, pháp luật về BHXH, BHTN, BHYT, nhằm hoàn thành các chỉ tiêu đề ra cho năm 2024.

Theo Phó Giám đốc BHXH tỉnh Trịnh Quang Nghĩa, để khắc phục tình trạng chậm đóng và nợ đọng, ngành BHXH sẽ tiếp tục triển khai đồng bộ các giải pháp, trong đó có thanh tra, kiểm tra, giám sát việc thực hiện chính sách BHXH, BHYT, BHTN. Ông cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phối hợp với cơ quan công an trong việc xử lý các doanh nghiệp vi phạm.

Tình trạng nợ đọng BHXH, BHYT, và BHTN tại Quảng Ngãi đang là vấn đề cần sự vào cuộc quyết liệt từ các cơ quan chức năng và doanh nghiệp. Chỉ khi các giải pháp đồng bộ và quyết liệt được triển khai, quyền lợi chính đáng của người lao động mới được bảo vệ và an sinh xã hội trên địa bàn tỉnh mới có thể được đảm bảo. Thời gian tới, hy vọng rằng sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng, tổ chức công đoàn và doanh nghiệp sẽ giúp giải quyết triệt để tình trạng nợ đọng, mang lại lợi ích thiết thực cho người lao động và cộng đồng.

Xuân Bách