Nằm giữa vùng núi Tây Bắc, tỉnh Lai Châu với địa hình hiểm trở, dân cư phân tán, phần lớn là đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS), luôn phải đối mặt với nhiều thách thức trong hành trình phát triển kinh tế - xã hội. Tuy nhiên, trong gần 4 năm triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi (Chương trình 1719), Lai Châu đã và đang chứng minh quyết tâm, nỗ lực không ngừng trong việc chăm lo đời sống, nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân, đặc biệt là đồng bào DTTS.
    |
 |
| Một góc xã Pắc Ma, huyện Mường Tè, tỉnh Lai Châu. |
Với gần 500.000 dân thuộc 20 dân tộc anh em, trong đó có 4 dân tộc đặc biệt khó khăn (Mảng, Cống, Lự, Si La), tỷ lệ hộ nghèo DTTS ở Lai Châu vào cuối năm 2022 lên tới gần 100%, cho thấy mức độ khó khăn, thách thức mà tỉnh này phải đối mặt. Chính vì vậy, ngay từ đầu, Lai Châu đã xác định Chương trình 1719 là động lực then chốt, là "chìa khóa vàng" để thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, xóa đói giảm nghèo, xây dựng một Lai Châu giàu đẹp, văn minh.
Một chiến lược bài bản và hiệu quả
Thành công ban đầu của Chương trình 1719 tại Lai Châu không phải là sự tình cờ. Tỉnh đã xây dựng một chiến lược bài bản, tập trung vào các yếu tố quan trọng sau:
Lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt: Sự lãnh đạo, chỉ đạo sát sao của cấp ủy, chính quyền các cấp đã tạo ra động lực mạnh mẽ cho việc thực hiện Chương trình. Ban chỉ đạo các cấp được thành lập kịp thời, quy chế hoạt động rõ ràng, phân công nhiệm vụ cụ thể, đảm bảo sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan, ban, ngành. Công tác kiểm tra, giám sát thường xuyên được tiến hành để kịp thời phát hiện, xử lý các vướng mắc, đảm bảo đúng quy định và tiến độ.
|
 |
| Đào tạo, phát triển nguồn nhân lực phù hợp cho vùng dân tộc thiểu số và miền núi. |
Tăng cường công tác tuyên truyền, vận động: Công tác tuyên truyền, vận động được đẩy mạnh, nhằm nâng cao nhận thức của người dân về mục tiêu, ý nghĩa của Chương trình. Tỉnh đặc biệt chú trọng đến việc khơi dậy ý chí tự lực, tự cường, loại bỏ tư tưởng trông chờ, ỷ lại vào sự hỗ trợ của Nhà nước.
Phân cấp, phân quyền hiệu quả: Việc phân cấp, phân quyền mạnh mẽ đến cơ sở đã tạo điều kiện cho UBND các huyện, xã chủ động hơn trong việc lập kế hoạch, triển khai các dự án. Điều này giúp tăng cường sự tham gia của người dân, đảm bảo tính phù hợp với điều kiện thực tế của từng địa phương. Các dự án được thực hiện công khai, minh bạch, dân chủ, tạo sự tin tưởng cho người dân.
Tập trung vào các dự án trọng điểm: Tỉnh Lai Châu đã tập trung nguồn lực vào các dự án trọng điểm, mang lại hiệu quả thiết thực cho người dân, như: xây dựng cơ sở hạ tầng giao thông, thủy lợi, trường học, trạm y tế… Việc lựa chọn các dự án được thực hiện dựa trên quy chế tập trung dân chủ, tôn trọng ý kiến của người dân, đảm bảo tính hiệu quả và bền vững.
Vượt thách thức để có những kết quả đáng ghi nhận
Những nỗ lực trên đã mang lại những kết quả đáng khích lệ. Tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư đạt 43%, cao hơn so với nhiều tỉnh, thành khác. Hơn 14 tỉ đồng vốn sự nghiệp đã được thực hiện hiệu quả. Chính sách đại đoàn kết các dân tộc được phát huy, góp phần duy trì ổn định an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội. Đời sống vật chất, tinh thần của người dân được cải thiện rõ rệt. Nhiều thôn, bản đã có đường giao thông, điện, nước sạch, trường học khang trang, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục và y tế.
|
 |
| Phụ nữ dân tộc Mông bản Pá Khoang, xã Pha Mu, huyện Than Uyên, tỉnh Lai Châu bảo tồn và phát triển nghề dệt thổ cẩm truyền thống. |
Mặc dù đã đạt được nhiều thành tựu, Lai Châu vẫn còn đối mặt với nhiều thách thức. Tỷ lệ hộ nghèo vẫn còn cao, đặc biệt là ở các vùng sâu, vùng xa. Cơ sở hạ tầng còn thiếu thốn, chất lượng giáo dục, y tế vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu. Việc đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao để đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh cũng là một bài toán khó.
Để tiếp tục đẩy mạnh thực hiện Chương trình 1719 và đạt được mục tiêu đề ra, Lai Châu cần:
Tăng cường đầu tư cho giáo dục và đào tạo: Đầu tư nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo nghề nghiệp, đặc biệt là cho đồng bào DTTS, để tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội. Chương trình học cần thiết kế phù hợp với văn hóa, truyền thống của từng dân tộc, kết hợp đào tạo nghề kỹ thuật hiện đại.
Thu hút đầu tư: Tạo môi trường đầu tư thuận lợi, thu hút các doanh nghiệp đầu tư vào các lĩnh vực nông nghiệp, công nghiệp, du lịch… để tạo thêm việc làm, tăng thu nhập cho người dân.
Phát triển kinh tế bền vững: Phát triển kinh tế bền vững, dựa trên thế mạnh của địa phương, bảo đảm hài hòa giữa phát triển kinh tế với bảo vệ môi trường, bảo tồn văn hóa truyền thống. Tập trung vào phát triển nông nghiệp công nghệ cao, du lịch sinh thái…
Củng cố và nâng cao hiệu quả quản lý: Tiếp tục hoàn thiện hệ thống quản lý, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát để đảm bảo tính hiệu quả, minh bạch trong việc sử dụng vốn đầu tư.
Lai Châu đặt mục tiêu đến cuối giai đoạn I (năm 2025): 25% số thôn, bản thuộc các xã đặc biệt khó khăn thoát khỏi diện đặc biệt khó khăn; 31% số xã ra khỏi địa bàn đặc biệt khó khăn; và một huyện thoát nghèo. Đây là những mục tiêu đầy thách thức, nhưng với quyết tâm, nỗ lực của cả hệ thống chính trị và sự đồng lòng của người dân, Lai Châu hoàn toàn có thể đạt được. Con đường phát triển bền vững của Lai Châu đang được kiến tạo trên nền tảng của sự chăm lo thiết thực, hiệu quả cho đồng bào DTTS, hứa hẹn một tương lai tươi sáng hơn cho vùng đất này.