Bé sơ sinh bị bỏ rơi 3 ngày dưới nắng nóng 40 độ C: Người mẹ có bị xử lý hình sự?

Ngày 10/6, Công an thị xã Sơn Tây, Hà Nội xác định được danh tính người mẹ bỏ rơi bé trai sơ sinh dưới hố gas ở xã Thanh Mỹ. Tại cơ quan công an, P.T.T. (SN 1989,  trú tại Hà Nam) thừa nhận sau khi sinh đã vứt bỏ con dưới trời nắng nóng 40 độ C.

Chị P.T.T. tại cơ quan Công an. Ảnh: CACC

Về hành động mất nhân tính này, Luật sư Đặng Văn Cường - Trưởng văn phòng Luật sư Chính Pháp (Đoàn Luật sư TP Hà Nội) chia sẻ: Đây không phải là vụ việc đầu tiên nhưng vẫn khiến dư luận bàng hoàng, đau lòng, không chấp nhận được hành vi bỏ rơi con do chính mình mang nặng đẻ đau là một hành vi vô cảm, tàn nhẫn, vừa trái đạo đức vừa vi phạm pháp luật. Cơ quan công an phải sớm vào cuộc điều tra, xác minh, làm rõ để có căn cứ xử lý đúng quy định pháp luật.

Trong trường hợp, nếu đứa trẻ thiệt mạng thì người mẹ có thể bị xử lý hình sự về Tội giết hoặc vứt bỏ con mới đẻ (Điều 124 Bộ luật Hình sự), nhưng thật may mắn là em bé sơ sinh được phát hiện, cứu sống kịp thời nên hành vi bỏ mặc con của người mẹ chưa thỏa mãn yếu tố cấu thành tội danh quy định tại Điều 124 Bộ luật Hình sự 2015, do đó không xử lý người mẹ về tội danh này.

Theo quy định tại Điều 124 Bộ luật Hình sự về Tội giết hoặc vứt bỏ con mới đẻ, người mẹ nào do ảnh hưởng nặng nề của tư tưởng lạc hậu hoặc trong hoàn cảnh khách quan đặc biệt mà vứt bỏ con do mình đẻ ra trong 7 ngày tuổi dẫn đến hậu quả đứa trẻ chết, thì bị phạt cải tạo không giam giữ 2 năm hoặc bị phạt tù từ 3 tháng đến 2 năm.

Hành vi vứt bỏ con mới đẻ thể hiện, sau khi đẻ ra người mẹ đã bỏ con mình ở một nơi nào đó như ngoài chợ, cổng bệnh viện, trường học, nhà chùa, đường đi,…Tuy không muốn đứa trẻ chết nhưng đây là trường hợp người mẹ có thái độ để mặc cho hậu quả xảy ra. Hậu quả xảy ra đứa trẻ chết là dấu hiệu bắt buộc của cấu thành tội phạm. Để truy cứu trách nhiệm hình sự về tội này cần xác định mối quan hệ nhân quả giữa hành vi của người mẹ và hậu quả đứa trẻ chết. Nếu người mẹ vứt bỏ đứa trẻ nhưng được người khác phát hiện kịp thời nên đứa trẻ không chết thì người mẹ không phạm tội này.

“Song, theo thông tin từ cơ quan y tế thì em bé sơ sinh bị bỏ rơi vẫn bị tổn hại sức khỏe nặng nề, đặc biệt là gây tổn thương tai, mũi, mắt,… Trường hợp em bé có những tổn hại về sức khỏe thì người mẹ có thể bị xử lý hình sự về hành vi cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác quy định tại Điều 134 Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi bổ sung 2017 nếu thõa mãn cấu thành tội phạm này” - Luật sư Đặng Văn Cường cho hay.

Luật sư Đặng Văn Cường cho rằng, nến em bé có những tổn hại về sức khỏe thì người mẹ có thể bị xử lý hình sự về hành vi cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác.

Theo Trưởng văn phòng Luật sư Chính Pháp, đây là trường hợp mà người mẹ nhận thức được và biết những hậu quả đáng tiếc có thể xảy ra với con mình, dù không mong muốn nhưng đã để mặc cho hậu quả xảy ra thì có thể bị xử lý về tội danh quy định tại Điều 134 Bộ Luật Hình sự với lỗi cố ý gián tiếp.

Trường hợp trên, vì em bé được cứu sống, người mẹ dù không bị xử lý về Tội giết hoặc vứt bỏ con mới đẻ nhưng nếu tỷ lệ tổn thương cơ thể của cháu bé và hành vi của người mẹ đủ yếu tố cấu thành Tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác thì người mẹ vẫn có thể bị xử lý về tội danh này.

Cơ quan điều tra sẽ vào cuộc xác minh, làm rõ vụ việc và sẽ đánh giá toàn diện về ý thức chủ quan, hành vi khách quan, điều kiện hoàn cảnh của người mẹ và hậu quả để lại cho cháu nhỏ để xem xét có khởi tố vụ án hình sự hay không?

Luật sư Đặng Văn Cường nhận thấy, thời gian qua, tình trạng mẹ bỏ rơi trẻ sơ sinh chủ yếu do lối sống buông thả, dễ dãi, lệch lạc của nhiều người trẻ hiện nay cũng như thiếu kinh nghiệm và kỹ năng sống, nhận thức pháp luật hạn chế. Người mẹ thường là những phụ nữ gặp hoàn cảnh éo le, bị chồng bỏ, lỡ mang thai cùng người mình yêu, gia đình không chấp nhận, thân phận làm công nhân không đủ chi phí sinh nở và nuôi con, nghèo túng…

Phần lớn họ chưa đủ trình độ, kiến thức pháp luật để nhận thức được sự nguy hiểm của hành vi bỏ mặc con hoặc nhận thức được nhưng vẫn bỏ mặc hậu quả. Đã có nhiều trẻ sơ sinh được phát hiện ở bệnh viện, chùa miếu, trước cửa nhà dân; Đau lòng hơn là nhiều bé được phát hiện ở chỗ tối, vắng vẻ, treo cành cây, nhà vệ sinh, thùng rác… và khi được phát hiện thì các em đã tử vong.

Giải pháp trước mắt là cần tuyên truyền giáo dục pháp luật về sức khỏe giới tính, sinh sản, nâng cao trình độ nhận thức, đạo đức, kiến thức pháp luật cho người dân, đặc biệt là bộ phận thanh niên trẻ.

Những người trẻ khi chưa đủ điều kiện và chưa sẵn sàng để nuôi nấng một đứa trẻ thì cần phải có ý thức phòng tránh thai, không nên để những đứa trẻ vừa mới ra đời phải gánh chịu nỗi đau bị mẹ ruột bỏ rơi như vậy. Ngoài ra, cần tăng cường phát hiện, điều tra xử lý nghiêm minh những hành vi vi phạm để răn đe, phòng ngừa chung.